Glucose in urine (glucosurie): oorzaak en waarden

Last Updated on 10 april 2023 by M.G. Sulman

Glucosurie treedt op wanneer de concentratie van glucose in je bloed groter is dan 180 mg/dL. Dit wijst vooral op diabetes mellitus. Normaal gesproken bevat urine geen glucose omdat de nieren alle gefilterde glucose uit tubulaire vloeistof terug in de bloedbaan kunnen opnemen. De nierbuisjes halen gorfweg 98-99% van de gefiltreerde vloeistof met de daarin voorkomende nuttige stoffen voor het lichaam weer terug. Dit wordt reabsorptie genoemd. De afvalproducten blijven in de urine achter. Glycosurie wordt in nagenoeg alle gevallen veroorzaakt door verhoogde bloedglucosewaarden, meestal als gevolg van onbehandelde diabetes mellitus. Zelden is glucosurie het gevolg van een intrinsiek probleem met glucosereabsorptie in de nieren (zoals het syndroom van Fanconi), waardoor een aandoening ontstaat die renale glucosurie wordt genoemd. Dit is het verschijnsel dat er glucose in de urine te vinden is terwijl de hoeveelheid glucose in het bloed toch niet verhoogd is. Glycosurie leidt tot overmatig waterverlies in de urine wat uitdroging tot gevolg heeft, een proces dat osmotische diurese wordt genoemd.

Wat is de betekenis van glucose in je urine? / Bron: Freepik

Betekenis van glucose in de urine

Wat is de betekenis van glucose in je urine? Glycosurie is een term om de aanwezigheid van glucose (suiker) in je urine te beschrijven. Dit kan eenvoudig worden getest met urine-teststrips.

Glucose is een vorm van suiker en het behoort tot de koolhydraten. Koolhydraten zoals zetmeel en suiker komen na vertering hoofdzakelijk als glucose in je bloed terecht. Daarna nemen de weefsels glucose op waar het verbrand kan worden waardoor er energie voor het lichaam ontstaat.

De hormonen insuline en glucagon regelen samen de bloedsuikerspiegel. Een te laag of een te hoog glucosegehalte is niet goed voor het lichaam. 

Normaal gesproken werken de nierbuisjes in je nieren als een filter om overtollige glucose uit je systeem te verwijderen voordat het in de urine terechtkomt. Bij een normale nierfunctie worden glucose en andere stoffen uit het vloeibare deel van het bloed gefilterd, terwijl het bloed door de nieren stroomt. Het filtraat van het bloed gaat vervolgens door een netwerk van kanalen dat bekend staat als niertubuli, waar de meeste gefilterde stoffen, waaronder glucose, natrium en water, opnieuw worden opgenomen en teruggevoerd naar de bloedbaan, terwijl bepaalde ongewenste stoffen worden uitgescheiden in de urine. 

Het is normaal voor een gezonde volwassene om wat glucose uit te scheiden via uw urine, ongeveer 65 milligram glucose per dag. De nieren kunnen het grootste deel van de glucose die erdoorheen gaat absorberen, maar niet alles. 65 milligram is heel weinig.

Wanneer de glucosespiegels in je urine echter boven deze hoeveelheid beginnen te stijgen, duidt dit op een probleem, hetzij met betrekking tot je nieren, hetzij met betrekking tot je bloedsuikerspiegel.

Nieren en blaas
Ligging van de nieren en de blaas in het lichaam / Bron: Nerthuz/Shutterstock.com

Oorzaken van glycosurie

Glucose in de urine of glycosurie wordt meestal veroorzaakt door een onderliggende aandoening die van invloed is op je bloedsuikerspiegel, zoals diabetes. Diabetes type 2 is de meest voorkomende oorzaak van glycosurie.

Glycosurie en diabetes mellitus

Bij diabetes type 1 maakt je lichaam niet genoeg insuline aan om je bloedsuikerspiegel in evenwicht te houden. Bij diabetes type 2 reageert je lichaam niet meer goed op insuline. Dit is het hormoon dat ervoor zorgt dat glucose opgenomen wordt in de lichaamscellen waar het als energiebron wordt gebruikt. Wanneer insuline zijn werk niet goed doet, blijft er te veel suiker in je bloed zitten. Je nieren kunnen al die glucose niet verwerken en zodoende komt er glucose in je urine terecht. Glucose trekt water mee, waardoor je zeer veel urine aanmaakt. Het gevolg is dat je veel en vaak moet plassen.

