Een cyste is een holte in het lichaam waarin vocht of lucht zit. Het kan overal in het lichaam voorkomen. Ook in de milt kunnen zogenaamde miltcysten optreden. Een miltcyste komt zelden voor. Het wordt vaak bij toeval ontdekt. Soms ontstaat zo’n cyste door een parasitaire infectie zoals infectie met wormen.
Grote hydatidecyste in een milt / Bron: Wikimedia Commons
Miltcysten staan bekend als een zeldzaam klinisch verschijnsel. Men kent de volgende indeling:
primaire of ware cysten: hierbij is een cellulaire bekleding van de cystewand aanwezig
secundaire of valse cysten (pseudocysten): zonder echte cellulaire bekleding
Echte cysten kunnen weer onderverdeeld worden in parasitaire en niet-parasitaire cysten.
Oorzaak van miltcysten
Miltcysten zijn een relatief zeldzame entiteit met meerdere mogelijke oorzaken. Ze worden meestal geclassificeerd als primaire of secundaire cysten (zie boven). Primaire cysten zijn onderverdeeld in parasitaire en niet-parasitaire cysten.
Parasitaire cysten worden meestal veroorzaakt door de hondenlintworm (Echinococcus granulosus) of Vossenlintworm (Echinococcusmultilocularis). Grofweg de helft tot twee derde van de over de wereld gevonden cysten betreffen Echinococcus-cysten (hydatidecysten).1Moir C, Guttman F, Jequier S, et al. Splenic cysts:aspiration, sclerosis, or resection. J Pediatr Surg 1989; 24:646-8. De vossen- of hondenlintworm veroorzaakt zogeheten echinococcose. De worm veroorzaakt bij de mens cysten in de lever, longen of soms elders in het lichaam, zoals de milt.2LUMC. Echinococcose. https://www.lumc.nl/org/parasitologie/patient-en-zorg/Meerinformatieoverparasieten/Echinococcose/ (ingezien op 7-10-2022)
De mens kan echinococcose krijgen door het opeten van eitjes uit de ontlasting van de besmette hond of vos. Deze eitjes kunnen op de vacht, in de bek of in de omgeving van besmette honden voorkomen. Door het aaien van de hond kunnen de eitjes dan via de hand in de mond terecht komen. / Bron: Wikimedia Commons en LUMC (tekst)
Secundaire cysten zijn in de meeste gevallen posttraumatisch. Na een stomp buiktrauma is de milt het meest en vaak ook het enige aangedane orgaan.3Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A5295
Symptomen
Vaak zijn er geen symptomen. Eventuele symptomen zijn aspecifiek en hangen samen met de vergroting van de milt.4Ned Tijdschr Geneeskd. 1990;134:2130-4 Een vergrote milt zorgt door druk op de maag voor een vol gevoel en verlies van eetlust. Soms treden er andere klachten op, variërend van misselijkheid, braken, vage buikpijn (pijn in de linkerbovenbuik), maar zelden pijnlijke vergrote milt (splenomegalie), vooral wanneer de cysten groot zijn.
een (zelden voorkomende) hypertensie (hoge bloeddruk) ten gevolge van compressie op de linker nier5Ned Tijdschr Geneeskd. 1990;134:2130-4
Onderzoek en diagnose
Middels lichamelijk onderzoek kan een vergrote milt worden vastgesteld. Deze is voelbaar. Middels echografie, computertomografie (CT-scan) of een MRI-scan, is het cysteuze karakter van de milt goed vast te stellen.
CT-scan / Bron: Pixabay
Behandeling van een miltcyste
Kleine en asymptomatische cysten (dus zonder klachten) hebben geen behandeling of follow-up nodig. Symptomatische cysten (dus met klachten) worden operatief behandeld. Vaak wordt een gedeeltelijke miltverwijdering (splenectomie) van niet-parasitaire, goedaardige miltcysten aangeraden. Hiermee blijft (gezond) functioneel miltweefsel behouden. Middels een operatieve ingreep worden complicaties, zoals infectie, ruptuur of bloedingen voorkomen.
Prognose
Het resultaat van de behandeling is goed zonder recidief (terugkeer van de cyste).
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een miltcyste, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
