Last Updated on 18 december 2022 by M.G. Sulman
Een bult op je sleutelbeen is een vervelende klacht dat voor onrust kan zorgen. Het sleutelbeen of clavicula is een lang en dun bot dat tussen het borstbeen en het schouderblad loopt. Je hebt er twee: één links en één rechts. Het verbindt het schouderblad met het borstbeen en ligt dicht bij veel zenuwen en bloedvaten. Een knobbel of bult op of nabij het sleutelbeen heeft veel mogelijke oorzaken, waarvan sommige medische hulp vereisen. Een bult op het sleutelbeen wijst mogelijk op de aanwezigheid van een cyste, een infectie, een (goedaardige) tumor, gezwollen lymfeklieren of een trauma (verwonding). De behandeling van een sleutelbeenknobbel hangt af van de oorzaak.
Een bult op de sleutelbeeen
Het sleutelbeen wordt in vaktermen ‘clavicula’ genoemd en vormt de verbinding tussen borstbeen (sternum) en schouderblad. Een bult of knobbel op je sleutelbeen kan voor onrust zorgen. Het bot loopt net onder het huidoppervlak en is over het algemeen glad. Hierdoor is elke knobbel of bult op of rond het bot gemakkelijk op te merken en te voelen. Een sleutelbeenknobbel kan een teken zijn van een verwonding, infectie of een ernstiger aandoening.
Oorzaken van een knobbel op het scheenbeen
Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van een bult op of rond het sleutelbeen.
Gebroken sleutelbeen
Een sleutelbeenblessure, zoals een gebroken sleutelbeen of sleutelbeenbreuk, kan soms leiden tot de vorming van een knobbel. De verwonding kan variëren van een eenvoudige breuk tot een complexe breuk die het bot in meerdere delen scheidt.
Andere symptomen van een sleutelbeenletsel zijn onder meer:
- de schouder hangt naar beneden en naar voren
- beperkt bewegingsbereik
- blauwe plekken, zwelling en pijn
- een krakend of schurend geluid wanneer je je schouder beweegt
- stijfheid of moeite om je arm te bewegen
Verwondingen die resulteren in een sleutelbeenletsel of -breuk zijn onder meer een val, een auto-ongeluk of een verwonding tijdens de bevalling. Dit soort verwondingen kunnen worden gediagnosticeerd met behulp van beeldvormend onderzoek zoals röntgenfoto’s en computertomografie (CT-scan).
Botinfectie (osteomyelitis)
Een infectie van het bot, ook wel osteomyelitis genoemd, kan optreden na een verwonding, operatie of plaatsing van een subclavia katheter in de bovenste holle ader vlak voor het hart. Deze katheter wordt over het algemeen ingebracht via de ader onder het rechter sleutelbeen.
Hoewel het zeldzaam is, kan een botinfectie of osteomyelitis van het sleutelbeen voor sommige mensen een langdurig of chronisch probleem worden als het niet wordt behandeld.
Symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig en bestaan uit:
- veranderingen van het bot en het weefsel rondom, wat van buitenaf opgemerkt kan worden doordat die plek pijn doet, erg warm aanvoelt, opzwelt en soms rood verkleurt
- koorts en koude rillingen
- vloeistofafvoer uit de knobbel
- jonge kinderen met osteomyelitis kunnen ook prikkelbaar of chronisch vermoeid lijken
Vergrote lymfeklieren
Het lichaam heeft honderden lymfeklieren die lymfevocht produceren. Deze vloeistof bevat ontstekingsremmende witte bloedcellen. Vergrote of gezwollen lymfeklieren verschijnen meestal in de hals bij een ontsteking van keel, neus, oor, kaak of huid. Maar gezwollen lymfeklieren kunnen ook in de buurt van het sleutelbeen verschijnen. Bij een maagprobleem kunnen de klieren boven het sleutelbeen opzwellen. Zeer zelden zijn klieren gezwollen als reactie op een (kwaadaardige) tumor ergens in het lichaam of doordat ze zelf zijn aangetast (lymfeklierkanker). Hodgkinlymfoom begint vaak met één of meerdere vergrote lymfeklieren. Heel vaak is dit een lymfeklier boven het sleutelbeen.
Cysten en tumoren
In sommige gevallen kan een sleutelbeenknobbel worden veroorzaakt door een cyste of (goedaardige) tumor. Cysten zijn holtes die zijn gevuld met vloeistof of lucht en zijn meestal niet kwaadaardig. Een type cyste, een ganglion genaamd, komt vaak voor aan de hand en pols, maar kan zich ook langs het sleutelbeen ontwikkelen.
Een aneurysmale botcyste van het sleutelbeen is een zeldzaam type tumor dat zich kan ontwikkelen, meestal bij mensen onder de 20 jaar. Een aneurysmatische botcyste zorgt voor het ontstaan van een zwelling van het bot.
Sommige mensen kunnen een goedaardige, zachte en gemakkelijk beweegbare tumor ontwikkelen die een lipoom of vetbult wordt genoemd, in de buurt van het sleutelbeen. Deze knobbels veroorzaken meestal geen problemen, maar ze moeten mogelijk worden verwijderd als ze het dagelijks leven van een persoon verstoren.
Hieronder zie je een video van een vrouw met een lipoom bij haar sleutelbeen:
Behandeling van een sleutelbeenknobbel
De behandeling van een bult op of rond het sleutelbeen hangt af van de oorzaak. Behandelingen voor veelvoorkomende oorzaken zijn onder meer:
- Gebroken sleutelbeen: een sleutelbeenfractuur geneest in de regel prima zonder operatie. De conservatieve behandeling bestaat meestal uit het toedienen van pijnstillers, rust en fysiotherapie.
- Botinfectie: behandeling voor osteomyelitis hangt af van de ernst van de infectie en de symptomen. Naast het voorschrijven van sterke antibiotica, kan een arts een operatie aanbevelen om een deel van het bot te verwijderen.
- Vergrote lymfeklieren: een arts zal proberen de oorzaak van de vergrote lymfeklieren te diagnosticeren en eventuele onderliggende infectie te behandelen. In veel gevallen zullen vergrote lymfeklieren vanzelf verdwijnen met rust en zelfzorg. Als de infectie wordt veroorzaakt door bacteriën, kan een arts antibiotica voorschrijven.
- Cysten en tumoren: cysten kunnen vaak worden behandeld met observatie, drainage of chirurgische verwijdering. Afhankelijk van of het kanker is of niet, moeten tumoren operatief worden verwijderd.
Prognose
De prognose van een bult op of nabij het sleutelbeen hangt af van de onderliggende oorzaak. Knobbels op het sleutelbeen kunnen verschillende oorzaken hebben, waaronder verwondingen, infecties en cysten.
Symptomen, behandeling en vooruitzichten zijn afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de knobbel. Iedereen die een knobbel op zijn sleutelbeen heeft en niet weet waardoor het komt, dient een afspraak te maken met zijn of haar huisarts behoeve van een juiste diagnose en behandeling.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een bult op je sleutelbeen. Of tips geven over een sleutelbeenbult of -knobbel. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.