Last Updated on 15 januari 2024 by M.G. Sulman
Ongeveer 30-50% van de personen die allergisch zijn voor natuurrubber (latex), vertonen een geassocieerde overgevoeligheid voor bepaalde plantaardige voedingsmiddelen, met name vers geconsumeerd fruit zoals bananen, kiwi’s, avocado’s, sinaasappelen, en andere.1Wagner S, Breiteneder H. The latex-fruit syndrome. Biochem Soc Trans. 2002 Nov;30(Pt 6):935-40. doi: 10.1042/bst0300935. PMID: 12440950. Deze associatie van latexallergie en allergie voor plantaardig voedsel staat bekend als het ‘latex-fruitsyndroom’. Deze reacties variëren van milde symptomen, zoals huiduitslag en jeuk, tot (zeer) ernstige klachten, zoals anafylactische shock.
Wat is het latex-fruitsyndroom?
Het latex-fruitsyndroom is een term die wordt gebruikt om de associatie aan te duiden tussen allergie voor natuurlijke rubber of latex en allergie voor bepaalde plantaardige voedingsmiddelen. Het syndroom treft om en nabij 30-50% van de personen die allergisch zijn voor natuurlijke rubber of latex en komt vooral voor bij volwassenen.
De symptomen van het latex-fruitsyndroom variëren van milde reacties, zoals huiduitslag en jeuk, tot ernstige reacties, zoals angio-oedeem of anafylactische shock. De meest voorkomende fruitsoorten die in verband worden gebracht met het syndroom zijn bananen, kiwi’s, avocado’s en sinaasappelen. Maar er zijn meer fruitsoorten die voor klachten kunnen zorgen.
Welke voedingsmiddelen?
Avocado, banaan, tomaat, etc.
Een toenemend aantal plantaardige bronnen, zoals avocado, banaan, kastanje, kiwi, perzik, tomaat, aardappel en paprika, zijn anno 2024 in verband gebracht met dit syndroom. Zijn er nog meer? Ja, naast de hierboven genoemde fruitsoorten zijn er nog enkele andere plantaardige bronnen die geassocieerd worden met het latex-fruitsyndroom.
Voedingsmiddelen om te vermijden met een latexallergie
Hieronder staat voedingsmiddelen gegroepeerd op basis van hoge, matige of lage/onbepaalde associatie met latex kruisreacties.2Ontleend aan: Allergy & asthma network. Latex Allergy and Foods. https://allergyasthmanetwork.org/allergies/latex-allergy/latex-allergy-foods/ (ingezien op 12-2-2023) Waarschijnlijk kunnen ook andere voedingsmiddelen die hier niet worden vermeld, kruisreactief reageren met latex. Vergeet niet dat elke persoon anders reageert op allergenen.
Lage of onbepaalde kruisreactiviteit met latex
- Abrikoos
- Boekweit
- Cassave
- Kers
- Kikkererwten
- Citrusvruchten
- Kokosnoot
- Komkommer
- Dille
- Aubergine
- Vijg
- Gojibes
- Druiven
- Hazelnoten
- Indiase jujube (borstbes, borstbezie, rode dadel)
- Jackfruit
- Lychee
- Mango
- Nectarine
- Oregano
- Passievrucht
- Perzik
- Pinda
- Peer
- Paprika
- Dadelpruim
- Ananas
- Pompoen
- Rogge
- Salie
- Aardbei
- Schaaldieren
- Sojaboon
- Zonnebloemzaad
- Tabak
- Raap
- Okkernoot of walnoot
- Tarwe
- Courgette
Matige kruisreactiviteit met latex
- Appel
- Wortel
- Selderij
- Meloen
- Papaja
- Aardappel
- Tomaat
Hoge kruisreactiviteit met latex
- Avocado
- Banaan
- Kastanje
- Kiwi
Oorzaak van het latex-fruitsyndroom
De precieze oorzaak van het latex-fruitsyndroom wordt anno 2024 nog niet volledig begrepen, maar men vermoedt dat het een kwestie is van een kruisreactie tussen bepaalde eiwitten in latex en eiwitten in bepaalde fruitsoorten.3Wagner S, Breiteneder H. The latex-fruit syndrome. Biochem Soc Trans. 2002 Nov;30(Pt 6):935-40. doi: 10.1042/bst0300935. PMID: 12440950.
Met kruisreacties wordt het verschijnsel bedoeld dat er ook allergische klachten ontstaan bij mensen met een latexallergie na bijvoorbeeld het eten van avocado. De basis van dit fenomeen vormt het feit dat het menselijk IgE afweereiwit een allergeeneiwit kan herkennen, maar niet altijd even nauwkeurig.4Allergy Therapeutics. Kruireactiviteit. https://allergytherapeutics.nl/allergie/kruisreactiviteit/ (ingezien op 12-2-2023) Kruisreacties kunnen optreden wanneer je immuunsysteem dezelfde eiwitten ‘herkent’ in beide stoffen, waardoor het lichaam een allergische reactie veroorzaakt. Bij het latex-fruitsyndroom lijken bepaalde eiwitten in latex en fruit overeen te komen, waardoor het lichaam een allergische reactie veroorzaakt bij blootstelling aan beide stoffen.
