Okselpijn tijdens de overgang: oorzaken

Last Updated on 5 juni 2025 by M.G. Sulman

Okselpijn tijdens de overgang is een veelvoorkomende klacht bij vrouwen. Tijdens de overgang verandert het lichaam van een vrouw als gevolg van de afname van de productie van vrouwelijke hormonen, zoals oestrogeen en progesteron. Deze hormonale veranderingen kunnen leiden tot verschillende klachten, waaronder dus okselpijn. Pijn in de oksel kan een symptoom zijn van borstpijn, wat vaak voorkomt tijdens de overgang als gevolg van hormonale veranderingen in het lichaam. Borstpijn kan op zijn beurt weer leiden tot pijnlijke en gevoelige lymfeklieren in de oksel.

Okselpijn tijdens de overgang

De overgang is het einde van de vruchtbare periode van een vrouw. Okselpijn kan een symptoom zijn van hormonale veranderingen tijdens de overgang. In deze periode verandert de hormoonproductie in het vrouwenlichaam, wat kan leiden tot pijnlijke borsten en oksels. Andere symptomen van hormonale veranderingen tijdens de overgang zijn opvliegers, nachtzweten, stemmingswisselingen en slaapproblemen. Maar er zijn ook nog andere mogelijke oorzaken. En vrouwen in de overgang kunnen natuurlijk okselpijn ervaren wat niet gerelateerd is aan de overgang.

Gezwollen lymfeklieren tijdens de overgang

Er is anno 2025 geen wetenschappelijk bewijs dat gezwollen lymfeklieren een veelvoorkomend symptoom zijn van de overgang. Ofschoon opgezette lymfeklieren kunnen voorkomen bij vrouwen tijdens de overgang, kan het ook een teken zijn van andere aandoeningen die niet gerelateerd zijn aan de menopauze.

Gezwollen okselklieren kunnen worden veroorzaakt door een verscheidenheid aan factoren, waaronder infecties, auto-immuunziekten, kanker en andere ziekten. Bij sommige vrouwen kunnen veranderingen in het immuunsysteem tijdens de overgang een rol spelen bij het veroorzaken van gezwollen lymfeklieren.

Raadpleeg bij aanhoudende klachten je huisarts. Deze kan onderzoeken of een onderliggende oorzaak is. ‘t Onderzoek kan bestaan uit een lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek, beeldvorming of een biopsie van de lymfeklier. Als er een onderliggende medische aandoening wordt gevonden, kan de arts een behandeling aanbevelen.

Mogelijke oorzaken van okselpijn tijdens de overgang

Hormonale veranderingen

Okselpijn kan zich manifesteren tijdens de overgang en het kan verschillende oorzaken hebben, al dan niet gerelateerd aan de overgang. Tijdens de overgang ondergaat het lichaam van een vrouw verschillende hormonale veranderingen, waaronder een afname van de productie van oestrogeen. Deze hormonale schommelingen kunnen leiden tot een aantal symptomen, waaronder pijn in de oksels.

Hormonale veranderingen kunnen leiden tot pijn doordat hormonen invloed hebben op de chemische balans en de structuur van weefsels in het lichaam. Oestrogeen, één van de belangrijkste vrouwelijke hormonen, heeft bijvoorbeeld invloed op de groei en ontwikkeling van de borsten en de gevoeligheid van de zenuwen in dit gebied. Wanneer de oestrogeenproductie afneemt tijdens de overgang, kan dit leiden tot pijnlijke en gevoelige borsten en lymfeklieren in de oksels.

Daarnaast kunnen hormonale veranderingen ook leiden tot andere fysieke en emotionele symptomen die pijn kunnen veroorzaken. Zo kunnen hormonale schommelingen tijdens de overgang bijvoorbeeld leiden tot stemmingswisselingen, slaapproblemen en spierpijn en gewrichtspijn.

Klachten als gevolg van hormonale veranderingen tijdens de overgang, verdwijnen vaak vanzelf weer naarmate je lichaam zich aanpast aan de nieuwe hormonale balans. Soms kan het echter zinvol zijn om je huisarts te raadplegen ter verlichting van de klachten.

Niet-cyclische mastopathie

Mastopathie is een aandoening waarbij er sprake is van veranderingen in het borstklierweefsel. Er zijn verschillende vormen van mastopathie, waaronder een vorm die niet gerelateerd is aan de menstruatiecyclus. Deze vorm komt minder vaak voor en wordt ook wel ‘niet-cyclische mastopathie’ genoemd.

