Infectieuze pseudochromhidrose: oorzaken en behandeling

Last Updated on 20 maart 2024 by M.G. Sulman

Chromhidrose is een zeldzame aandoening waarbij je zweet van kleurloos naar een zichtbare kleur verandert. Dit gebeurt doordat lipofuscine moleculen¹ oxideren en worden uitgescheiden via apocriene en eccriene klieren, of door de uitscheiding van stoffen zoals zware metalen, kleurstoffen of medicijnen in de eccriene klieren. Pseudochromhidrose is een veelvoorkomendere aandoening waarbij de verkleuring van het zweet optreedt door interactie met externe factoren zoals kleurstoffen, metalen, chemicaliën of chromogene bacteriën op de huid. Een bekend voorbeeld is de gele verkleuring die kan optreden na het gebruik van deodorantsticks, vaak zichtbaar als gele zweetvlekken in kleding. Een minder vaak voorkomend verschijnsel is infectieuze pseudochromhidrose, veroorzaakt door de interactie van zweet en chromogene bacteriën. Chromogene bacteriën zijn bacteriën die pigment produceren en kunnen bijdragen aan de verkleuring van zweet bij bepaalde aandoeningen zoals infectieuze pseudochromhidrose (IPCH).

*Infectieuze pseudochromhidrose / Bron: Freepik*

Inhoud verberg

1 Oorzaken van infectieuze pseudochromhidrose

2 Casus van roze verkleuring

3 Casus van blauwe verkleuring

4 Andere casus van blauw zweet

5 Reacties en ervaringen

Oorzaken van infectieuze pseudochromhidrose

Pseudochromhidrose, veroorzaakt door chromogene bacteriën, kan ontstaan door verschillende bacteriën zoals Corynebacterium spp (bruin zweet / zwart zweet), Bacillus spp (blauw zweet), Pseudomonas aeruginosa (blauw zweet /groen zweet), en Serratia marcescens (roze zweet / rood zweet). Serratia veroorzaakt een roze-rode verkleuring door de afgifte van een rood pigment genaamd prodigiosine, geproduceerd onder specifieke omstandigheden zoals temperatuur en pH. De bacteriën kunnen onder de juiste omstandigheden de huid van mensen koloniseren. Infectieuze pseudochromhidrose lijkt lichamelijk weining kwaad te doen, maar kan een aanzienlijke sociale en psychologische impact hebben op je.

Definitie

Infectieuze pseudochromhidrose is een zeldzame aandoening waarbij gekleurd zweet wordt veroorzaakt door bacteriële kolonisatie.

Casus van roze verkleuring

Een 50-jarige man meldde zich bij een polikliniek voor infectieziekten met een opmerkelijk probleem: zijn handdoeken vertoonden na 1 tot 2 dagen gebruik een roze verkleuring.² Hij had al een jaar lang last van dit fenomeen.

Zijn medische geschiedenis was opmerkelijk vanwege morbide obesitas, hoge bloeddruk en reflux. Naast de verkleuring van zijn handdoeken en incidenteel ook kleding, meldde hij geen andere symptomen. Vermoedend dat het probleem werd veroorzaakt door omgevingsfactoren, had hij gedurende het afgelopen jaar zijn persoonlijke hygiëneproducten en schoonmaakmiddelen veranderd. Hij had zelfs zijn douchekop vervangen, maar zonder verbetering van de symptomen. De enige verbetering die hij opmerkte was nadat hij Bactrim (een antibioticum) had genomen voor een eerdere urineweginfectie.

Zijn voornaamste zorg was de impact van dit probleem op zijn persoonlijke relatie, omdat zijn vrouw niet langer dezelfde badkamer met hem wilde delen, hem de toegang tot haar badkamer ontzegde en intimiteit afwees. Hij had al meerdere huisartsen en afdelingen spoedeisende hulp bezocht, maar zij konden geen antwoorden bieden. Zijn bezoek aan de kliniek voor infectieziekten was de eerste keer dat hij door een arts voor infectieziektenbestrijding werd beoordeeld.

Een grondige huidonderzoek, waaronder het testen van huidgebieden met alcoholhoudende doekjes, toonde geen aanwijzingen voor huiduitslag, laesies of verkleuring. Onderzoek met een Wood-lamp, een diagnostische lamp die wordt gebruikt voor beoordeling en onderzoek van huidveranderingen en huidziekten, toonde geen aanwezigheid van schimmelinfectie of apocriene chromhidrose. Er werden huidkweken afgenomen van het liesgebied, zowel recht als links.

De resultaten van de huidkweken toonden een zware kolonisatie van Serratia marcescens aan, een soort van staafvormige, gramnegatieve bacteriën in de familie Yersiniaceae. De diagnose ‘pseudochromhidrose’ werd gesteld. De patiënt kreeg een behandeling voorgeschreven met trimethoprim/sulfamethoxazol (antibiotica) tweemaal daags gedurende 4 tot 6 weken en kreeg instructies om drie keer per week te wassen met chloorhexidine, is een ontsmettend middel dat de groei van bacteriën en schimmels remt.

De behandeling zorgde voor ene verbeterin gvan de klachten, maar hij merkte toch nog af en toe een milde roze verkleuring van zijn handdoek op. Helaas staakte de patiënt later de reiniging met chloorhexidine en raakte hij vervolgens het contact kwijt voordat verdere therapeutische behandelingen konden worden uitgevoerd.