Er is ook aangetoond dat sommige personen die allergisch zijn voor natuurlijke rubber of latex, een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van allergieën voor andere stoffen, zoals sommige medicijnen, bepaalde insectengiften en sommige voedingsmiddelen.
Symptomen van het latex-fruitsyndroom
De symptomen van het latex-fruitsyndroom variëren. Veelvoorkomende klachten van het syndroom zijn:
- Huiduitslag en jeuk
- Niezen en loopneus
- Tranende ogen
- Keelpijn
- Maag- en darmklachten, zoals diarree, buikpijn en misselijkheid
- Astma en ademhalingsproblemen
- Angio-oedeem of zwelling van de huid, lippen, tong, gezicht of hals
- Anafylactische shock, een ernstige allergische reactie die levensbedreigend kan zijn
Deze symptomen zijn niet specifiek voor het latex-fruitsyndroom en kunnen ook optreden bij andere allergieën.
In ernstige gevallen van het latex-fruitsyndroom, zoals anafylactische shock, is onmiddellijke medische hulp vereist. Als je daarmee bekend bent, is het van kardinaal belang om altijd een epinefrine-auto-injector bij de hand te hebben. Een epinefrine (of adrenaline) auto-injector is een voorgevulde injectiespuit. Het is een zogenoemde ‘noodpen’ waarmee je jezelf ogenblikkelijk kunt behandelen in het geval van een ernstige allergische reactie.
Complicaties
Mogelijke complicaties van het latex-fruitsyndroom zijn:
- Anafylactische shock: dit is een ernstige allergische reactie die levensbedreigend kan zijn en waarbij onmiddellijke medische hulp is vereist.
- Astma-aanvallen: Het kan soms leiden tot astma-aanvallen, met klachten als moeilijk ademen, kortademigheid en piepende ademhaling.
- Acute urticaria of netelroos: Gekenmerkt door plotseling opvlammende, jeukende uitslag op je lichaam, die meestal binnen enkele uren weer verdwijnt.
- Angio-oedeem: Een flinke zwelling die soms in een korte tijd opkomt. Treedt vaak op in het gezicht, de lippen, de tong, de hals of de huid.
Onderzoek en diagnose
De diagnose van het latex-fruitsyndroom bestaat uit ene vraaggesprek met de arts over je klachten en eventuele voorgeschiedenis van allergieën. De arts kan een aantal tests uitvoeren om te bepalen of je allergisch bent voor natuurlijke rubber of latex of bepaalde fruitsoorten, waaronder:
- Huidtesten: dit zijn tests waarbij kleine hoeveelheden van het verdachte allergeen op de huid wordt aangebracht en gekeken wordt of er een reactie optreedt.
- Bloedtests: dit zijn tests waarbij het bloed wordt getest op antilichamen tegen het vermoedelijke allergeen.
- Provocatietesten: dit zijn tests waarbij je het verdachte allergeen eet of aanraakt om te zien of er een reactie optreedt.
Behandeling en zelfzorg
De behandeling van het latex-fruitsyndroom richt zich op het verminderen van de symptomen en het voorkomen van verdere reacties. Enkele behandel- en zelfzorgmaatregelen zijn:
Vermijden van blootstelling aan het allergeen
Het vermijden of beperken van blootstelling aan natuurlijk rubber of latex en bepaalde fruitsoorten waar je allergisch voor bent, is de meest effectieve manier om toekomstige reacties te voorkomen.
Gebruik antiallergiemedicijnen
De arts kan antihistaminica aan je voorschrijven om de symptomen te verminderen en medicijnen zoals de epinefrine auto-injector in geval van ernstige allergische reacties.
Immunotherapie
Immunotherapie duidt op een behandelingsmethode die bedoeld is om de onderliggende oorzaak van de allergie aan te pakken. Met behulp van deze behandeling kunnen de allergieklachten aanzienlijk verminderen of zelfs helemaal verdwijnen
Draag een medicatie-identificatie
Je kunt een medicatie-identificatie dragen waarop staat dat je allergisch bent voor bepaalde producten, waaronder natuurlijke rubber of latex en bepaalde fruitsoorten.
Opletten bij het eten
Lees de ingrediëntenlabel op voedingsmiddelen en de bijsluiter van medicijnen zorgvuldig, omdat natuurlijke rubber of latex vaak als een verbinding wordt gebruikt in producten.
Vermijd contact met producten die natuurlijke rubber of latex bevatten
Producten zoals latexhandschoenen, ballonnen, condooms, en speelgoed kunnen natuurlijke rubber of latex bevatten en kun je dus het beste vermijden.
Prognose
De prognose van het latex-fruitsyndroom is afhankelijk van de ernst van de allergie en hoe goed je de symptomen onder controle kan houden. Soms kan een allergie mettertijd verminderen of verdwijnen, terwijl andere mensen er hun hele leven last van blijven houden.
Met de juiste zorg en het vermijden van blootstelling aan de allergenen, kun je met het latex-fruitsyndroom een normaal en actief leven leiden.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het latex-fruitsyndroom, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