Bij niet-cyclische mastopathie is er sprake van pijn op een duidelijk aanwijsbare plek in de borst. Deze pijn kan brandend, scherp of zeurend zijn en straalt vaak uit naar de oksel. Anders dan bij cyclische mastopathie, zijn de klachten niet gerelateerd aan de menstruatiecyclus en kunnen ze op elk moment van de maand optreden.

Deze variant van mastopathie komt vaker voor bij vrouwen ouder dan veertig jaar en tijdens of na de menopauze nemen de klachten vaak af.

Borstkanker

Okselpijn kan een symptoom zijn van borstkanker, vooral als het gepaard gaat met andere verschijnselen zoals een knobbel in de borst, veranderingen in de grootte of vorm van de borst, tepelveranderingen of afscheiding uit de tepel. Bij deze klachten is het absoluut raadzaam om een arts te raadplegen.

Andere factoren

Okselpijn kan ook worden veroorzaakt door andere factoren, zoals stress, overmatig gebruik van de armen en schouders, of een infectie. Andere mogelijke oorzaken van okselpijn zijn:

• Lymfeklierontsteking: de lymfeklieren in de oksel kunnen geïnfecteerd raken, waardoor pijn en zwelling ontstaan.
• Spier- of gewrichtsblessures: overmatig gebruik van de armen en schouders kan leiden tot overbelasting en pijn in de oksel en aangrenzende gebieden.

Wanneer naar de huisarts?

Okselpijn tijdens de overgang klinkt op het eerste gezicht als iets onschuldigs – en vaak is het dat ook. Toch is het goed om te weten wanneer je even verder moet kijken dan “het zal de overgang wel zijn”. Want je lichaam verandert, ja. Maar dat betekent niet dat je elk pijntje zomaar moet wegwuiven.

Soms is okselpijn namelijk een signaal van iets anders. En nee, dat hoeft echt niet meteen iets ernstigs te zijn, maar het is wél slim om alert te zijn op een paar duidelijke signalen.

De pijn blijft maar aanhouden

Heb je al weken of zelfs maanden last van pijn in je oksel, zonder duidelijke oorzaak? En wordt het maar niet minder – of juist erger? Dan is het goed om je huisarts even te laten meekijken. Pijn die blijft plakken, verdient aandacht.

Je voelt een knobbeltje of zwelling

Merk je een verdikking in je oksel die niet weggaat? Of voel je een soort knobbeltje bij het aanraken? Dan is het belangrijk om dat te laten beoordelen. Het kan een onschuldige, reactieve lymfeklier zijn… maar ook iets anders. Niet wachten, gewoon even checken.

Veranderingen aan je borst

Okselpijn en borstveranderingen gaan soms hand in hand. Zie je bijvoorbeeld:

• een ingetrokken tepel

• huidveranderingen (denk: kuiltjes, roodheid of schilfers)

• een nieuwe knobbel in je borst

• vocht uit de tepel
  Laat dan altijd je arts meekijken. Dit wil je niet zelf beoordelen – en dat hoeft ook niet.

Je maakt je zorgen (en dat is reden genoeg)

Soms is er geen duidelijk symptoom, geen knobbeltje, geen zichtbare verandering – maar wél een onrustig gevoel. Een stemmetje dat zegt: “Er klopt iets niet.” Ook dat is reden genoeg om aan te kloppen bij je huisarts. Jij kent je lichaam het best, en intuïtie mag je serieus nemen.

Een geruststelling is ook een vorm van zorg.

Dus… wanneer ga je?

• Als je twijfelt.
• Als het niet overgaat.
• Als het anders voelt dan anders.

Onderzoek en diagnose

Als je met okselpijn bij de huisarts terechtkomt, hoef je echt niet bang te zijn dat je meteen een batterij aan onderzoeken in wordt geslingerd. In de meeste gevallen begint het gewoon met een goed gesprek en een lichamelijk onderzoek. Maar wanneer de klachten blijven of wanneer er bepaalde risicofactoren of opvallende signalen zijn, wordt er verder gekeken. En terecht – liever een keer te veel dan te weinig.

Het begint met luisteren (en voelen)

De huisarts zal je eerst een aantal vragen stellen om het totaalplaatje helder te krijgen. Denk aan:

• Wanneer begon de pijn precies?

• Is het continu aanwezig of komt het en gaat het?

• Straalt de pijn uit naar je borst, arm of rug?

• Zijn er veranderingen in je borst of op je huid?

• Heb je familieleden met borst- of eierstokkanker?

