Steelwratjes: symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 23 maart 2023 by M.G. Sulman

Steelwratjes, ook wel fibromen of skin tags genoemd, komen veel voor bij zowel mannen als vrouwen. Steelwratjes zijn goedaardig, medisch gezien onschuldig en niet besmettelijk. Deze gezwelletjes zijn meestal bruin of beige van kleur en zitten met een dunne steel aan je huid vast. Ze ontstaan spontaan en bij voorkeur onder de oksels en de borsten en in de nek en hals. Ofschoon ze geen kwaad kunnen, vinden veel mensen ze ontsierend en willen ze het liefste korte metten maken met deze wratjes. Vroeger moest je daarvoor naar de huisarts, maar tegenwoordig kun je ook zelf steelwratjes verwijderen met een flesje vrieskou. Of wil je liever steelwratjes afbinden? Nee, je hoeft het steelwratje niet af te binden, maar je kunt de ellendeling eenvoudig bestrijden door hem te bevriezen.

Steelwratje
Steelwratje / Bron: dsom/Shutterstock.com

Wat zijn steelwratjes?

Benaming

De medische benaming van steelwratjes is ‘fibroma pendulans’. Fibroma betekent bindweefselgezwel en pendulans duidt op het feit dat ze gesteeld zijn. Steelwratjes is een goedaardige bindweefselvermeerdering.

Gesteelde gezwelletjes

Steelwratjes zien eruit als zachte, elastische, huidkleurige tot bruin gestelde zwellingen, variërend in grootte van enkele millimeters tot meerdere centimeters. Het zijn onschadelijk gezwellen. Je kan één steelwratje hebben, maar er zijn ook mensen met wel honderden steelwratjes. Het komt bij mannen en vrouwen even vaak voor.1Dr. R.I.F. van der Waal, prof. dr. H.A.M. Neumann (red.): Praktische dermatologie – Klinische atlas met 470 afbeeldingen in kleur, Prelum uitgevers, Houten, 2009.

Wie krijgt het?

Meer dan de helft van alle mensen heeft op enig moment in hun leven één of meerdere steelwratten. Steelwratjes zijn verworven (bij de geboorte zijn ze niet aanwezig) en het kan bij iedereen optreden, ofschoon ze wel vaker ontstaan in de volwassenheid. Steewratjes komen vaker voor op middelbare leeftijd. Kinderen en peuters kunnen ook steelwratjes ontwikkelen, vooral in de oksels en het halsgebied. Steelwratjes komen vaker voor bij mensen met overgewicht (obesitas). Ook bij diabetes (suikerziekte) komen ze vaak voor. Tijdens zwangerschap nemen gesteelde fibroompjes toe in aantal en grootte, vooral in hals.

Meerdere steelwratjes
Meerdere steelwratjes / Bron: Wikimedia Commons

Oorzaken van een steelwrat

Steelwratjes ontstaan vaak spontaan, maar ze kunnen ook het gevolg zijn van een slechte genezing van een wondje. Het ontstaansmechanisme is tot dusverre nog niet geheel opgehelderd. Men denkt dat steelwratjes vooral voorkomen op plaatsen waar de huid wrijft tegen kleding en in huidplooien als gevolg van wrijving. Steelwratjes zijn geen eigenlijk geen wratten, want ze ontstaan niet door een virus (zoals bij wratten wèl het geval is).

