Last Updated on 4 juli 2024 by M.G. Sulman
Kattenkrabziekte, ook wel Bartonella henselae-infectie genoemd, is een infectieziekte die meestal het gevolg is van krabben of bijten van een kat. Vandaar de benaming ‘kattenkrabziekte’. Symptomen bestaan meestal uit een niet-pijnlijke bult of blaar op de plaats van de verwonding en pijnlijke en gezwollen lymfeklieren. Je kunt je moe voelen, hoofdpijn hebben of koorts hebben. Symptomen beginnen meestal binnen 3-14 dagen na infectie. Dit wordt de incubatieperiode genoemd. Kattenkrabziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Bartonella henselae. Dit is een bacterie die bij katten vaak voorkomt. Men neemt aan dat de boosdoener wordt verspreid door het speeksel van de kat. Jonge katten vormen een groter risico dan oudere katten. Vaak voert de arts een afwachtend beleid, aangezien de klachten vanzelf verdwijnen. Antibiotica versnellen de genezing en worden aanbevolen bij mensen met een ernstige ziekte of immuunproblemen. Herstel treedt meestal binnen 4 maanden op, maar kan tot wel een jaar duren.
Inhoud
Wat is kattenkrabziekte?
Kattenkrabziekte is een bacteriële infectie die door katten wordt verspreid. De ziekte verspreidt zich wanneer een geïnfecteerde kat aan een open wondje van een persoon likt, of iemand bijt of krabt waarbij er door de huid heen wordt gegaan.
Ongeveer drie tot veertien dagen na het incident kan een milde infectie optreden op de plaats van de krab of beet. Het geïnfecteerde gebied kan gezwollen en rood lijken met ronde, verheven bultjes en kan pus bevatten. Je kan daarnaast ook last hebben van koorts, hoofdpijn, slechte eetlust en moeheid. Later kunnen de lymfeklieren in de buurt van de oorspronkelijke krab of beet gezwollen, gevoelig of pijnlijk worden.
Oorzaken
Kattenkrabziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Bartonella henselae. Je kunt kattenkrabziekte krijgen van een beet of een krab van een geïnfecteerde kat. Je kunt de ziekte ook krijgen als speeksel van een geïnfecteerde kat in een open wond(je) terechtkomt of het wit van je ogen raakt. Een enkele keer krijgt iemand de ziekte van een vlo of een teek die de bacterie bij zich draagt. Je kunt géén kattenkrabziekte krijgen van een ander mens.
Incubatietijd
De incubatieperiode is de tijd tussen besmetting en het ontwikkelen van symptomen. Deze periode is meestal 3 tot 10 dagen voor de eerste symptomen: de knobbel op de plaats van de kras of beet. Het is nog eens 1 tot 7 weken totdat de zwelling van de lymfeklier optreedt.
Risicogroepen
Iedereen die een kat heeft of ermee omgaat, loopt het risico om kattenkrabziekte op te lopen. De ziekte komt echter het meest voor bij kinderen in de leeftijd van 5 tot 9 jaar. Meer vrouwen dan mannen worden erdoor getroffen.
Je hebt een verhoogd risico om ernstig ziek te worden als je een verzwakt immuunsysteem hebt. Bijvoorbeeld als je diabetes, kanker of hiv/aids hebt of als je een orgaantransplantatie hebt ondergaan.
Symptomen van kattenkrabziekte
Dit zijn de meest voorkomende symptomen van kattenkrabziekte:
Roodheid en zwelling
Een kattenbeet of krab die binnen een paar dagen rood of gezwollen wordt en niet geneest of na verloop van tijd verergert.
Pijnlijke, vergrote lymfeklieren
Pijnlijke of gezwollen klieren, vooral onder de armen (gezwollen okselklieren bij krabbeen op de arm of hand), of in de lies (gezwollen liesklieren bij krabben op de voet of het been)
Griepachtige klachten
Griepachtige symptomen, waaronder hoofdpijn, verminderde eetlust, vermoeidheid, gewrichtspijn of koorts
Uitslag
Je kunt ook lichaamsuitslag krijgen: een jeukende uitslag over het hele lichaam.
