Jeukende huid na douchen: oorzaken van jeuk

Last Updated on 11 november 2023 by M.G. Sulman

Een jeukende huid na het douchen is meestal te wijten aan een droge huid. De zeep en het hete water van de douche spoelen de natuurlijke vetlaag weg die je huid beschermt, hydrateert en verzacht. Hierdoor gaat je huid jeuken en trekkerig aanvoelen vooral in de winter wanneer de luchtvochtigheid laag is. Jeuk na het douchen verdwijnt meestal na een paar minuten. Het minder lang en minder warm douchen helpt om jeukende benen en armen na het douchen tegen te gaan. Ook helpt het om een vochtinbrengende lotion aan te brengen na het douchen. Soms is jeuk na het douchen echter een teken van een medische aandoening.

*Droge huid na het douchen / Bron: Freepik*

Inhoud verberg

1 Oorzaken van een jeukende huid na het douchen of baden

1.1 Droge huid

1.2 Hardheid van het water

1.3 Zeep en shampoo

1.4 Aquagene pruritus

1.5 Aquagene urticaria

2 Zelfzorg van jeuk na douchen

3 Wanneer een arts raadplegen?

4 Jeuk na koud douchen

5 Beste showergel voor de droge en gevoelige huid

6 Reacties en ervaringen

Oorzaken van een jeukende huid na het douchen of baden

Er zijn verschillende oorzaken van een jeukende huid na het douchen. Sommige komen vaker voor dan andere. Vaak is een droge huid de boosdoener.

Droge huid

Een droge huid (synoniemen: asteatosis cutis, sebostasis, xerosis cutis, xerodermie) betekent simpelweg dat je huid te droog is. Er zijn mensen die van nature een zwakkere barrière lipidelaag en een tekort aan olie (vet) hebben, hetgeen leidt tot vochtverlies en uitdroging. Het kan zijn dat je huidtype van nature droger is dan gemiddeld. Dit is genetisch bepaald.

Dit zijn de verschillende huidtypen:

droge huid
vette huid
gecombineerde huid
normale huid

Door lang en warm te douchen of te baden, kan de huid van zijn natuurlijke oliën worden ontdaan. Je huid droogt uit. Dit resulteert in jeuk na het douchen. Deze jeuk treedt meestal op aan voeten en benen, omdat die delen van je lichaam meer in contact staan met het warme douchewater.

Je spoelt door lang en warm te douchen niet alleen huidvetten weg. Je bent ook gevoeliger voor eczeem en andere huidziekten en infecties.

Hardheid van het water

Ook de hardheid van het water speelt een rol in het uitdrogen van je huid. In Nederland ligt de hardheid van het leidingwater rond 8° dH. Dit wil zeggen ‘zacht tot gemiddeld hard’.¹

Zeep en shampoo

Het gebruik van zeep en shampoo kan voor een droge en jeukende huid zorgen. De douchegel lost vuil en vet op, maar ook de belangrijke huidvetten die je huid beschermen tegen uitdrogen. Als je na het douchen niet alle zeepresten van je huid wast, kan dit ook een bron van jeuk en ongemak zijn.

Aquagene pruritus

Bij aquagene pruritus (aquagene jeuk, pruritus aquagenica, aquagenic itch) kan je zenuwstelsel worden geactiveerd door water op je huid. Als gevolg hiervan krijg je jeuk na een douche of bad. Deze aandoening is zeldzaam en als je het hebt, weet je het waarschijnlijk al.

Aquagene pruritis veroorzaakt enorme jeuk na contact met water van een willekeurige temperatuur, inclusief het wassen van je handen en het in het zwembad gaan. Je kan nooit naar buiten zonder eerst het weerbericht te checken.

Aquagene urticaria

Aquagene urticaria is een zeldzame vorm van fysische urticaria, waarbij de bulten/zwellingen ontstaan door wrijving, druk, warmte, kou, zon of water. Bij aquagene urticaria ontstaan er 1-3 mm grote jeukende papeltjes op een rode ondergrond, ongeveer 10-30 minuten na contact met water, ongeacht de temperatuur daarvan. Voorkeursplekken zijn het bovenlichaam en de armen. De plekken trekken vanzelf weer weg na 30-60 minuten.²

Zelfzorg van jeuk na douchen

Elke oorzaak van jeuk na het douchen heeft zijn eigen behandeling. Er zijn echter ook enkele algemene maatregelen die je kunnen helpen om een jeukende huid na het douchen te kalmeren.

