Schaambeenontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 18 juli 2024 by M.G. Sulman

Het schaambeen of os pubis is het voorste van de drie botstukken van het heupbeen. Een schaambeenontsteking (osteïtis pubis) is een ontsteking van de schaambeenvoeg (pubis symphysis) die het linker- en rechterschaambeen met elkaar verbindt. Hoewel de exacte oorzaak onbekend is, kan het optreden als gevolg van herhaalde belasting van de bekkenbotten door sporten zoals voetbal, schermen, ijshockey en gewichtheffen of andere lichamelijke activiteiten. Symptomen van schaambeenontsteking zijn bekkenpijn (voorzijde) die kan uitstralen naar de lies, de onderbuik of de binnenkant van de dijen. Pijn is meestal eenzijdig en kan verergeren bij activiteiten zoals schoppen, rennen, draaien op één been, traplopen, op één zij liggen en hoesten of niezen. Andere symptomen kunnen zijn: klikgeluiden, hinken en zwakte tijdens het buigen of trappen. Osteitis pubis wordt meestal behandeld door rust, ontstekingsremmende medicatie en fysiotherapie. Steroïde-injecties kunnen door de arts worden voorgesteld om pijn en ontsteking te verminderen. Loophulpmiddelen kunnen nodig zijn. Slechts sporadisch is een operatie nodig.

Wat is schaambeenontsteking?

Een schaambeenontsteking is een niet-infectieuze ontsteking van de symphysis pubica, het schaambeen en de onmiddellijke omliggende structuren. Het veroorzaakt pijn en zwelling in de lies of onderbuik.

Meestal wordt het veroorzaakt door repetitief gebruik van je heupen, bekken en lies. Het wordt vooral gezien bij atleten. Vrouwen die zwanger zijn of onlangs zijn bevallen van een kind en mensen die een operatie aan of nabij hun buik hebben ondergaan, ontwikkelen soms ook een schaambeenontsteking.

Vaak zal de arts adviseren om een paar maanden rust te nemen en fysieke activiteiten zoals sport te vermijden om goed te herstellen. Slechts een enkele keer is een operatie nodig.

Synoniemen

De medische benaming van schaambeenontsteking is osteïtis pubis. Soms wordt de term ‘schaambeenvoegontsteking’ gebezigd.

Symptomen van osteïtis pubis

De emest voorkomende symptomen van schaambeenontsteking zijn:

• Pijn aan de voorkant van het bekken.
  • De pijn wordt meestal in het midden van het bekken gevoeld, maar kan aan één kant meer aanwezig zijn.
  • De centrale pijn straalt meestal naar buiten uit.
• Hinken / mank lopen (een afwijkend looppatroon).
• Heupzwakte of beenzwakte.
• Moeite met traplopen.
• Pijn bij het lopen, rennen of van richting veranderen.
• Klik- of plopgeluiden bij het veranderen van richting.
• Pijn in de onderbuik in het midden van het bekken.
• Pijn bij liggen op de zij.
• Pijn bij niezen of hoesten.
• Stijfheid in het bekkengebied, vooral ‘s ochtends of na een periode van rust.
• Pijn bij het opstaan vanuit een zittende positie.
• Verminderde flexibiliteit in de heupen en onderrug.
• Pijn bij seksuele activiteit.

Complicaties

Als de aandoening niet tijdig of correct wordt behandeld, dan leidt dit mogelijk tot een stopzetting van je loopbaan als sporter.

Oorzaken van een ontstoken schaambeen

Osteïtis pubis treedt meestal op wanneer de schaambeenvoeg aanhoudend wordt overbelast. Oorzaken zijn onder meer:

• Sportactiviteiten, met name contactsporten
• Zwangerschap en bevalling
• Bekkenletsel

Schaambeenontsteking is meestal een sportblessure die wordt veroorzaakt door overmatig gebruik van de heup- en beenspieren. Het komt vaak voor bij atleten die sporten beoefenen waarbij geschopt, gedraaid of vaak van richting veranderd wordt. Denk aan hockey en voetbal.

Minder vaak kunnen zwangerschap en bevalling de schaambeenvoeg onder druk zetten, wat leidt tot osteïtis pubis.

Bepaalde verwondingen, zoals een ernstige val, kunnen ook de boosdoener zijn.

Risicogroepen

Verschillende risicogroepen hebben een verhoogde kans om ene schaambeenontsteking te ontwikkelen:

• Sporters: Vooral atleten die betrokken zijn bij sporten die veel herhalende bewegingen van de heup en het bekken vereisen, zoals voetbal, hockey, en hardlopen. Deze bewegingen kunnen leiden tot overbelasting van het schaambeen en omliggende structuren.
• Postpartum vrouwen: Vrouwen die recentelijk zijn bevallen, vooral degenen die een moeilijke of langdurige bevalling hebben gehad. De bevalling kan het schaambeen en de omliggende structuren belasten.
• Personen met eerdere bekkenblessures: Mensen die eerder trauma’s of verwondingen aan het bekkengebied hebben opgelopen, zoals valpartijen of ongelukken.
• Mensen met bepaalde infecties: Infecties die zich verspreiden naar de bekkenbotten kunnen ook leiden tot schaambeenontsteking.
• Mannen en vrouwen met reumatische aandoeningen: Aandoeningen zoals reumatoïde artritis kunnen ontsteking en pijn in verschillende gewrichten en botten veroorzaken, waaronder het schaambeen.
• Personen met biomechanische afwijkingen: Mensen met afwijkingen in hun looppatroon of lichaamshouding waarbij er extra druk op het bekkengebied uitgeoefend wordt.

