Last Updated on 6 maart 2024 by M.G. Sulman
Palindroomreuma is een vorm van reuma waarbij je last hebt van terugkerende aanvallen van gewrichtsontstekingen, meestal in één of enkele gewrichten. Tijdens zo’n aanval ervaar je pijn, zwelling van het gewricht, beperkte bewegingsmogelijkheden en soms koorts. Het omliggende weefsel kan ook ontstoken raken, wat ‘periartritis’ wordt genoemd. Gelukkig duren deze aanvallen doorgaans niet langer dan een week. Palindroomreuma komt niet vaak voor en kan zowel mannen als vrouwen treffen, meestal tussen de leeftijd van 30 en 60 jaar. In de loop van de tijd kunnen de aanvallen minder vaak voorkomen. Het is belangrijk op te merken dat palindroomreuma soms kan evolueren naar reumatoïde artritis (RA) of een andere vorm van reumatische aandoening.
Wat is palindroomreuma?
Palindroomreuma is een zeldzame aandoening waarbij je last hebt van een verspringende ontsteking die telkens één gewricht treft. Deze ontsteking duurt slechts uren of dagen en verdwijnt vervolgens spontaan. Na een rustperiode zonder klachten kan de ontsteking zich op een andere plaats manifesteren.
De ontstekingen treden op in de vorm van aanvallen, waarbij je tijdens zo’n episode pijn en zwelling in het aangetaste gewricht ervaart. Bewegen wordt bemoeilijkt. Ook kun je last krijgen van koorts. In sommige gevallen raakt ook het weefsel rondom het gewricht ontstoken, wat ‘periartritis’ wordt genoemd.
De ziekte begint doorgaans tussen de 30 en 60 jaar. De exacte oorzaak van palindroomreuma blijft onbekend. In gevallen van frequente en ernstige aanvallen kan een ontstekingsremmend medicijn, vaak is dat ‘hydroxychloroquine’, worden voorgeschreven. Daarnaast kunnen pijnstillers worden aanbevolen om de symptomen te verlichten.
Betekenis van de naam
Palindroomreuma dankt zijn naam aan de term “palindroom,” wat verwijst naar een woord, zin of reeks tekens die van voor naar achter en van achter naar voren hetzelfde leest. In het geval van palindroomreuma verwijst de term naar de terugkerende aard van de gewrichtsontstekingen die in aanvallen komen en weer spontaan verdwijnen, vergelijkbaar met de cyclische symmetrie van een palindroom.
Vóórkomen
Palindroomreuma is een zeldzame aandoening die bij zowel mannen als vrouwen ongeveer evenveel voorkomt. De symptomen manifesteren zich meestal op volwassen leeftijd, doorgaans tussen het 30ste en 60ste levensjaar.
Symptomen van palindroomreuma
Verschijnselen
Bij palindroomreuma ondervind je hinder van gewrichtsontstekingen, voornamelijk gelokaliseerd in één of enkele gewrichten, met een voorkeur voor de vingers, polsen, of knieën. Deze ontstekingen manifesteren zich op de volgende wijze:
- Pijn: Ervaar pijn in het aangetaste gewricht, een constante metgezel tijdens deze episoden.
- Zwelling: Het gewricht zwelt op, een reactie die gelukkig vaak binnen een week afneemt.
- Stijfheid: Het gewricht wordt stijf, wat de bewegingsvrijheid beperkt.
- Warmte: Je voelt warmte in het gewricht. Dat is een teken van de ontstekingsreactie.
Bijkomende symptomen:
- Beperkte beweging: Het vermogen om soepel te bewegen wordt aangetast.
- Wisselende aanvallen: Aanvallen variëren in frequentie, soms opvallend regelmatig, soms met meer tussenpozen.
- Koorts: In sommige gevallen gaat de ontsteking gepaard met koorts.
Als de ontstekingen aanhouden:
- Ontwikkeling tot RA: Langdurige klachten en aanhoudende ontstekingen kunnen leiden tot de ontwikkeling van reumatoïde artritis (RA) of andere vormen van ontstekingsreuma.
Verloop van palindroomreuma-aanvallen
Begin van de aanvallen
De aanvallen van palindroomreuma beginnen meestal in één of twee gewrichten, vaak in de handen. Deze gewrichten worden snel pijnlijk, stijf en gezwollen. Andere gebieden rondom de getroffen gewrichten, zoals de pezen, kunnen ook pijnlijk en opgezwollen worden. Deze aanvallen worden soms flares of flare-ups genoemd.
Aanvalspatroon en duur
Tijdens een aanval kunnen de ontstekingen van gewricht naar gewricht overspringen en duren ze meestal een paar dagen. Uiteindelijk stopt de aanval en herstellen je gewrichten en pezen weer naar hun normale toestand.
Geen blijvende schade
Gelukkig wordt over het algemeen aangenomen dat deze aanvallen geen blijvende schade aan je gewrichten veroorzaken. Tussen de aanvallen door voelen mensen met palindroomreuma zich meestal goed.