Glycosurie tijdens de zwangerschap

Glycosurie kan ook optreden als je zwangerschapsdiabetes krijgt. Dit type diabetes is een tijdelijke vorm van diabetes. Door hormonen reageert het lichaam niet goed op insuline en blijft de bloedsuiker te hoog. 

Renale glycosurie

Renale glycosurie is een aanzienlijk zeldzamere vorm van glycosurie. Dit duidt op het verschijnsel dat er glucose in de urine te vinden is terwijl de hoeveelheid glucose in het bloed toch niet verhoogd is. De niet is hierbij niet voldoende in staat om de glucose uit het glomerulaire ultrafiltraat terug te winnen. Ultrafiltraat is het product dat het resultaat is van bloed dat wordt gefilterd door de renale glomerulus.  Renale glucosurie is simpel gezegd de uitscheiding van glucose in de urine door een aandoening van de nieren. 

Syndroom van Fanconi

Het syndroom van Fanconi is een zeldzame afwijking, waarbij je nieren geen elektrolyten en andere stoffen kunnen absorberen vanwege een defect in de filtereenheden (nefronen genoemd). Deze aandoening kan zowel verworven als genetisch zijn.

Glycosurie kan worden veroorzaakt door het syndroom van Fanconi, doordat glucose en aminozuren niet goed kunnen worden opgenomen als gevolg van defecte filtereenheden. Dit leidt tot onevenwichtige niveaus van glucose in het lichaam, waardoor glycosurie ontstaat.

Medicijnen

Er zijn verschillende diabetesmedicijnen in de klasse van ‘SGLT2-remmers’ die er doelbewust voor zorgen dat de nieren meer glucose uitscheiden via uw urine. SGLT2-remmers zorgen ervoor dat zout en suiker uit de nieren beter worden uitgeplast. Het gaat hier om de volgende medicijnen:

  • Farxiga (dapagliflozine)
  • Invokana (canagliflozine)
  • Jardiance (empagliflozine) 

Deze medicijnen voorkomen dat de nieren de overtollige glucose in je systeem absorberen, zodat het door uw urine kan worden afgevoerd. Hierdoor wordt voorkomen dat het in je bloedbaan terechtkomt. Bijgevolg geeft dit ene verlaging van de bloedsuikerspiegel.

Schimmelinfecties komen ook vaak voor bij deze medicijnen, vooral als de bloedsuikerspiegel extreem hoog is, omdat dit betekent dat er een aanzienlijke hoeveelheid suiker door je urine gaat. Veel water drinken tijdens het gebruik van deze medicijnen is belangrijk om die extra glucose te helpen transporteren.

Symptomen van glucose in urine

Glycosurie kan lange tijd onopgemerkt blijven. Een urinetest kan onthullen dat je glucose in je urine hebt. In veel gevallen is dit een rode vlag voor niet eerder gediagnosticeerde diabetes.

Artsen meten hoeveel glucose er in de urine zit door een urinemonster te testen. Onbehandeld kan glycosurie de volgende symptomen veroorzaken:

  • extreme honger
  • extreme dorst of uitdroging
  • ongewild urineverlies
  • vaker plassen
  • nachtelijk plassen

Iemand met (ongecontroleerde) diabetes kan aanvullende symptomen ervaren, zoals:

  • vermoeidheid
  • veel jeuk.
  • vaak dorst.
  • regelmatig plassen.
  • slecht of wazig zien
  • wondjes en sneetjes genezen slecht
  • een zoete smaak in de mond
  • donkere huid in de buurt van oksels, nek of andere gebieden waar de huid de neiging heeft om te plooien

Behandeling van glycosurie

De eerste stap bij de behandeling van glucose in de urine of glycosurie bij mensen met diabetes is het aanpakken van de hoge bloedsuikerspiegels. Neem de volgende maatregelen in acht:

  • Verminder suiker en bewerkte voedingsmiddelen in je dieet
  • Eet een dieet dat voornamelijk bestaat uit onbewerkte voedingsmiddelen met veel groenten
  • Verminder de koolhydraatconsumptie tot minder dan 180 gram per dag
  • Drink water en ongezoete dranken in plaats van frisdrank of sap
  • Zorg voor dagelijkse lichaamsbeweging
  • Verlies gewicht bij overgewicht
  • Stop met roken
  • Beperk je alcoholgebruik of drink bij voorkeur helemaal niet

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over glucose in je urine, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.