Leeftijd en geslacht

Leeftijd en geslacht kunnen ook een rol spelen bij het risico op het ontwikkelen van schaambeenontsteking (osteitis pubis). Hier zijn enkele inzichten uit de medische literatuur:

Leeftijd

• Jongeren en jongvolwassenen: Schaambeenontsteking komt vaak voor bij mensen van 20 tot 30 jaar. Deze groep is vaak actief in sporten die de heup en het bekken belasten.
• Ouderen: Ouderen kunnen ook last krijgen van schaambeenontsteking, vooral als ze actief blijven in zware activiteiten.

Geslacht

• Mannen: Mannen hebben een hoger risico op het krijgen van schaambeenontsteking, vooral door deelname aan contact- en duursporten zoals voetbal en hockey.
• Vrouwen: Vrouwen kunnen ook schaambeenontsteking krijgen, vooral na de bevalling. Sporten zoals hardlopen en gymnastiek verhogen ook het risico daarop.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De arts zal vragen stellen over de klachten die je ervaart en je medische geschiedenis in ogenschouw nemen, voordat hij een lichamelijk onderzoek uitvoert.

Beeldvormingsonderzoek kan ook worden verricht, zoals:

• Röntgenfoto
• Echografie
• MRI-scan
• CT-scan
• Botscan

Bloedonderzoek en urineonderzoek kunnen ook worden uitgevoerd.

Differentiële diagnose

Sommige van bovenvermelde tests worden gebruikt om andere ziekten en verwondingen met vergelijkbare symptomen uit te sluiten:

• Botinfectie (osteomyelitis)
• Stress- of vermoeidheidsfracturen in het bekkenbotgebied
• Avulsiefractuur: een fractuur ontstaan door grote trekkracht van een pees aan het bot
• Een liesbreuk: een uitstulping van de buikwand in de liesstreek, de overgang van de buik naar het bovenbeen
• Syndromen als gevolg van zenuwvernauwing
• Enthesitis (aanhechtingspijn): een ontstekingsreactie van het peesweefsel op de plaats waar één of meer pezen aan het bot vastzitten
• Adductoren tendinopathie: een overbelastingsletsel van de adductorenpees
• Ziekten van de urinewegen en geslachtsorganen
• Reumatologische aandoeningen
• Neoplasmata: een nieuwe en abnormale groei van weefsel in een deel van het lichaam

Behandeling van schaambeenontsteking

Conservatieve behandeling

De behandeling van schaambeenontsteking is bijna altijd conservatief en bestaat uit: rust, het slikken van NSAID’s en fysiotherapie. Een corticosteroïdeninjectie kan relatief snel resultaat opleveren en pijn verminderen. De conservatieve behandeling van schaambeenontsteking kan langdurig zijn. Het kan sommige sporters zes maanden of langer kosten om terug te keren naar het niveau van voor de blessure, maar gelukkig zitten de meeste mensen weer binnen drie tot vier maanden op hun oude niveau.

Operatieve behandeling

In slechts ongeveer 5% tot 10% van de gevallen is chirurgische behandeling nodig.  Een zogeheten curettage (scraping) kan tot goede resultaten leiden. Hierbij wordt er wat weefsel van de schaambeenvoeg afgeschraapt. Slechts zelden wordt een gewrichtsverstijving (artodese) van de symphysis uitgevoerd.

Prognose

De meeste mensen herstellen volledig van een schaambeenontsteking. .

Het genezingsproces is vaak wel een kwestie van de lange adem. Vaak kun je binnen aan half jaar je gebruikelijke activiteiten en sporten weer hervatten. Zelfs als er een operatie nodig is, heeft osteïtis pubis op de lange termijn vaak geen invloed op je prestatievermogens.

Preventie

De beste manier om een schaambeenontsteking te voorkomen, is door overmatig gebruik van de schaambeenvoeg te voorkomen.

Neem tijdens sporten of andere lichamelijke activiteiten de volgende maatregelen in acht:

• Draag de juiste beschermingsmiddelen.
• Ga niet finaal over je grenzen als je pijn voelt tijdens of na lichamelijke activiteit.
• Geef je lichaam de tijd om te rusten en te herstellen na een intensieve training of activiteit.
• Doe een warming-up voordat je gaat sporten.
• Doe een cooling-down na fysieke activiteit.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een schaambeenontsteking, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.