Last Updated on 22 mei 2023 by M.G. Sulman
De navel, iedereen heeft er eentje, is een diepe, smalle holte in de buik. Meerdere commensale micro-organismen leven van nature in deze holte. Ze kunnen echter aanleiding geven tot infecties als er sprake is van een overgroei van deze micro-organismen door onvoldoende hygiëne en een ophoping van vuil en viezigheid. Deze microben hebben warme en vochtige omstandigheden nodig om te gedijen. Je navel biedt deze ideale omstandigheden. Bovendien voeden ze zich met de zeepresten, het vuil en het zweet om zich snel te vermenigvuldigen en de navel te koloniseren. Een navelinfectie komt zeer vaak voor bij mensen van alle leeftijden, inclusief pasgeborenen. Navelinfecties kunnen bacterieel of fungaal zijn. Fungaal betekent dat het gaat om een schimmelinfectie. Deze infecties kunnen zelfs tot bloedvergiftiging of sepsis leiden als de micro-organismen in de bloedbaan terechtkomen.
Een navelinfectie, in bredere zin, verwijst naar een infectie in het gebied van de navel en het kan voorkomen bij mensen van alle leeftijden, niet alleen bij pasgeborenen. Tijdens de eerste weken na de geboorte kan de navelstomp vatbaar zijn voor infecties. Een navelinfectie kan worden veroorzaakt door bacteriën die de navelstomp binnendringen. Bij volwassenen wijst een navelinfectie op een infectie van de navelholte of de omliggende weefsels. Dit kan verscheidenen oorzaken hebben, zoals slechte hygiëne, wonden, piercings of onderliggende aandoeningen. De behandeling varieert en is afhankelijk van de specifieke oorzaak en ernst van de infectie
De belangrijkste oorzaken van een navelinfectie zijn:
Slechte hygiëne
De navel is een ovale tot ronde holte die varieert in doorsnede en diepte. De beperkte fysieke structuur van deze holte maakt het vrij moeilijk om deze schoon te maken. Het heeft een kleine opening die leidt naar een smal kanaal met meerdere huidplooien. Zweet, talg, vocht, zeepresten, dode huidschilfers en vuil op je huid komen in de navel terecht en hopen zich daar op.
Porte d’entrée
Het probleem is dat de meeste mensen het schoonmaken van hun navel verwaarlozen wanneer ze een bad of douche nemen. Dit leidt tot de opeenhoping van deze onzuiverheden. De infectieveroorzakende microben die al in de navel aanwezig zijn, beginnen zich te voeden met deze onzuiverheden. Hierdoor kunnen ze snel groeien en een infectie veroorzaken. Vooral als er een wondje in de navel optreedt. Dit vormt een zogeheten porte d’entrée, een plaats waar een ziekmakend micro-organisme, pathogeen, het lichaam binnendringt
Overmatig zweten
Mensen met een verhoogde bloedsuikerspiegel of een te hoog lichaamsgewicht zijn vatbaarder voor zweten en lopen daarom een verhoogd risico op nagelinfecties. Mensen met diabetes zijn bijzonder vatbaar voor overgroei van candida (gist) in de navel.
Andere bronnen van infectie
Er zijn verschillende manieren waarop schadelijke pathogenen in je navel terecht kunnen komen om vervolgens een navelinfectie te veroorzaken. Een porte d’entrée kan komen door een wondje, een cyste, een huiddaandoending in de navel of het laten zetten van een navelpiercing zonder de juiste hygiënemaatregelen in acht te nemen.
Een geïnfecteerde navel (omfalitis) is een veelvoorkomende aandoening bij borelingen. Wanneer de navelstreng na de bevalling wordt afgeknipt, blijft er een klein stukje van de navelstreng achter op de navel van de baby. Deze navelstomp droogt geleidelijk op en valt er vanzelf uit. Je moet echter de juiste maatregelen nemen om de navelstomp schoon te houden, anders kan hij infectieveroorzakende bacteriën gaan kweken, zoals streptokokken en stafylokokken. Dit kan leiden tot een polymicrobiële infectie die omfalitis wordt genoemd, en in het ergste geval kunnen de bacteriën in de bloedbaan terechtkomen en bloedvergiftiging of sepsis veroorzaken, wat in het ergste geval kan leiden tot de dood.
Dode huidcellen en talg kunnen soms samenkomen en kleine steenachtige bolletjes vormen in je navel en kunnen zelfs haar bevatten. Dit staat bekend als navelsteen. Deze stenen kunnen terugkerende navelinfecties kunnen veroorzaken.
Wat zijn de symptomen van een geïnfecteerde navel? Veel voorkomende symptomen van een navelinfectie zijn:
- rode huid in en rond de navel
- jeukende navel
- pijn aan de navel
- stinkende navel
- zwelling
- gele, groene of donkergekleurde navelafscheiding (pus)
- vorming van blaasjes
Een navelsteen kan de hele navel vullen en leiden tot infectie, ontsteking en verzwering van de huid.
Onderzoek en diagnose
De huisarts zal vragen stellen over je klachten en lichamelijk onderzoek uitvoeren. Hij kan misschien zien dat er sprake is van een schimmelinfectie of bacteriële infectie door naar de huid van je navel te kijken. Een felrode uitslag is een veelvoorkomend teken van een schimmelinfectie.
De arts wil mogelijk een monster van het besmette gebied testen. Hij kan een tongspatel of scalpel gebruiken om een deel van de huid van je navel af te schrapen. Een laborant zal het monster onder een microscoop onderzoeken. Of er kan een kweekje van gemaakt worden.
Als je een schimmelinfectie hebt, kan de huisarts aanbevelen om op diabetes te testen. Hoge bloedsuikerspiegels bij mensen met diabetes worden door gisten gebruikt als voedsel en zorgt voor overgroei met een schimmelinfectie tot gevolg.
Afhankelijk van de aard van de infectie, zal de arts een (breedspectrum)antibioticum of een antischimmelmiddel voorschrijven. Deze medicijnen kunnen lokaal of oraal zijn en hun sterkte en dosering zullen afhangen van de ernst van de infectie.
Topische antibiotica of antischimmelmiddelen komen meestal in de vorm van een crème, zalf of poeder. Infecties waarvoor orale medicatie nodig is, kunnen ook een chirurgische incisie en drainage van de cyste die de infectie voedt, vereisen.
Een eventuele navelsteen wordt op steriele wijze verwijderd.
Preventie
Je kan mogelijk bacteriële infecties of schimmelinfecties in de navel voorkomen door je navel goed schoon en droog te houden. Afvallen kan de overgroei van gist in je navelstreek helpen voorkomen. Als je diabetes hebt, zorg er dan voor dat je je bloedsuikerspiegel goed onder controle houdt. Voorts is het belangrijk om af te vallen bij overgewicht.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een navelinfectie. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
