Ziekte van Kawasaki: symtomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 15 februari 2025 by M.G. Sulman

De ziekte van Kawasaki is een aandoening die ontstekingen veroorzaakt in de wanden van kleine tot middelgrote bloedvaten. Het treft vooral de hartslagaders bij kinderen. Deze slagaders zijn cruciaal voor het transport van zuurstofrijk bloed naar het hart. Naast de vasculitis (bloedvatontsteking) staat de ziekte ook bekend als het mucocutaan lymfekliersyndroom. Dit komt doordat het niet alleen invloed heeft op de bloedvaten, maar ook zwelling veroorzaakt in de lymfeklieren en slijmvliezen in de mond, neus, ogen en keel. Kinderen die getroffen zijn door de ziekte van Kawasaki kunnen symptomen vertonen zoals hoge koorts, gezwollen handen en voeten met schilfering van de huid, evenals rode ogen en tong. De ziekte is gelukkig vaak goed te behandelen, vooral als de behandeling in een vroeg stadium plaatsvindt. Met tijdige interventie herstellen de meeste kinderen volledig en ondervinden ze geen langdurige klachten. De ziekte van Kawasaki kan ernstige gevolgen hebben, zoals schade aan de kransslagaders. Dit kan leiden tot complicaties en gezondheidsproblemen.

Wat is de ziekte van Kawasaki?

Kleine Sam, normaal een energiek ventje van vier, werd plots lusteloos en kreeg hoge koorts die dagenlang niet zakte. Zijn ouders dachten eerst aan een gewone griep, maar toen zijn ogen rood werden, zijn lippen barstten en zijn handjes en voetjes opzwollen, wisten ze dat er meer aan de hand was. In het ziekenhuis viel al snel de term ziekte van Kawasaki, een zeldzame maar ernstige kinderziekte die de bloedvaten aantast. Na een intensieve behandeling met immunoglobulinen knapte Sam gelukkig op, maar de schrik zat er goed in – vooral toen de arts uitlegde dat onbehandeld zijn hart in gevaar had kunnen komen.

Bij de ziekte van Kawasaki raken de bloedvaten op diverse plekken in het lichaam ontstoken. Het wordt als een kidnerziekte beschouwd.

De ziekte van Kawasaki is niet besmettelijk.

De ziekte van Kawasaki is over het algemeen niet dodelijk. Wel kunnen er ernstige complicaties optreden, zoals schade aan de kransslagaders, die tot ernstige gezondheidsproblemen kunnen leiden

Naamgeving

De ziekte van Kawasaki werd in 1961 in Japan voor het eerst herkend als medische aandoening en kreeg zijn naam van Dr. Tomisaku Kawasaki in 1967.

Synoniemen

De Ziekte van Kawasaki wordt ook wel het ‘Kawasaki Syndroom’, ‘Mucocutaan Lymfekliersyndroom’, ‘MCLS’ of ‘MLNS’ genoemd.

Vóórkomen

In Europa is de ziekte van Kawasaki relatief zeldzaam. Dat geldt ook voor Nederland en België. Het treft naar schatting 15 op de 100.000 kinderen jonger dan 5 jaar. Hoewel het sporadisch voorkomt, kan de aandoening in zeldzame gevallen ook bij volwassenen optreden.

De oorzaak van de ziekte van Kawasaki: een medisch mysterie anno 2025

Stel je voor: een vrolijk, gezond kind dat ineens hoge koorts krijgt, vuurrode ogen, opgezwollen handjes en een huid die eruitziet alsof die elke seconde kan gaan vervellen. Ouders raken in paniek, dokters zoeken koortsachtig naar een verklaring – en dan valt de diagnose: de ziekte van Kawasaki. Maar hoe ontstaat dit eigenlijk?

Anno 2025 is het nog steeds een raadsel. De meest logische verdachte? Een virus of bacterie. Maar welk virus, welke bacterie? Niemand die het met zekerheid kan zeggen. Wat we wél weten, is dat het immuunsysteem compleet doorslaat. Het lijkt alsof het lichaam in een onnodige verdedigingsmodus schiet en daarbij zijn eigen bloedvaten aanvalt, vooral die rond het hart. Niet bepaald handig.

