Last Updated on 29 april 2023 by M.G. Sulman
Giardiasis is een parasitaire ziekte die wordt veroorzaakt door de parasiet Giardia intestinalis (ook bekend als lamblia). Ongeveer 10% van de geïnfecteerde mensen heeft geen symptomen. Symptomen kunnen bestaan uit diarree, buikpijn en gewichtsverlies. Minder vaak voorkomende symptomen zijn braken en bloed in de ontlasting. Symptomen beginnen meestal 1 tot 3 weken na blootstelling en kunnen zonder behandeling twee tot zes weken of langer aanhouden. De cysten van Giardia worden met de ontlasting uitgescheiden. Een cyste is een soort blaasje waar de parasiet ‘in rust’. Besmetting met deze parasiet gebeurt door het opeten van de cyste die door een ander mens of dier wordt uitgescheiden. Giardiasis verspreidt zich meestal wanneer deze cysten in de ontlasting voedsel of water besmetten dat later (via de mond) wordt geconsumeerd. De ziekte kan zich ook tussen mensen en via andere dieren verspreiden. Cysten kunnen bijna drie maanden in koud water overleven. Giardiasis wordt gediagnosticeerd via ontlastingsonderzoek. Wanneer symptomen aanwezig zijn, krijg je vaak tinidazol of metronidazol voorgeschreven. Deze middelen doden bepaalde bacteriën en parasieten.
Wat is Giardiasis?
Giardiasis is een besmettelijke infectie in de darm, die wordt veroorzaakt door de microscopisch kleine parasiet Giardia duodenalis (of kortweg Giardia). Zodra een mens of dier besmet is met Giardia, leeft de parasiet in de darmen en wordt via de ontlasting doorgegeven. Eenmaal buiten het lichaam kan Giardia soms weken of zelfs maanden overleven. De parasiet zit dan in een cyste. In water kouder dan 10°C kan deze parasiet bijvoorbeeld tot 3 maanden overleven. Een infectie met Giardia lamblia wordt giardiasis of lambliasis genoemd.
Vóórkomen
Giardia lamblia komt wereldwijd voor, doch vooral in tropische gebieden. In Nederland komt een infectie met de Giardia lamblia vrij regelmatig voor. Vooral bij kinderen.
Besmetting en verspreiding
Giardiasis kun je krijgen als je de Giardia-parasiet doorslikt. Dit gebeurt door het opeten van de cyste die door een ander mens of dier wordt uitgescheiden. Giardia kan alles besmetten waar het terecht komt. Giardia verspreidt zich heel gemakkelijk; zelfs als u kleine hoeveelheden poep in je mond krijgt, kun je al ziek worden.
Giardiasis kan worden verspreid door:
- Het inslikken van voedsel of water dat besmet is met Giardia.
- Door het zwemmen in besmet water.
- Nauw contact hebben met iemand die giardiasis heeft, vooral in de kinderopvang.
- Reizen in gebieden met slechte sanitaire voorzieningen.
- Blootstelling aan poep door seksueel contact van iemand die ziek is of onlangs ziek is geworden met Giardia.
- Overbrengen van Giardia-cysten die zijn opgepikt van besmette oppervlakken (zoals deurklinken van het toilet, luieremmers of speelgoed) in de mond.
- Contact hebben met besmette dieren of dierlijke omgevingen die besmet zijn met poep.
Symptomen van giardiasis
Giardiasis veroorzaakt meestal spijsverteringsklachten, zoals diarree, buikkrampen of maagkrampen. Symptomen kunnen variëren van licht irriterend tot ernstig. Sommige mensen hebben geen symptomen.
Verschijnselen
Symptomen van giardiasis zijn onder meer:
- Diarree: papperige, waterige of vette ontlasting. De diarree bevat geen bloed of slijm.
- Stinkende ontlasting.
- Vermoeidheid (een lange tijd overdreven moe voelen).
- Maagpijn.
- Buikpijn: variërend van zeurend of juist hevig (kolieken). Vaak betreft het buikpijn in de bovenbuik en pijn in het midden van de buik.
- Gasvorming met winderigheid, een opgezette buik en boeren laten. Soms laat je boeren met een lucht van rotte eieren.
- Misselijkheid.
- Soms zijn er ook klachten zoals koorts en braken.
- Uitdroging door diarree en/of braken.
- Zelden: gewichtsverlies door slechte opname van voedingsstoffen.
Wanneer beginnen de symptomen?
Als je giardiasis hebt, kun je enkele dagen na besmetting ziek worden. De klachten kunnen tussen de twee en zes weken aanhouden.
De symptomen kunnen optreden tot drie weken na blootstelling aan de parasiet. Sommige mensen hebben helemaal nergens last van.
Complicaties
Giardiasis kan leiden tot complicaties zoals gewichtsverlies en uitdroging door diarree. De infectie kan bij sommige mensen ook lactose-intolerantie veroorzaken. Kinderen jonger dan 5 jaar met giardiasis lopen risico op ondervoeding, wat hun lichamelijke en geestelijke ontwikkeling kan belemmeren.
Onderzoek en diagnose
Gardiasis door je ontlasting te testen op de parasiet. Ontlastingsonderzoek dus. De parasiet verschijnt mogelijk niet in elk ontlastingsmonster. Om die reden is er mogelijk meer dan één monster nodig om een diagnose te bevestigen.
Een minder gangbare methode om de boosdoener op te sporen is een endoscopisch onderzoek van de dunne darm. De endoscoop is een lange buigbare slang met een camera eraan.
Behandeling van giardiasis
Veel mensen met giardiasis hebben slechts lichte symptomen die vanzelf verdwijnen. Het kan zijn dat je geen behandeling nodig hebt. Bij ernstigere klachten of bij mensen met een afweerstoornis, kan de arts een antibioticum met antiparasitaire werking voorschrijven. Dit om de parasiet te doden. Giardia-medicijnen zijn:
- Metronidazol
- Tinidazol
- Nitazoxanide
Prognose
De meeste mensen met giardiasis herstellen volledig binnen twee maanden na een periode van milde tot matige spijsverteringssymptomen. Sommige mensen houden er maagdarmklachten aan over, zoals lactose-intolerantie of prikkelbaredarmsyndroom, lang nadat de infectie is verdwenen.
Preventie
Je kunt giardiasis niet voorkomen, maar je kunt het risico om het te krijgen verkleinen door je handen grondig te wassen, vooral als je werkt op plaatsen waar ziektekiemen zich gemakkelijk verspreiden, zoals kinderdagverblijven.
Vijvers, meren, beekjes, rivieren, kunnen stuk voor stuk besmet zijn met de parasiet. Slik geen water door als je gaat zwemmen in natuurwater. Vermijd het drinken van oppervlaktewater tenzij het gekookt, is behandeld met jodium of gefilterd is. Neem flessen water mee als je gaat wandelen of kamperen.
Giardia lamblia is een parasiet die wereldwijd voorkomt, doch vooral in tropische gebieden. Als je reist in een regio waar giardiasis voorkomt, drink dan geen kraanwater. Je moet ook voorkomen dat je je tanden poetst met kraanwater. Houd er rekening mee dat kraanwater ook aanwezig kan zijn in ijs en andere dranken. Vermijd het eten van ongekookte lokale producten.
Vermijd seksuele praktijken die geassocieerd worden met de verspreiding van deze infectie, zoals anale seks. Gebruik sowieso een condoom om de kans op giardiasis te verkleinen.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over giardiasis of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
