Pseudokroep: symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 28 maart 2023 by M.G. Sulman

Pseudokroep of valse kroep is een virale ontsteking van een deel van de luchtwegen, namelijk de larynx of het strottenhoofd en de stembanden. Het komt bij jonge kinderen vanaf drie maanden tot pak ‘m beet 6 jaar voor en in zeldzame gevallen ook bij oudere kinderen en jongvolwassenen. Meestal wordt deze infectie door een verkoudheid voorafgegaan. Het kind is dan verkouden en heeft last van een typische blafhoest, ook wel ‘zeehondenhoest’ genoemd. Pseudokroep kan snel opkomen en in ‘aanvallen’ verlopen. Een aanval duurt vaak niet langer dan een paar uur. Meestal is er geen koorts, soms wel wat verhoging. Jongens krijgen vaker pseudokroep dan meisjes en in de herfst komt het vaker voor. De aandoening is self-limiting. Dat wil zeggen dat het vanzelf geneest. Soms verloopt het ernstiger en is een ziekenhuisopname nodig. De medische term van pseudokroep is laryngitis subglottica.

Griep
Jongens krijgen vaker pseudokroep dan meisjes / Bron: Pixabay

Wat is pseudokroep?

Pseudokroep is een virale infectie van de bovenste luchtwegen die vooral baby’s en peuters treft. Kenmerkend is de zogenaamde kroephoest, een aanvalsachtige hoest die gepaard kan gaan met kortademigheid en andere symptomen. Pseudokroep geneest dikwijls vanzelf. Zelden is er een ziekenhuisopname vereist.

Oorzaken van pseudokroep

Pseudokroep wordt veroorzaakt door virale infecties. De belangrijkste ziekteverwekkers zijn para-influenzavirussen, het RS-virus (Respiratoir Syncytieel Virus / RSV), evenals het bocavirus en enterovirussen.

Het is wetenschappelijk bewezen dat hoge concentraties luchtverontreinigende stoffen het optreden van een pseudokroepaanval bevorderen. Kinderen die opgroeien bij een rokende ouder of rokende ouders hebben ook veel meer kans om getroffen te worden.

Is het besmettelijk?

Pseudokroep is niet heel erg besmettelijk. Het betreft een ontsteking van het slijmvlies van het strottenhoofd, welke vaak weer het gevolg is van een ‘gewone’ virale luchtweginfectie. Een verkoudheidsvirus is besmettelijk voor andere kinderen doordat het virus wordt verspreid via vochtdruppeltjes van een geïnfecteerd persoon via de mond of neus.

Kunnen tieners en volwassenen het ook krijgen?

Kunnen mensen op latere leeftijd ook pseudokroep krijgen? Tieners en volwassenen kunnen een bovenste luchtweginfectie krijgen die wordt veroorzaakt door de virussen die bij jongere kinderen valse kroep veroorzaken. Omdat de inwendige diameter van de bovenste luchtwegen (larynx en luchtpijp) echter veel groter is dan bij jongere kinderen, zijn de klassieke blafhoest (het hoesten als een zeehond), piepende ademhaling en ademnood zeldzaam.

Symptomen van pseudokroep

Verschijnselen

Pseudokroep komt vooral voor in de leeftijd van 3 maanden (baby) tot 3 jaar. Vaak heeft je kind overdag nog gewoon gespeeld, maar was het wel wat verkouden. ’s Avonds wordt hij op de gewone tijd in bed gestopt en na een paar uur slapen, wordt hij wakker en heeft hij het benauwd. Hij hoest met het geluid van een zeehond. Het is een zeer kenmerkende hoest. Als je het eenmaal hebt meegemaakt, herken je het ogenblikkelijk. Ouders die het nog nooit gehoord hebben, maken zich vaak wat ongerust. Het ademen gaat dikwijls gepaard met een gierend geluid bij de inademing. Vaak is er geen koorts, soms wat verhoging. Daarnaast treedt heesheid op.

Een aanval van benauwdheid komt vooral ’s avonds en in de vroege nacht voor, soms enkele avonden achter elkaar. Meestal verdwijnt de benauwdheid weer na enkele uren en gaat je kind weer rustig slapen. Als de verschijnselen zich de volgende nacht weer voordoen, is het vaak in mindere mate.

Het ademen wordt bemoeilijkt en er ontstaat benauwdheid doordat de slijmvliezen in de grote luchtpijp, vlak onder het strottenhoofd, opzet. Daardoor ontstaat ook die typische blafhoest.

Doordat de slijmvliezen onder de stembanden ontstoken zijn en opzwellen, wordt het kind hees en heeft het last van een hoorbare inademing (‘stridor’). Ook krijgt het moeite met inademen en treedt er benauwdheid op.

Een aanval van pseudokroep

Een pseudo-kroepaanval kan in verschillende gradaties van ernst optreden. Terwijl sommige kinderen alleen blaffend hoesten en in slechts lichte mate moeite hebben met ademhalen of slikken, lopen andere kinderen het risico op verstikking. In dat geval moet direct de spoedarts of 112 worden gebeld. Als de aanval niet zo erg is, moet je toch meteen naar de huisarts of weekendarts gaan. Hij dient medicijnen toe en schrijft ze voor (corticosteroïd zetpillen, inhalator) zodat ze bij een nieuwe aanval altijd bij de hand zijn.

Pseudokroep aanval filmpje

Een 2-jarig meisje in rust in bed met pseudokroep – na ziekenhuisopname, zich presenterend met een blafhoest, stridor (piepend/gierend een geluid bij inademing), en benauwdheid.

