Nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn (NDPH): symptomen en behandeling

Last Updated on 3 april 2024 by M.G. Sulman

Nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn of NDPH (New Daily Persistent Headache) is een primaire hoofdpijnstoornis. Primaire hoofdpijn is hoofdpijn zonder een aantoonbare neurologische afwijking. Het is zeldzaam, maar kan zeer slopend zijn en interfereren met je dagelijkse bezigheden. Een uniek kenmerk van deze vorm van hoofdpijn is dat je meestal de specifieke datum of het begin van de eerste hoofdpijn herinnert. Het is een vorm van aanhoudende hoofdpijn die plotseling begint en dagelijks aanwezig is. Vaak komt nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn voor bij mensen die niet bekend zijn met hoofdpijn in hun voorgeschiedenis. In ongeveer de helft van de gevallen begint het na een ziekte of operatie, maar vaak is er geen duidelijke trigger aanwijsbaar. 

Wat is nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn?

Nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn duidt op hoofdpijn die plotseling begint en dagelijks optreedt. Je hebt er gedurende meer dan 3 maanden last van. Het kan lijken op migraine of spanningshoofdpijn, of een combinatie van beide. Het is een ongebruikelijke hoofdpijnstoornis omdat het meestal voorkomt bij mensen die niet eerder last hadden van hoofdpijn

Synoniemen

In de Angelsaksische literatuur staat nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn bekend als ‘new daily persistent headache’ (NDPH).

Vóórkomen

NDPH kan aanvangen in de kindertijd bij jongens en meisjes van plusminus zes jaar tot in de volwassenheid, met een gemiddelde leeftijd van 35 jaar. Bij kinderen en volwassenen komt het vaker voor bij meisjes en vrouwen. De literatuur suggereert dat het twee tot vier procent van de adolescente vrouwen en tot twee procent van de adolescente mannen treft. Nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn kan, net als andere vormen van primaire hoofdpijn, ook verband houden met psychische aandoeningen zoals angst- en paniekstoornissen. Grofweg een derde van de kinderen met chronische hoofdpijn heeft gerelateerde problemen, zoals angststoornissen of depressie.

Symptomen van NDPH

De hoofdpijn kan sterk variëren in presentatie en duur. De hoofdpijn bij NDPH wordt vaak omschreven als een dof en/of drukkend gevoel of een kloppende en/of pulserende sensatie. De pijn is meestal aan beide kanten van het hoofd aanwezig, maar kan soms ook eenzijdig optreden. Het kan overal in en rond het hoofd gevoeld worden. De pijn kan variëren in intensiteit en duur, maar het is dagelijks aanwezig en duurt meer dan 3 maanden. Bij sommige patiënten houdt de pijn enkele uren aan, maar ze treden dagelijks of bijna dagelijks op. Dit kan lijken op een migraineaanval. In andere gevallen is de pijn continu aanwezig, 24 uur per dag gedurende 7 dagen per week. De hoofdpijn kan toenemen of afnemen. De ernst van de pijn is vaak matig in plaats van ernstig en wordt vaak verergerd door lichamelijke activiteit.¹Tyagi A. (2012). New daily persistent headache. Annals of Indian Academy of Neurology, 15(Suppl 1), S62–S65. https://doi.org/10.4103/0972-2327.100011

De hoofdpijn kan gepaard gaan met gevoeligheid voor licht (fotofobie), overgevoeligheid voor geluid (fonofobie), duizeligheid of lichte misselijkheid zijn.