Genetica speelt waarschijnlijk ook een rol. Onderzoekers hebben aanwijzingen gevonden dat bepaalde genetische varianten, zoals het ITPKC-gen en stukken van chromosoom 19, het risico kunnen verhogen. Daarom komt de ziekte vaker voor bij kinderen met een Oost-Aziatische achtergrond. Maar dan nog: niet élk kind met die genen krijgt Kawasaki, dus er moet meer aan de hand zijn.

Misschien is het een combinatie van factoren. Iets in de lucht? Een onschuldig virus dat bij sommige kinderen een immuunstorm veroorzaakt? Zelfs seizoenspatronen lijken invloed te hebben – alsof de ziekte bepaalde momenten van het jaar uitkiest om op te duiken.

Wat de exacte oorzaak ook is, één ding is duidelijk: als de ziekte toeslaat, moet er razendsnel worden gehandeld om schade aan het hart te voorkomen. En ondertussen blijven artsen en wetenschappers speuren naar dat ontbrekende stukje van de puzzel. Want hoe eerder we de trigger vinden, hoe beter we kinderen kunnen beschermen tegen dit grillige, nog altijd mysterieuze ziektebeeld.

Risicofactoren: wie trekt aan het kortste eind?

Sommige kinderen lijken pechvogels als het op de ziekte van Kawasaki aankomt. Maar waarom juist zij? Tja, anno 2025 is dat nog steeds een medisch mysterie. Wat we wél weten: er zijn een paar duidelijke risicofactoren die de kans op deze ziekte vergroten.

👶 Leeftijd: Kawasaki lijkt een uitgesproken voorkeur te hebben voor jonge kinderen, vooral tussen de 6 maanden en 5 jaar. Het is alsof hun immuunsysteem nét oud genoeg is om heftig te reageren, maar nog te onervaren om het op een gecontroleerde manier te doen. Resultaat? Een compleet ontregelde afweerreactie die de bloedvaten aanvalt.

🚹 Geslacht: Jongens lopen iets meer risico dan meisjes. Waarom? Niemand die het precies weet. Misschien speelt genetica een rol, misschien zijn er hormonale factoren in het spel. Feit blijft: bij elke tien gevallen van Kawasaki zijn er gemiddeld zes jongens en vier meisjes. Niet een gigantisch verschil, maar toch.

🌏 Afkomst: In Japan en Korea is Kawasaki geen zeldzaamheid – integendeel, daar komt het véél vaker voor dan in Europa. Toeval? Zeker niet. Onderzoekers hebben aanwijzingen dat genetische factoren, zoals bepaalde varianten van het ITPKC-gen, een rol spelen. Maar vergis je niet: Kawasaki kan overal toeslaan, ongeacht afkomst.

🌡️ Seizoensinvloed: Artsen zien Kawasaki opvallend vaak opduiken in de winter en vroege lente. Dat doet vermoeden dat een virus of iets anders uit de omgeving meespeelt. Misschien een onschuldig lijkend virus dat bij sommige kinderen een complete immunologische kortsluiting veroorzaakt? Wie zal het zeggen.

🧬 Genetische aanleg: Kawasaki lijkt een vreemde combinatie van erfelijkheid en pech. Sommige genetische varianten verhogen het risico, maar je hebt altijd een externe trigger nodig. Die combinatie maakt het extra frustrerend om precies te voorspellen wie er kwetsbaar is.

Symptomen van de ziekte van Kawasaki

Symptomen van de ziekte van Kawasaki zijn onder andere:

1. Koorts van meer dan 39 graden Celsius gedurende vijf dagen of langer.
2. Minimaal vier van de volgende symptomen:
   • Uitslag op het grootste deel van het lichaam of in het genitale gebied.
   • Een vergrote lymfeklier in de hals.
   • Zeer rode ogen zonder dikke afscheiding.
   • Rode, droge, gebarsten lippen en een rode, gezwollen tong (‘aardbeientong’).
   • Gezwollen, rode huid op de handpalmen en voetzolen, later gevolgd door vervelling van de huid op vingers en tenen.

Andere mogelijke symptomen zijn buikpijn, diarree, irritatie, gewrichtspijn en braken.

Sommige kinderen ervaren vijf of meer dagen hoge koorts, maar hebben minder dan vier van de bovengenoemde symptomen. Dit wordt een onvolledige ziekte van Kawasaki genoemd. Hoewel de symptomen niet volledig zijn, lopen deze kinderen nog steeds het risico op schade aan de hartslagaders en hebben ze behandeling nodig binnen 10 dagen na het optreden van symptomen.

