Uitdrogingshoofdpijn: symptomen en behandeling

Last Updated on 14 februari 2025 by M.G. Sulman

Ofschoon de meesten mensen het adagium kennen dat je 8-10 glazen water per dag (1,5 tot 2 liter) moet drinken, is het zo dat maar weinig mensen de daad bij het woord voegen.¹ Als je niet genoeg drinkt en/of als je te veel vocht verliest, kun je uitgedroogd raken. Vooral baby’s, kinderen en ouderen lopen risico op uitdroging. Dorst is de eerste indicator van uitdroging. Uitdroging kan op een gegeven ogenblik ook leiden tot andere klachten, zoals hoofdpijn.

Hoofdpijn — *Uitdrogingshoofdpijn / Bron: Syda Productions/Shutterstock.com*

Inhoud

1 Wat is uitdrogingshoofdpijn?
2 FAQ uitdrogingshoofdpijn: alles wat je wilt (en moet) weten!
3 Oorzaak van hoofdpijn door uitdroging
4 Risicofactoren voor uitdroging
5 Symptomen van uitdrogingshoofdpijn
6 Behandeling van uitdrogingshoofdpijn
7 Preventie
8 Reacties en ervaringen

Wat is uitdrogingshoofdpijn?

Sanne, een fanatieke wandelaar, besloot op een zomerse dag een lange route door de duinen te lopen. Vol enthousiasme vertrok ze, maar vergat genoeg water mee te nemen. Tegen de middag voelde ze een doffe, zeurende hoofdpijn opkomen, die langzaam intenser werd. Haar mond werd droog, haar energie zakte weg, en elke stap voelde zwaarder. Pas toen ze bij een strandtent eindelijk een grote fles water opdronk en even rustte, besefte ze hoe uitgedroogd ze was. Een uur later was de hoofdpijn verdwenen, maar ze wist: dit overkomt me geen tweede keer!

Uitdrogingshoofdpijn kan optreden wanneer het lichaam niet genoeg vocht krijgt. Dan is er sprake van uitdroging, wat duidt op een tekort aan water in het lichaam. Hoofdpijn als gevolg van uitdroging kan mild zijn, maar ook ernstig.

FAQ uitdrogingshoofdpijn: alles wat je wilt (en moet) weten!

Uitdrogingshoofdpijn, die vervelende bonkende of zeurende koppijn die zomaar de kop opsteekt als je niet genoeg hebt gedronken. Misschien herken je het wel: je hebt een drukke dag gehad, bent uren bezig geweest zonder een slok water te nemen, en ineens… BAM, daar is-ie. Een zeurende pijn die niet zomaar verdwijnt. Maar hoe komt dat nou precies? En belangrijker nog: hoe kom je er zo snel mogelijk vanaf?

Hydratatie is niet alleen belangrijk voor je huid of je energiepeil, maar ook voor je brein. Je hersenen bestaan grotendeels uit water en zijn behoorlijk kieskeurig als het aankomt op vochtbalans. Drink je te weinig, dan krijg je te maken met een verminderde bloedtoevoer naar je hoofd, en dat kan die vervelende hoofdpijn triggeren. En nee, dat betekent niet dat je meteen liters achterover moet slaan. Te snel en te veel water drinken kan juist weer een averechts effect hebben!

In deze FAQ vind je de meest gestelde vragen over uitdrogingshoofdpijn, van oorzaken en symptomen tot de beste manieren om het te voorkomen en verhelpen. Of je nou een fervent koffiedrinker bent, vaak last hebt van airco-hoofdpijn of gewoon wilt weten of een banaan echt helpt tegen uitdroging – we hebben het allemaal voor je op een rijtje gezet. Scroll lekker door en leer hoe je die irritante hoofdpijn voortaan te slim af kunt zijn! 💦