In 2002 werd een onderzoek uitgevoerd bij 56 patiënten in het Jefferson Headache Center in Philadelphia met de volgende resultaten:

• 82% van de patiënten kon de exacte dag bepalen waarop hun hoofdpijn begon.
• Bij 30% van de patiënten trad het begin van de hoofdpijn op in verband met een infectie of griepachtig ziektebeeld.
• 38% van de patiënten had een persoonlijke voorgeschiedenis van hoofdpijn.
• 29% van de patiënten had een familiegeschiedenis van hoofdpijn.
• 68% meldde misselijkheid.
• 66% meldde fotofobie oftewel lichtschuwheid.
• 61% meldde fonofobie oftewel overgevoeligheid voor geluid.
• 55% meldde duizeligheid.²Li D, Rozen T. The Clinical Characteristics of New Daily Persistent Headache. Cephalalgia. 2002;22(1):66-69. doi:10.1046/j.1468-2982.2002.00326.x

Beeldvormingsonderzoek en laboratoriumtests lieten geen afwijkingen zien, behalve een ongewoon hoog aantal patiënten die positief testten op een eerdere Epstein-Barr-virusinfectie, de veroorzaker van klierkoorts (ziekte van Pfeiffer).³Li D, Rozen T. The Clinical Characteristics of New Daily Persistent Headache. Cephalalgia. 2002;22(1):66-69. doi:10.1046/j.1468-2982.2002.00326.x

Oorzaak van nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn

De exacte oorzaak van nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn wordt anno 2024 niet geheel begrepen. Er is enig onderzoek wat erop wijst dat een ontsteking of het immuunsysteem van het lichaam betrokken is bij het activeren van NDPH. Andere studies suggereren dat virussen of infecties van de bovenste luchtwegen (rhinitis oftewel ontsteking van het neusslijmvlies of faryngitis oftewel keelontsteking) kunnen optreden voordat de hoofdpijn begint. Het doorgronden van de mogelijke rol van virale of andere infecties bij het ontstaan van nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn vereist anno 2024 verder onderzoek.

Onderzoek en diagnose

De symptomen van nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn kunnen lijken op andere aandoeningen. Daarom is het belangrijk dat een arts andere oorzaken uitsluit. Er is geen specifieke test voor NDPH. De diagnose kan wordt gesteld op basis van de klachten en door uitsluiting van andere oorzaken. De arts informeert naar je klachten en neemt je medische geschiedenis door. Na het lichamelijke onderzoek, kan één of meer van de volgende onderzoeken worden verricht:

• bloedonderzoek om inflammatoire, infectieuze of metabole aandoeningen uit te sluiten
• beeldvormingsonderzoek van de hersenen of bloedvaten
• lumbale punctie of ruggenrprik

Als je voldoet aan de criteria voor NDPH en de arts geen onderliggende oorzaak vindt, kan de diagnose ‘nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn’ gesteld worden.

Behandeling van NDPH

Nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn wordt behandeld als de hoofdpijn waar het het meest op lijkt, meestal migraine of spanningshoofdpijn. NDPH kan moeilijk te behandelen zijn en is daardoor vaak zeer invaliderend.

Er zijn een aantal medicijnen gebruikt, waaronder amitriptyline, gabapentine, pregabaline, propranolol en topiramaat.

Opiaten worden meestal vermeden vanwege hun bijwerkingen, waaronder de ontwikkeling van medicatieafhankelijke hoofdpijn en de mogelijkheid van afhankelijkheid (verslaving).

Nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn is, net als andere primaire hoofdpijn, in verband gebracht met comorbide psychiatrische aandoeningen, voornamelijk stemmingsstoornissen, alsmede angststoornissen en paniekstoornissen. Gelijktijdige behandeling van beide aandoeningen kan vaak tot goede resultaten leiden.

Occipitalis zenuwblokkade kan bij sommige mensen nuttig zijn. Chronische hoofdpijn wordt namelijk soms veroorzaakt door een irritatie van de nervus occipitalis (de achterhoofdszenuw).

Prognose

De meeste volwassenen met nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn zullen er last van blijven houden, hoewel het bij ongeveer 15 procent zal verdwijnen (verbeteren) en 8 procent heeft een type dat komt en gaat (relapsing-remitting). Omdat NDPH vaak moeilijk te behandelen is, is een veelzijdige en op maat gerichte aanpak vereist.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over nieuwe dagelijkse aanhoudende hoofdpijn, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.