Ten aanzien van het douchen, gelden de volgende tips:

Douche kort in niet al te warm water.
Neem bij voorkeur koude douches (zie onder).
Voeg zuiveringszout, havermout (in een doek of netzakje) of badolie toe aan je badwater.
Was je huid voorzichtig met een zachte washand.
Dep jezelf zachtjes droog na een bad of douche.
Smeer na douchen of baden onmiddellijk een ongeparfumeerde vochtinbrengende crème op de huid.

In de meeste gevallen van een jeukende huid na het douchen, helpt het aanbrengen van lotion. Als er daarna echter geen verbetering optreedt, zijn er verschillende oorzaken denkbaar. Het kan ook zijn dat je de verkeerde crème of bodylotion gebruikt. Het is belangrijk om te letten op je eigen huidtype en het type crème. Je hebt ook speciale crèmes voor de zeer droge (eczeem)gevoelige huid.

De hoeveelheid crème of lotion die wordt gebruikt bij het aanbrengen van crème na het douchen op een jeukende huid is ook cruciaal voor het succes van de crème. Meestal wordt er te weinig crème gebruikt, waardoor de huid er maar onvoldoende mee gehydrateerd wordt. Te veel crème is echter ook niet goed voor de huid, omdat deze de neiging heeft om daarna vettig te worden.

Vermijd verder producten zoals poeders, zeep of aftershaves die geparfumeerd of op alcoholbasis zijn

Andere adviezen zijn:

Draag kleding die losjes zit en gemaakt is van stof die je huid niet irriteert, zoals katoen of linnen.
Drink veel water en neem voldoende rust.
Bevochtig de lucht in je huis als deze te droog is, vooral in de wintermaanden als de centrale verwarming aanstaat. Ook door vloerverwarming daalt de luchtvochtigheid.

Water drinken — *Voldoende water drinken / Bron: Pixabay*

Wanneer een arts raadplegen?

Gewoonlijk kan milde jeuk na het douchen of baden goed behandeld worden bovenvermelde zelfzorgmaatregelen en door ervoor te zorgen dat je huid gehydrateerd blijft. Soms is jeuk echter niet gerelateerd aan de huid zelf, maar komt het door een onderliggende aandoening. Bijvoorbeeld zenuwbeschadiging of multiple sclerose (MS) kan ervoor zorgen dat de zenuwen in de huid overactief zijn. Dit kan jeuk veroorzaken zonder uitslag of een andere voor de hand liggende oorzaak. Ook kan er sprake zijn van aquagene jeuk of urticaria.

Ook een psychiatrische aandoening zoals depressie, bipolaire stoornis of psychose kan een jeukende huid veroorzaken. Hoe dan ook, als je vermoedt dat er sprake is van een onderliggende aandoening of stoornis, dan is het verstandig om je huisarts te raadplegen.

Jeuk na koud douchen

Door volledig koud te douchen wordt je bloedsomloop wordt gestimuleerd doordat de bloedvaten eerst sluiten en erna weer open gaan. Dat levert ook even jeuk op. Deze jeuk na koud douchen heeft dus ene volledig andere oorzaak dan na warm douchen. Warm water kan je huid uitdrogen. Bij koud douchen heb je dat probleem niet.

Koud douchen heeft nog veel meer voordelen. Door koude douches in je dagelijkse routine op te nemen, versterk je je wilskracht. Onderzoek heeft aangetoond dat koude douches (en blootstelling aan kou in het algemeen), naast het direct verhogen van de stofwisseling, de aanmaak van bruin vet stimuleren. Door je bruine vet te activeren kun je je ruststofwisseling verhogen, waardoor je sneller kunt afvallen.

Ook versterkt koud douchen je immuunsysteem. Elke dag een koude douche leidt tot minder ziekteverzuim, zo blijkt uit onderzoek onder gezonde mensen zonder verdere gezondheidsklachten.³

*Koud douchen is goed voor de huid en je immuunsysteem / Bron: Freepik*

Beste showergel voor de droge en gevoelige huid

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een droge huid na het douchen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.