Last Updated on 13 april 2023 by M.G. Sulman
Anuskramp is een vrij onbekend fenomeen. Bij anuskramp heb je last van pijn en kramp rond de anus of endeldarm. Het gaat om een krampende pijn rond de anus. Anuskramp staat ook wel bekend als ‘anaal spasme’, ‘anaalkrampen’ en ‘endeldarmpijn’. Er kunnen verschillende aandoeningen aan anuskramp ten grondslag liggen, zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, anuskloofjes en tumoren of infecties in de endeldarm. Indien er geen aanwijsbare oorzaak of achterliggende aandoening is, dan wordt vaak de term ‘proctalgia fugax’ gebruikt.
Wat is anuskramp?
Anuskramp is een aandoening waarbij je last hebt van pijn of kramp rond de anus of endeldarm. Het wordt ook wel ‘anaal spasme’, ‘anaalkrampen’, ‘endeldarmpijn’ genoemd. Het is een relatief onbekend fenomeen en de oorzaak is vaak onduidelijk. Behandeling kan bestaan uit het gebruik van pijnstillers, krampwerende medicijnen en fysiotherapie.
Symptomen van anuskramp
De symptomen van anuskramp kunnen variëren, doch de meest voorkomende symptomen zijn:
- Hevige pijn rond de anus of endeldarm
- Krampende of stekende pijn
- Pijn die plotseling opkomt en even snel weer verdwijnt
- Pijn die gedurende een paar minuten tot een paar uur aanhoudt
- Moeilijkheid met poepen of ontlasten
- Pijn tijdens of na seks
- Soms ook bloedingen of afscheiding uit de anus ervaren.
Het gaat bij anuskramp om plotselinge aanvallen van kortdurende hevige pijn rond de anus. Vaak gaat het om een intense, krampende of stekende pijn, die spontaan afneemt en verdwijnt.
Complicaties
Anuskramp kan leiden tot angst en depressie, vooral als het frequent of ernstig is en invloed heeft op je dagelijkse activiteiten.
Oorzaken van anuskramp
De oorzaken van anuskramp zijn vaak onduidelijk. Er zijn echter enkele factoren die de kans op anuskramp kunnen verhogen, zoals:
Spierspanning en stress
Spanning in de bekkenbodemspieren kan leiden tot krampen rond de anus.
Problemen met de darmen
Aandoeningen zoals het prikkelbaredarmsyndroom (PDS), de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa kunnen leiden tot anuskramp.
Anale afwijkingen
Anale fissuren (anuskloofjes), aambeien, poliepen of kanker kunnen leiden tot anuskramp.
Obstipatie
Harde ontlasting door obstipatie kan de anus en de bekkenbodemspieren irriteren en kramp veroorzaken.
Medicijnen
Sommige medicijnen kunnen diarree of obstipatie veroorzaken, wat kan leiden tot anuskramp.
Leeftijd
Ouderen kunnen een verminderde spierkracht in de bekkenbodem hebben, waardoor ze vatbaarder zijn voor anuskramp.
Hormonale veranderingen
Vrouwen kunnen last hebben van anuskramp tijdens de zwangerschap of de menstruatie als gevolg van hormonale veranderingen.
Bekkenbodemdyssynergie
Anuskrampen kunnen een symptoom zijn van bekkenbodemdyssynergie (anismus), een aandoening waarbij de bekkenbodemspieren niet correct werken. Dit kan ontstaan door zwangerschap of bevalling, omdat dit een grote druk op de bekkenbodem uitoefent.
Compressie van de schaamzenuw
Compressie van de schaamzenuw (nervus pudendus compressie) kan worden samengedrukt door een tumor, cyste of andere structuur in het bekkengebied.
Anuskramp bij een kind van 1, 2 of 3 jaar?
Anuskrampen bij kinderen onder de 3 jaar is ongebruikelijk, maar het kan voorkomen. Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor anuskrampen bij jonge kinderen, zoals:
- Obstipatie: Als een kind moeite heeft met poepen, kan dit leiden tot anale spasmen en pijn bij het poepen.
- Ontsteking van de anus: Een anusontsteking kan leiden tot pijn en krampen in de anus.
- Anale afwijkingen: Sommige kinderen hebben last van afwijkingen van de anus, zoals een fissuur of een fistel, die klachten kunnen veroorzaken.
- Neurologische aandoeningen: Sommige neurologische aandoeningen, zoals een ruggenmergtumor, kunnen leiden tot anale spasmen.
- Inflammatoire darmziekten, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa kunnen leiden tot anuskramp.