Risicofactoren voor steelwratjes

Mogelijke risicofactoren

In de volgende gevallen lijken steelwratjes vaker voor te komen:

  • mensen met overgewicht en obesitas
  • diabetici
  • vrouwen tijdens de zwangerschap, mogelijk als gevolg van hormonale veranderingen
  • mensen met sommige soorten humaan papillomavirus (HPV)
  • mensen met een verstoorde geslachtshormoonbalans, vooral als er veranderingen zijn in de oestrogeen- en progesteronspiegels
  • degenen wier naaste familieleden ook steelwratjes hebben
  • mensen met dyslipidemie, een afwijking in de stofwisseling van de vetten (lipiden) waardoor afwijkingen in de vetsamenstelling van het bloed ontstaan
  • mensen met hypertensie of hoge bloeddruk

Steelwratjes zijn ook in verband gebracht met insulineresistentie en verhoogde waarden van C-reactief proteïne (CRP), een marker van ontsteking. Dit suggereert dat steelwratjes soms een uiterlijk teken kunnen zijn van een verhoogd risico op insulineresistentie, metabool syndroom, atherosclerose en hart- en vaatziekten.

Syndromen

Zeer zelden worden skin-tags geassocieerd met syndromen:

  • Birt-Hogg-Dubé syndroom (BHD)
  • polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS)

Het Birt-Hogg-Dubé syndroom is een erfelijke aandoening van de huid, nieren en longen. BHD wordt gekenmerkt door huidtumoren, waaronder meerdere fibrofolliculomen, trichodiscomen en steelwratjes. Carcinomen of kwaadaardige tumoren kunnen zich ook in de nieren en de dikke darm ontwikkelen.

Wat zijn de symptomen van steelwratjes, hoe zien ze eruit?

Steelwratjes zijn zachte, elastische, gesteelde, vleeskleurige of donkergekleurde stukjes weefsel of huidflapjes, ofwel fibromen (‘wild vlees’). Voorkeurslocaties zijn de basis van de hals, de nek, oksels, oogleden, lies (de plooien van de lies) en -bij vrouwen- onder de borsten. Ze kunnen ook verschijnen in de plooien van je billen. Steelwratjes kunnen zo klein zijn als een afgeplatte speldenknop of zo groot als een aangroeisel van meerdere centimeters.

Steelwratje op ooglid
Fibroom of steelwratje op ooglid / Bron: Wikimedia Commons

Is het besmettelijk?

Nee, er zijn geen aanwijzingen dat gewone steelwratjes besmettelijk zijn.

Behandeling van steelwratjes

Geen behandeling

Steelwratjes zijn onschuldig en behoeven (medisch gezien) niet behandeld te worden. Vanuit cosmetisch oogpunt of omdat ze op ene plek zitten waar ze irriteren, kan er voor gekozen worden om ze te  verwijderen.

Medische behandeling

Als de aandoening mechanische en/of cosmetisch storend is, kan de huisarts overgaan tot één van de volgende behandelmethoden om steelwratjes te verwijderen:

  • Onder lokale verdoving het steelwratje afknippen aan de basis, in de richting van de huidlijnen;
  • Electrocoagulatie (met elektrische stroom wordt het steelwratje weggebrand);
  • Cryotherapie (waarbij het steelwratje met vloeibare stikstof wordt bevroren);
  • Excisie (wegsnijden).

Steelwratjes zelf verwijderen

Met het product HeltiQ Skintags is nu ook thuisbehandeling van steelwratjes mogelijk. HeltiQ Skintags is het eerste zelfzorgmiddel op de Nederlandse markt om steelwratten, veilig, snel en hygiënisch zelf te verwijderen.

Crèmes

Er zijn anno 2023 geen medisch goedgekeurde crèmes voor het verwijderen van steelwratjes.

Steelwratjes verwijderen met appelazijn

Wat wijst onderzoek uit?

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat appelazijn steelwratjes verwijdert. Onderzoek suggereert zelfs dat het je huid kan beschadigen.

In een artikel uit 20152Feldstein S, Afshar M, Krakowski AC. Chemical Burn from Vinegar Following an Internet-based Protocol for Self-removal of Nevi. J Clin Aesthet Dermatol. 2015 Jun;8(6):50. PMID: 26155328; PMCID: PMC4479370. werd een casus van een tienermeisje besproken dat drie dagen lang elke dag appelazijn op een moedervlek op haar gezicht smeerde en het bedekte met een verbandje. Terwijl de azijn de moedervlek na een paar dagen verwijderde, verwijderde het ook de bovenste huidlaag in het getroffen gebied. Dit kan leiden tot littekens en post-inflammatoire hyperpigmentatie, wat veel moeilijker te behandelen is dan een steelwrtaje.