Aspecifieke klachten
De symptomen van kattenkrabziekte kunnen lijken op andere aandoeningen. Raadpleeg altijd je huisarts voor een diagnose.
Onderzoek en diagnose
De diagnose is over het algemeen gebaseerd op de gepresenteerde klachten. Bevestiging is mogelijk door bloedonderzoek.
Behandeling van kattenkrabziekte
Bij de meeste mensen verdwijnt kattenkrabziekte zonder behandeling. Je kunt een vrij verkrijgbare pijnstiller nemen zoals paracetamol om pijn en ongemak te verlichten. NSAID’s zoals ibuprofen of naproxen kunnen ook helpen. Het aanbrengen van warmtekompressen op het getroffen gebied kan soelaas bieden. Als een lymfeklier erg groot of pijnlijk is, kan de arts deze draineren om de pijn te verlichten.
Antibiotica kunnen nodig zijn als de symptomen niet binnen een maand of twee verdwijnen. In zeldzame gevallen kan de infectie naar je botten, lever of andere organen reizen. Dit vereist vanzelfsprekend een intensievere behandeling.
Prognose
Bij 90 tot 95% van de getroffenen zal kattenkrabziekte spontaan verdwijnen en volstaat inname van pijnstillers, koortswerende middelen en warme kompressen. Bij complicaties kan het herstel maanden tot een jaar duren, afhankelijk van het betrokken systeem.
Kan kattenkrabziekte worden voorkomen?
Je kunt kattenkrabziekte op de volgende manieren voorkomen:
- Was je handen zorgvuldig na het aaien van je kat.
- Speel voorzichtig met je kat zodat ze je niet krabben of bijten.
- Laat je kat je niet likken, vooral niet rond de mond, neus, ogen of open wondjes.
- Bestrijd vlooien tijdig om de kans te verkleinen dat je kat de bacteriën oploopt.
- Plaag je kat niet en daag een kat niet uit.
- Vermijd het aaien van zwerfkatten of verwilderde katten.
Jonge katten dragen de bacterie vaker bij zich dan oudere katten. Huishoudens met kittens hebben een hoger besmettingspercentage. Als de kittens vlooien hebben, is het infectiepercentage nog hoger.
Kattenkrabziekte bij mens en kat (video)
Casus: Kattenkrabziekte
Patiëntgegevens
- Naam: Lisa Jansen
- Leeftijd: 12 jaar
- Geslacht: Vrouw
- Beroep: Leerling basisschool
- Gezinssituatie: Woont bij ouders, heeft een kat
Huidige situatie
Lisa komt naar de huisarts met koorts en een gezwollen lymfeklier in haar nek. Ze heeft ook een rode, gezwollen plek op haar arm.
Symptomen
- Koorts
- Gezwollen lymfeklier in de nek
- Rode, gezwollen en pijnlijke plek op de arm
- Vermoeidheid
Anamnese
Lisa heeft een kat die ze regelmatig aait en waarmee ze speelt. Ongeveer een week geleden werd ze tijdens het spelen gekrabd door de kat. Ze heeft geen relevante medische voorgeschiedenis.
Diagnose
Op basis van de symptomen en de geschiedenis van de kattenkrab wordt door de huisarts de diagnose kattenkrabziekte (Bartonella henselae infectie) gesteld.
Behandeling door de huisarts
- Antibiotica: De huisarts schrijft een antibioticakuur voor ter behandeling van de infectie.
- Pijnbestrijding: Het geven van (kinder-)paracetamol om de pijn en zwelling te verminderen.
- Huidverzorging: Reinigen van de gekrabde plek met een antiseptische oplossing.
- Voorlichting: Voorlichting aan het gezin over het voorkomen van kattenkrabziekte, zoals voorzichtig omgaan met de kat en het vermijden van ruwe spelletjes.
Prognose
Met de juiste behandeling zal Lisa binnen enkele weken herstellen. De gezwollen lymfeklieren kunnen echter enkele maanden aanhouden.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over kattenbrabziekte, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.