- Coeliakie (glutenintolerantie) is een auto-immuunziekte die uitgelokt wordt door de inname van gluten. Sommige kinderen hebben last van kramp bij het poepgaatje (anuskramp).1Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:A9449
Onderzoek en diagnose
De diagnose van anuskramp kan worden gesteld door een arts na een vraaggesprek over je klachten en lichamelijk onderzoek. De arts zal daarbij je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Tijdens het lichamelijke onderzoek zal de arts de anus en de bekkenbodemspieren onderzoeken op onregelmatigheden en afwijkingen. De arts zal ook vragen naar de symptomen die je ervaart, zoals pijn, ongemak of problemen met poepen.
Om de oorzaak van de anuskrampen te achterhalen kan de arts ook een aantal tests laten uitvoeren, zoals:
- bloedonderzoek of ontlastingsonderzoek om infecties of andere aandoeningen uit te sluiten
- een anale manometrie om de kracht en coördinatie van de anus- en bekkenbodemspieren te meten
- een röntgenfoto of MRI-scan van het bekken om afwijkingen of tumoren uit te sluiten
Op basis van de resultaten van deze onderzoeken zal de arts een diagnose stellen en een behandelingsplan opstellen.
Behandeling van anale krampen
De behandeling van anuskramp hangt af van de onderliggende oorzaak. Als er een onderliggende aandoening aanwezig is, moet deze worden behandeld. Als de oorzaak onbekend is, kan verlichting van de klachten worden bereikt door maatregelen zoals warmte en ontspanning, en kunnen medicijnen zoals isosorbidedinitraat (ISDN) of diltiazemzalf en -tabletten worden voorgeschreven om de spierspanning te verminderen. Als deze behandelingen onvoldoende soelaas bieden, kan verwijzing naar een ziekenhuis nodig zijn, waar Botox-injecties of zenuwblokkades kunnen worden ingezet om de spierspanning te verminderen. Stress kan de symptomen soms verergeren. In dat geval kunnen ontspanningstechnieken helpen.
Tips en adviezen bij anuskramp
Zelfzorgmaatregelen zijn:
Zorg voor voldoende ontspanning en vermijd stress
Dit kan de klachten verminderen of zelfs voorkomen. Een kruik of een warm bad kan helpen om de kramp te verminderen.
Probeer regelmatig te bewegen
Bewegen kan helpen om de spieren rond de anus soepel te houden en de kans op krampen te verminderen.
Gezonde leefstijl
Probeer een gezonde levensstijl te behouden, met voldoende vezelrijke voeding, voldoende water drinken en regelmatig toiletbezoek. Hiermee kan obstipatie worden voorkomen, wat het risico op anuskramp vermindert.
Stress vermijden
Probeer eventuele stress-triggers te identificeren en te vermijden. Probeer stress te verminderen door middel van ontspanningstechnieken of ademhalingsoefeningen. Wandelen is ook een goede manier om stress te verminderen. Door wandelen krijg je het stresshormoon cortisol uit je lijf.
Preventie
Preventie van anuskramp bestaat uit het aanpakken van de onderliggende oorzaak en het nemen van maatregelen om het risico op het ontwikkelen van spasmen te verminderen. Enkele preventieve strategieën zijn:
Een vezelrijk dieet volgen
Het eten van veel fruit, groenten en volle granen kan obstipatie helpen voorkomen en de stoelgang vergemakkelijken.
Voldoende water drinken
Door voldoende te drinken kun je obstipatie voorkomen en de ontlasting zacht houden.
Vermijd drukken tijdens stoelgang
Druk uitoefenen op de spieren rond de anus vergroot het risico op het ontwikkelen van anuskramp.
Goede hygiëne toepassen
Door het gebied rond de anus schoon en droog te houden, kunnen infecties en irritatie worden voorkomen.
Omgaan met stress
Stress en spanning kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van anuskramp. Het is derhalve van belang dat je goede manier vindt om met stress om te gaan, bijvoorbeeld door middel van lichaamsbeweging of ontspanningstechnieken.
Bepaalde medicijnen vermijden die anale spasmen kunnen veroorzaken
Sommige medicijnen kunnen anuskramp veroorzaken, zoals sommige antidepressiva en bloeddrukmedicatie. Overleg met je huisarts als je denkt dat deze middelen de klachten veroorzaakt.
Behandeltrouw zijn
Indien je een chronische aandoening hebt, zoals aambeien of inflammatoire darmaandoeningen, dan is het belangrijk om het door je arts aanbevolen behandelplan te volgen om de symptomen onder controle te houden en te voorkomen dat de aandoening verergert. Dit verkleint de kans op anuskramp.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over anuskramp, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