Complicaties

De meeste kroepaanvallen verlopen zonder complicaties. In sommige gevallen kan de ontsteking zich echter uitbreiden naar het middenoor, de luchtpijp of zelfs de longen. Er treedt dan respectievelijk een oorontsteking, een luchtpijpontsteking of een longontsteking op.

Is pseudokroep gevaarlijk?

De onderliggende infectie is meestal volkomen ongevaarlijk. Lichtere pseudokroepsymptomen zijn gewoonweg ongemakkelijk, maar niet gevaarlijk. In meer ernstige gevallen (door ernstige strottenhoofdzwelling) kan echter echte kortademigheid ontstaan, die in zeldzame gevallen zo ernstig kan worden dat er gevaar dreigt. Soms is een ziekenhuisopname noodzakelijk.

Alarmsymptomen

De grootste zorg bij valse kroep zijn de  ademhalingsmoeilijkheden als de bovenste luchtwegen smaller worden. Het nauwlettend volgen van de ademhaling van het kind is daarom uitermate belangrijk. Het kind moet vooral ’s nachts of tijdens het doen van een dutje worden geobserveerd vanwege eventuele ademhalingsmoeilijkheden. De arts moet op de hoogte worden gesteld als het kind progressieve ademhalingsmoeilijkheden, ongewoon kwijlen, opwinding of rusteloosheid, koorts heeft (van 39 graden Celsius of hoger) of als je je als ouder of verzorger ongerust voelt

De ademhalingsmoeilijkheden die bij valse kroep worden gezien gezien, kunnen snel verergeren en veranderen in een levensbedreigende noodsituatie. In zeldzame gevallen moet een kind vanwege ernstige ademhalingsproblemen per ambulance naar de eerste hulp worden gebracht. Tekenen van ernstige problemen zijn onder meer slikproblemen, non-stop kwijlen, blauwachtige verkleuring van de huid of lippen (cyanose), naar binnen zuigen van de borstkas en snelle ademhaling (meer dan 60 ademhalingen per minuut).

Terwijl de meeste kinderen herstellen van pseudokroep zonder ziekenhuisopname, kunnen sommige kinderen levensbedreigende ademhalingsmoeilijkheden krijgen. Daarom is nauw contact met de huisarts tijdens deze ziekte van belang.

Onderzoek en diagnose

Door de kenmerkende symptomen zoals een blafhoest en het hoorbaar aanzuigen van lucht bij het inademen, kan de huisarts of kinderarts een pseudokroepaanval direct herkennen. In zeldzame gevallen is het zinvol om een ​​bloedonderzoek te doen of een uitstrijkje te nemen om te controleren op een bacteriële infectie. Als een pseudokroepaanval wordt veroorzaakt door bacteriën (bijvoorbeeld stafylokokken of Haemophilus influenzae), neemt het aantal leukocyten aanzienlijk toe.

Behandeling van pseudokroep

Kind geruststellen bij een aanval

Als je kind in paniek wakker wordt doordat het zich benauwd voelt, is het van belang dat hij zich veilig weet bij vader en moeder. Stel het kind gerust en wacht tot de benauwdheid afneemt en hij weer in slaap valt. Vroeger werd wel het advies gegeven om met het kind in de badkamer of douchecel te gaan stomen, maar dat is weinig effectief gebleken. Ook is er wetenschappelijk geen enkel bewijs dat frisse lucht effectief is. Het is van belang dat de ouders rust en kalmte uitstralen. Ga rustig zitten, neem je kind op schoot en lees wat voor.

Medicatie

Er zijn geen medicijnen tegen pseudokroep. Luchtwegverwijderaars zijn alleen effectief bij vernauwing van de kleine luchtwegen, zoals bij astma het geval is. Hoestdrankjes en soortgelijke middelen hebben ook geen nut.

Bij ernstige benauwdheid kan de arts een corticosteroïd geven, zoals dexamethason. Als zetpil, indien inname via de mond niet lukt, of via een vernevelingsapparaat. Dit medicijn doet de zwelling van de larynx verminderen en zorgt er zo voor dat de luchtwegen wat meer openstaan, waardoor het kind wat meer lucht krijgt en zich minder benauwd voelt.

Ziekenhuisopname

Slechts in zeldzame gevallen heeft pseudokroep een ernstig verloop en is opname en soms intubatie nodig. Intubatie is het inbrengen van een buisje in de luchtpijp via de mond of de neus zodat iemand beademd kan worden

Kan mijn kind met pseudokroep naar kinderdagverblijf of school?

Aangezien er overdag meestal alleen verkoudheidsverschijnselen zijn, is er eigenlijk niets mis met naar het kinderdagverblijf of de bassischool gaan. Als je kind echter koorts, een ernstig ziektegevoel of aanhoudende pseudokroepsymptomen heeft, moet je je kind de tijd geven om te herstellen. In dat geval is het raadzaam om je kind thuis te houden.

Prognose

Als een kind eerder een pseudokroep heeft gehad, dan is de kans vrij groot dat het terugkomt wanneer het kind een nieuwe verkoudheid oploopt. Na de leeftijd van 4-5 jaar worden de symptomen echter milder.

Hoelang duurt het? Pseudokroep is in de regel een milde ziekte die 3-4 dagen aanhoudt; het hoesten kan langer duren.

Preventie

Het virus dat pseudokroep kan veroorzaken wordt meestal overgedragen door hoesten of niezen. Door voorwerpen aan te raken die besmet zijn met besmettelijke virale deeltjes, kan het virus ook worden overgedragen. Virale deeltjes in de lucht kunnen ongeveer een uur besmettelijk zijn. Virussen op objecten blijven vaak gedurende enkele uren besmettelijk. Het vermijden van deze blootstellingen kan pseudokroep mogelijk voorkomen

Video over pseudokroep

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over pseudokroep, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.