Casus van blauwe verkleuring

Een 24-jarige vrouw presenteerde zich bij de arts met een 1 jaar durende asymptomatische en geurloze blauwe verkleuring op haar handen, voeten en hals.³ Ze had geen significante medische voorgeschiedenis en geen onderliggende huidaandoeningen. De patiënt leed aan dagelijkse aanvallen van cholinergische urticaria en dermografische urticaria (urticaria factitia, dermografisme), en hypohidrosis (verminderde zweetproductie), zelfs na inspanning en emotionele prikkels. Haar symptomen leken op die van verworven idiopathische anhidrosis (het onvermogen om normaal te zweten), maar hier werd verder geen onderzoek naar gedaan.

De vrouw was ongeveer 7 maanden zwanger van haar eerste kind. Ze was 6 maanden eerder begonnen met dagelijks 25 mg promethazine vanwege jeuk, maar dit werd 1 maand na haar bezoek aan de arts gestopt zonder verandering in de kleurintensiteit. De blauwe kleur was continu aanwezig maar werd na lichamelijke activiteit duidelijker. Het kon worden verwijderd met water en zeep, maar makkelijker met alcoholwatten. De patiënt meldde ook dat haar kleding, handdoeken, meubels en douche bevlekt raakten. Bloedonderzoeken toonden licht verhoogde koperwaarden, maar deze lagen binnen de referentiewaarden tijdens de zwangerschap.

Haar man vertoonde ook een lichte blauwe verkleuring op zijn rechter borst en schouder, ongeveer 2-3 weken na zijn vrouw. Er werden geen diagnostische tests uitgevoerd bij de man.

Een jaar na het doktersbezoek werden de patiënt, haar man en hun kind gezien door de auteurs van de studie.⁴ Er werd een asgrauwe tint waargenomen op de handen, voeten en hals van de vrouw, en op de rechter borst van de man. De onderliggende huid was normaal. Bij dermatoscopie, waarbij de huid wordt onderzocht met behulp van een sterke loep met een ingebouwde lichtbron, werden diffuse oppervlakkige pigmentatie en een ongewijzigd huidpatroon waargenomen. Huidonderzoek met een Woodlamp toonde fluorescentie op handen, voeten en haar.

Bacteriologische en mycologische uitstrijkjes werden afgenomen van alle drie de gezinsleden. Deze toonden zware groei van 2 stammen van Bacillus cereus bij de vrouw en bij een deel van de man. De swabs van het kind toonden geen andere micro-organismen dan de normale microflora. Een van de B. cereus-stammen produceerde blauwe pigmenten op bloedagar, terwijl de andere dat niet deed. Bloedagar is een kweekmedium dat gebruikt wordt om bacteriën te kweken en hun groei te observeren, waarbij het agar is verrijkt met bloed. Alle uitstrijkjes en huidschilfers waren negatief voor schimmels. Er werd geen huidbiopsie uitgevoerd.

De odnerzoekers vermoedden dat de vrouwelijke patiënt de bron was. Om een mogelijke onderliggende oorzaak van de groei van B. cereus te onderzoeken, werd ze voor een tweede afspraak ingepland. Er werden aanvullende onderzoeken uitgevoerd, waaronder bloed- en urinetests. Alle tests waren normaal, behalve een licht verhoogd alkalisch fosfatase (ALP) van 122 U/l (referentiebereik 35-105 U/l). Alkalisch fosfatase wordt bepaald bij een verdenking op problemen met de lever of galwegen. Het ALP was ook boven de bovengrens van de referentiewaarde vóór bezoek aan de arts in verband met de blauwe verkleuring (zonder bekende of vermoedelijke oorzaak). Koperwaarden waren in dit bloedmonster normaal.

Vanwege haar melding van hypohidrose werd een zweetprovocatietest uitgevoerd met daaropvolgende metingen van de zweet-pH. De patiënt deed 15 minuten indoor fietsen en 15 minuten op de loopband. Tijdens deze oefening produceerde ze wat zweet. Dit was echter minder dan subjectief verwacht. Haar hoofdhuid, haar, voor- en achterromp, handpalmen en voeten waren verrassend droog. De pH-metingen van het zweet werden als normaal beschouwd (gemiddeld/min-max: 5,6/5,1-6,5). Er werden geen galbulten (medische term: urticaria) veroorzaakt tijdens de oefening.

Beide volwassenen kregen een behandeling met oraal erytromycine (een antibioticum), 250 mg 3 keer per dag, en topisch (op de huid aan te brengen) clindamycine (ook een antibioticum) 2 keer per dag gedurende 10 dagen. Omdat de vrouwelijke patiënt nog steeds een lichte verkleuring aan haar voeten had, zette ze dezelfde topische behandeling voort gedurende 7 dagen. Volledige remissie van de blauwe verkleuring werd bereikt bij beide patiënten. Deze keerde niet terug gedurende een observatieperiode van 6 maanden.

Andere casus van blauw zweet

Een 15-jarige jongen meldde zich bij de afdeling Dermatologie met klachten over blauw zweet gedurende 7 maanden.⁵ Hij gebruikte dupilumab voor zijn eczeem, maar merkte dat alcoholwatten blauw kleurden bij het reinigen van zijn armen voor injecties. Na stoppen met dupilumab keerde het blauwe zweet terug. Bij onderzoek werd blauwe verkleuring gezien tijdens het reinigen met alcoholwatten. Een bacteriële uitstrijk toonde B cereus op de huid. Bacillus cereus is een gram-positieve, sporevormende bacterie die vaak voedselvergiftiging veroorzaakt en ook geassocieerd kan worden met huidinfecties. Diagnose: infectieuze pseudochromhidrosis (IPCH). Behandeling met erytromycine en clindamycine (antibiotica) leidde tot verbetering, maar na stoppen keerden de symptomen terug.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over infectieuze pseudochromhidrose, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.