Daarna volgt een lichamelijk onderzoek. De arts zal:

• je oksel en borst aftasten op zwellingen of knobbels

• kijken naar eventuele huidveranderingen

• controleren of de pijn reproduceerbaar is (bijvoorbeeld door druk op een spier of lymfeklier)

Beeldvorming als dat nodig is

Als er iets gevonden wordt of als de pijn onduidelijk blijft aanhouden, kan de huisarts je doorverwijzen voor aanvullend onderzoek. Bijvoorbeeld:

• Echografie van de oksel en borst – vooral handig bij zwellingen of onduidelijke knobbeltjes

• Mammografie – zeker als je boven de 40 bent of als er zorgen zijn over de borst

• MRI – in sommige gevallen als extra beeldvorming nodig is

Deze onderzoeken zijn veilig, snel geregeld en helpen om met zekerheid te zeggen wat er wél of juist níét aan de hand is.

Soms ook bloedonderzoek

Bij verdenking op een ontsteking of hormonale disbalans kan er ook bloed worden afgenomen. Dit gebeurt niet standaard, maar kan zinvol zijn als er bijvoorbeeld sprake is van koorts, vermoeidheid of andere vage klachten naast de okselpijn.

En als alles normaal is?

Dan is dat goed nieuws. Veel vrouwen krijgen te horen dat hun okselpijn hormonale of spierspanningsgerelateerde oorzaken heeft. Geen kanker, geen enge ziekte – gewoon je lichaam dat zoekt naar balans in een overgangsfase.

Toch is dat niet het einde van het verhaal. Ook als het ‘niets’ blijkt te zijn, mag je samen met je arts kijken hoe je de pijn wél kunt verzachten. Jij staat centraal, niet alleen de uitslag.

Behandeling en verlichting

Okselpijn tijdens de overgang kan je behoorlijk uit balans brengen. Het is zo’n zeurende, trekkende of stekende pijn die je constant herinnert aan je lijf – en aan het feit dat het aan het veranderen is. Gelukkig zijn er allerlei manieren om de klachten te verzachten, afhankelijk van de oorzaak. Van simpele thuisoplossingen tot medische behandelingen: je hoeft er niet mee te blijven rondlopen.

Warmte, rust en zachte zorg

Voor veel vrouwen is okselpijn het gevolg van hormonale veranderingen of spierspanning. In dat geval kun je met eenvoudige middelen al veel bereiken:

• 🛁 Warme kompressen of een warm bad helpen de spieren te ontspannen en pijn te verminderen

• 🧘‍♀️ Rustige beweging, zoals wandelen, pilates of rek- en strekoefeningen, kan de doorbloeding verbeteren

• 🧴 Een zachte massage met een huidvriendelijke olie (bijv. met arnica of magnesium) kan verlichting geven

Soms zit de pijn letterlijk “vast” in de spieren of het bindweefsel – liefdevolle beweging helpt dan vaak beter dan complete rust.

Medicatie: van paracetamol tot ontstekingsremmers

Als de pijn hardnekkig is of je belemmert in je dagelijkse activiteiten, kan een arts of apotheker medicatie adviseren. Denk aan:

• Paracetamol als eerste stap bij milde pijn

• NSAID’s zoals ibuprofen of naproxen als er sprake is van ontsteking of zwelling

• Bij hormonale gevoeligheid kan soms een hormoontherapie helpen – maar dit gebeurt alleen in overleg en na zorgvuldig afwegen van voor- en nadelen

Slik je al medicatie of heb je onderliggende aandoeningen? Overleg dan altijd even met je arts voor je iets nieuws probeert.

Stress, spanning en emoties – onderschat ze niet

De overgang is niet alleen een lichamelijk proces, maar raakt ook aan je emoties. Veel vrouwen ervaren stress, prikkelbaarheid of onrust – wat zich fysiek kan uiten in spierspanning, ook rond de schouders en oksels. Denk aan:

• Ademhalingsoefeningen

• Progressieve spierontspanning

• Mindfulness 

• Of gewoon: een goed gesprek met iemand die je vertrouwt

Als de pijn deels veroorzaakt wordt door spanning, helpt het enorm om ook die laag serieus te nemen. Je bent geen zwever als je ontspanning zoekt – je bent verstandig.

Extra aandacht bij medische oorzaken

Als de okselpijn voortkomt uit een gezwollen lymfeklier, een ontsteking of – zeldzamer – borstkanker, is de behandeling uiteraard anders. In dat geval wordt er gericht gekeken naar:

• Ontstekingsremmers of antibiotica

• Eventuele verwijzing naar de mammapoli of een specialist

• Ondersteuning bij diagnose en behandeling, mocht het iets ernstigers zijn

In alle gevallen geldt: je staat er niet alleen voor. Jouw zorgen zijn legitiem, jouw klachten verdienen aandacht – en jouw herstel verdient zorg.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over okselpijn tijdens de overgang, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.