Complicaties

De ziekte van Kawasaki kan ernstige complicaties veroorzaken, zoals uitstulpingen van de bloedvaten in het hart (aneurysma’s), problemen met de hartspier, hartfalen, hartaanvallen, hartritmestoornissen en verstopping van de slagaders. Deze complicaties kunnen leiden tot ernstige gezondheidsproblemen en zelfs tot overlijden.

Niet-cardiale complicaties kunnen ook voorkomen bij kinderen met de ziekte van Kawasaki. denk hierbij aan onder meer ontstekingen in andere delen van het lichaam, gewrichtsontstekingen, huidproblemen, en soms ook ontsteking van de slijmvliezen in de mond, neus en keel.

Onderzoek en diagnose

Soms wordt de ziekte van Kawasaki verward met roodvonk. Beide aandoeningen vertonen gelijkenissen, zoals koorts, een rode tong, gezwollen klieren en vervelling en kunnen daardoor soms moeilijk te onderscheiden zijn

Bij een vermoeden van de ziekte van Kawasaki voert de kinderarts bloedonderzoek uit om de diagnose te stellen. Op de kindercardiologieafdeling worden een echocardiografie en een elektrocardiogram (ECG) uitgevoerd om de kransslagaderen te beoordelen. Indien nodig kan aanvullend een CT-scan worden gemaakt, en in sommige gevallen wordt een hartkatheterisatie uitgevoerd. Deze onderzoeken helpen bij het vaststellen van de ziekte en beoordelen de gezondheid van de kransslagaderen.

Behandeling van de ziekte van Kawasaki

De behandeling van de ziekte van Kawasaki vindt plaats onder begeleiding van de kinderarts en bestaat uit medicijnen om het ontstekingsproces te remmen, antibiotica en paracetamol. Wanneer de kransslagaders zijn aangetast, wordt de behandeling overgenomen door de kindercardioloog, die de specifieke aanpak voor je kind zal bepalen. De behandeling vindt meestal plaats in het ziekenhuis, waar je kind voldoende vocht krijgt toegediend.

Immunoglobulines, eiwitten die lijken op de lichaamseigen afweerstoffen, worden gebruikt om de aantasting van de kleine bloedvaten van het hart, met name de kransslagaders, te voorkomen. Deze worden toegediend via een infuus. Dit helpt bij het snel verminderen van de symptomen.

Gedurende de behandeling wordt je kind nauwlettend gevolgd door een hartspecialist, meestal een kindercardioloog, om ervoor te zorgen dat het herstel goed verloopt en eventuele verdere stappen in de zorg worden bepaald.

Prognose

Met een vroege behandeling kunnen de acute symptomen van de ziekte van Kawasaki snel verbeteren, en het risico op aneurysma’s (uitzetting van bloedvaten) van de kransslagader wordt aanzienlijk verminderd. Onbehandeld verdwijnen de acute symptomen vanzelf, maar het risico op betrokkenheid van de kransslagaders blijft hoog, zelfs vele jaren later. Ongeveer 2% van de patiënten sterft aan complicaties van coronaire vasculitis, een ontsteking van de bloedvaten.

Een hoogrisicoprofiel voor de ziekte van Kawasaki omvat verhoogde ontstekingsniveaus in combinatie met demografische kenmerken zoals mannelijk geslacht en leeftijd onder zes maanden of boven acht jaar. De kans op verdwijnen van een aneurysma lijkt afhankelijk van de initiële grootte, met kleinere aneurysma’s die een grotere kans op herstel hebben. Factoren zoals leeftijd onder een jaar, specifieke kenmerken van het aneurysma en de locatie ervan spelen ook een rol in de prognose.

Na de initiële behandeling met IVIG (intraveneuze immunoglobulinen) kan een terugval van symptomen optreden, wat een heropname en herbehandeling kan vereisen. De behandeling zelf kan enkele risico’s met zich meebrengen, zoals allergische reacties, maar levensbedreigende complicaties zijn uiterst zeldzaam, vooral in vergelijking met het risico van niet-behandeling. In zeldzame gevallen kan de ziekte van Kawasaki terugkeren, met of zonder behandeling.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de ziekte van Kawasaki, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.