In een ander medisch vakblad3Bunick CG, Lott JP, Warren CB, Galan A, Bolognia J, King BA. Chemical burn from topical apple cider vinegar. J Am Acad Dermatol. 2012 Oct;67(4):e143-4. doi: 10.1016/j.jaad.2011.11.934. PMID: 22980269. werd het geval van een jongen gedocumenteerd die een chemische brandwond opliep nadat zijn moeder een watje gedrenkt in appelazijn op de huid van zijn knie had aangebracht:

Een 8-jarige jongen met een voorgeschiedenis van de ziekte van Crohn en HLA-B27-positieve spondyloarthropathie (of de ziekte van Bechterew) had gedurende enkele weken meerdere laesies van mollusca contagiosa (waterwratjes) op zijn linkerbeen ontwikkeld. Zijn medicijnen waren wekelijks methotrexaat (15 mg gedurende het afgelopen jaar) en meer recentelijk 3 doses adalimumab (40 mg eenmaal per twee weken). De avond voordat hij naar de arts ging, bracht zijn moeder wattenbolletjes gedrenkt in appelciderazijn (∼5% azijnzuur) aan op de linker knieholte en de zijkant van zijn linkerknie. Dit deed zij in ene poging om de waterwratjes te behandelen. Zelfklevende verbanden werden over de wattenbolletjes geplaatst en beide werden de volgende ochtend verwijderd na ongeveer 8 uur contacttijd.

Appelazijn
Appelazijn toepassen bij steelwratjes
Hoe appelazijn toepassen?

Als je ondanks de risico’s toch appelazijn wilt gebruiken ter behandeling van steelwratjes, volg dan deze stappen:

  • Week een watje in appelazijn.
  • Bevestig het watje aan je steelwratje met een verbandje.
  • Verwijder het na 10 tot 15 minuten.
  • Was het gebied met zeep en warm water.
  • Laat het gebied drogen – leg geen verbandje over het steelwratje.
  • Herhaal dagelijks gedurende twee weken.

Steelwratje behandelen met sudocrem

Sudocrem is Nederlands meest verkochte crème tegen luieruitslag. Het wordt op internet vaak ook anageprezen als middel tegen andere huidklachten. Ofschoon ik het zelf niet aanraad sudocrem te gebruiken om steelwratjes mee te verwijderen, en de effectiviteit ook niet wetenschappelijk is bewezen, wordt op het internet dus beweerd dat het wel degelijk effectief kan zijn.

Helpt sudocrem bij steelwratjes?

Moet je je zorgen maken over het afsnijden van een steelwratje tijdens het scheren?

Nee, je hoeft je gaan zorgen te maken. Steelwratjes worden vaak en onbedoeld afgeschoren bij het verwijderen van haar uit de oksel, hetzij met een scheermesje, hetzij door harsen. Er kan doorgaans geen schade worden toegebracht wanneer kleine skin-tags worden verwijderd door te scheren.

Soms kan zelfs een kleine skin aan de basis een tijdje bloeden en moet je er gedurende 10-15 minuten constante druk op uitoefenen om het bloeden te stoppen. Huidinfectie is een zeldzame mogelijke complicatie van het per ongeluk afscheren van een steelwrat.

Prognose

De resultaten op lange termijn na het correct verwijderen van steelwratjes zijn uitstekend. Het moet echter duidelijk zijn dat dit de ontwikkeling van nieuwe skin-tags niet verhindert.

Preventie

Het is niet mogelijk om steelwratjes te voorkomen, maar je kunt de kans wel verkleinen door de risicofactoren zo veel mogelijk te elimineren, zoals het voorkomen van overgewicht, diabetes, etc.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over steelwratjes, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.