Moeheid
Na een aanval kun je echter wel erg moe zijn. Dit staat bekend als vermoeidheid en kan enkele dagen of zelfs weken aanhouden, wat impact kan hebben op je dagelijks functioneren, concentratie en motivatie.
Variabiliteit tussen individuen
Aanvallen van palindroomreuma variëren sterk tussen individuen. Het patroon, inclusief de frequentie, duur en betrokken gewrichten, is uniek voor iedereen. Sommigen ervaren minder dan één aanval per jaar, terwijl anderen ze vaker dan eens per week hebben. De duur van de aanvallen varieert ook, waarbij sommigen slechts enkele uren duren en anderen meerdere dagen in beslag nemen. Je zult mogelijk merken dat je aanvallen telkens vergelijkbaar zijn.
Bijkomende symptomen
Meestal blijft palindroomreuma beperkt blijft tot de gewrichten en pezen, zonder invloed op andere delen van het lichaam. Sommige mensen ervaren echter koorts tijdens een aanval of ontwikkelen knobbeltjes onder de huid, in de buurt van de aangetaste gewrichten.
Oorzaak van palindroomreuma
De reden achter palindroomreuma blijft vooralsnog een mysterie. Men vermoedt dat het een auto-immuunaandoening is, mogelijk een voorstadium of een afgebroken vorm van reumatoïde artritis. Soms komt het voor bij meerdere mensen binnen één familie, maar het is anno 2024 nog niet duidelijk of en hoe erfelijkheid hierbij een rol speelt. De zoektocht naar de exacte oorzaak van deze aandoening gaat dus nog verder.
Onderzoek en diagnose
De dokter kan palindroomreuma vaak herkennen door te luisteren naar wat jij over je klachten vertelt. Als er een patroon is van gewrichtsontstekingen dat komt en gaat, is dat vaak al een duidelijke aanwijzing. Maar, om zeker te zijn, zal de dokter een lichamelijk onderzoek doen om andere ziekten uit te sluiten.
Om het plaatje compleet te maken, kan de dokter ook bloedonderzoek doen. Tijdens een palindroomreuma-aanval is vaak een verhoogde bezinkingssnelheid (BSE) zichtbaar. Grofweg de helft van de mensen met deze aandoening heeft de reumafactor in het bloed. Voor extra zekerheid wordt ook vaak een röntgenfoto gemaakt, hoewel daarbij bij palindroomreuma geen afwijkingen aan het ontstoken gewricht te zien zijn.
Als laatste controle kan de dokter een gewrichtspunctie uitvoeren om te bevestigen dat de klachten niet worden veroorzaakt door pseudojicht of een infectie.
Kortom, alles bij elkaar genomen – jouw verhaal, lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek, röntgenfoto’s, en een gewrichtspunctie – helpt de dokter om de diagnose palindroomreuma te stellen.
Behandeling van palindroomreuma
Medicijnen
Om de ontstekingen in je gewrichten te verminderen, spelen medicijnen een belangrijke rol. Bij palindroomreuma worden vaak de volgende medicijnen gebruikt:
- Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s): Deze medicijnen helpen de ontstekingen te verminderen en verlichten ook de pijn.
- Hydroxychloroquine (Plaquenil): Dit is een medicijn dat deze afweerreactie onderdrukt waardoor de ontstekingen verminderen.
Behandelaars
Voor de behandeling van palindroomreuma raadpleeg je een reumatoloog. Afhankelijk van je klachten kan de reumatoloog andere zorgverleners inschakelen, zoals:
- Fysiotherapeut: Deze professional helpt en adviseert je bij het soepel houden van je gewrichten en het versterken van je spieren. Vaak krijg je oefeningen die je zelf kunt uitvoeren.
- Reumaverpleegkundige: Deze verpleegkundige denkt met je mee over het omgaan met je aandoening.
Lees meer over de verschillende behandelaars en hun rol in jouw zorgtraject.
Aanvullende behandelingen
Naast traditionele medicijnen zijn er veel alternatieve behandelingen beschikbaar. Sommige mensen ervaren positieve effecten van deze benaderingen bij reumatische aandoeningen. Overleg altijd wel eerst met je behandelend arts voordat je met een alternatieve behandeling begint. Dit omdat ze bijwerkingen kunnen veroorzaken of een interactie kunnen hebben met de medicijnen die je al gebruikt.
Prognose
Palindroomreuma kan pijn en ongemak veroorzaken, maar de aanvallen veroorzaken geen blijvende schade aan de gewrichten.
Toch kunnen mensen met palindroomreuma later reumatoïde artritis (RA) ontwikkelen. Naar schatting ontwikkelt ongeveer de helft van de mensen met palindroomreuma later RA.
RA zorgt ervoor dat je immuunsysteem je lichaamseigen weefsels aanvalt. De ontsteking bij RA kan schade toebrengen aan je gewrichten, wat kan leiden tot boterosie en gewrichtsvervorming.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over palindroomreuma, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