Vraag	Antwoord
Wat is uitdrogingshoofdpijn eigenlijk?	Dat is die vervelende, bonkende of zeurende koppijn die je krijgt als je te weinig hebt gedronken. Je hersenen zijn nogal kieskeurig als het op vocht aankomt, en als je niet genoeg water binnenkrijgt, laten ze dat duidelijk merken met een kloppend signaal in je hoofd.
Hoe voelt zo’n hoofdpijn?	Sommigen beschrijven het als een doffe druk achter de ogen, anderen hebben het over een bonkend gevoel bij elke stap die ze zetten. Kan ook aanvoelen als een strakke band om je hoofd. Kortom: niet fijn.
Waarom krijg je hoofdpijn als je te weinig drinkt?	Watertekort → minder bloedvolume → slechtere doorbloeding van je hersenen → hallo hoofdpijn! Simpel gezegd: je brein schreeuwt om vocht en doet dat op een niet zo subtiele manier.
Hoe snel kan je uitdrogingshoofdpijn krijgen?	Dat hangt af van de omstandigheden. Op een hete dag in de zon zonder water? Binnen een paar uur. Maar ook na een dag kantoorwerk zonder een slok te drinken kan je al wat gaan voelen.
Kan koffie uitdrogingshoofdpijn veroorzaken?	Niet direct, maar als je alleen koffie drinkt en verder geen water binnenkrijgt, kan het wel bijdragen. Koffie werkt licht vochtafdrijvend, maar niet zo erg als mensen vaak denken. Toch verstandig om naast je bakkies pleur ook wat H2O te drinken.
Is alcohol een boosdoener?	Oh ja. Alcohol droogt je uit als een gek. Het remt een hormoon dat zorgt dat je vocht vasthoudt, dus je plast meer dan je binnenkrijgt. Gevolg? Katers en ja, knallende hoofdpijn.
Hoe weet ik of mijn hoofdpijn door uitdroging komt?	Check je plasje! Donkergele urine? Grote kans dat je te weinig hebt gedronken. Andere signalen: droge mond, duizeligheid, sloom gevoel. En natuurlijk die vervelende hoofdpijn die niet verdwijnt zonder wat te drinken.
Hoe kom ik er het snelst vanaf?	Simpel: water drinken! Maar doe het rustig aan. Te snel drinken kan misselijkheid geven. Begin met kleine slokjes en neem wat zout of suikers als je echt uitgedroogd bent (denk aan een bouillonnetje of een banaan).
Kan uitdrogingshoofdpijn gevaarlijk zijn?	Normaal gesproken niet, maar als je echt zwaar uitgedroogd bent (bijvoorbeeld na een hittegolf of braken/diarree), kan het serieus worden. Dan heb je niet alleen hoofdpijn, maar ook verwardheid, extreme dorst en een snelle hartslag. Tijd om medische hulp te zoeken!
Helpt een paracetamol tegen deze hoofdpijn?	Kan een beetje helpen, maar lost de oorzaak niet op. Water is je beste vriend. Eerst hydrateren, dan pas pillen pakken als het echt nodig is.
Hoe voorkom je uitdrogingshoofdpijn?	Drink regelmatig, vooral als het warm is of je actief bent. Wacht niet tot je dorst hebt, want dan ben je al aan de late kant. En als je weet dat je een avondje gaat drinken: wissel af met water en begin de volgende dag met een groot glas voordat je ook maar nadenkt over koffie.
Kan uitdrogingshoofdpijn chronisch worden?	Als je structureel te weinig drinkt, kun je vaker hoofdpijn krijgen, ja. Maar zodra je je vochtinname op orde hebt, zou het moeten verdwijnen. Je brein is vergevingsgezind, als je maar leert luisteren.
Waarom hebben sommige mensen er sneller last van?	Dat kan te maken hebben met je algemene gezondheid, hoe gevoelig je bent voor hoofdpijn, of gewoon pech. Sommigen merken het direct als ze een beetje uitgedroogd zijn, anderen pas als ze bijna omvallen.
Maakt het uit wát je drinkt?	Ja! Water is top, maar thee, melk en vocht uit voedsel (zoals fruit en soep) tellen ook mee. Frisdrank en energiedrankjes hydrateren wel, maar bevatten vaak suiker of cafeïne, wat niet ideaal is als je al last hebt van hoofdpijn.
Is kokoswater een goede oplossing?	Voor lichte uitdroging? Ja! Bevat elektrolyten zoals kalium en natrium, dus kan helpen om vocht beter vast te houden. Maar als je ernstig uitgedroogd bent, is ORS (oral rehydration solution) een betere optie.
Kun je uitdrogingshoofdpijn krijgen van airco?	Zeker! Airco kan de lucht uitdrogen, waardoor je ongemerkt vocht verliest. Merk je dat je vaak hoofdpijn hebt op kantoor of in de auto? Probeer vaker water te drinken en zet een luchtbevochtiger neer.
Wat als je geen dorst hebt, maar toch uitdroogt?	Soms heb je pas dorst als het eigenlijk al te laat is. Probeer regelmatig kleine slokjes te nemen, ook als je niet per se dorst voelt. Vooral ouderen hebben hier last van, omdat hun dorstsignaal minder sterk is.
Kun je teveel water drinken?	Ja, maar dat gebeurt niet snel. Watervergiftiging komt pas voor als je in korte tijd absurd veel drinkt, waardoor je zoutbalans uit de bocht vliegt. Tenzij je liters achter elkaar achterover tikt, zit je meestal wel goed.
Moet je meer drinken als je sport?	Absoluut. Je zweet vocht en mineralen uit, dus aanvullen is key. Vooral bij langdurige inspanning kan een sportdrank met elektrolyten beter werken dan alleen water.
Hoe lang duurt het voordat de hoofdpijn verdwijnt als je water drinkt?	Dat verschilt per persoon en hoe uitgedroogd je bent. Soms voel je al na een kwartier verbetering, maar het kan ook een paar uur duren. Geduld!
Kun je van uitdroging misselijk worden?	Ja, en dat kan een probleem zijn, want als je misselijk bent, heb je vaak geen zin om te drinken. Kleine slokjes, eventueel een ORS-oplossing, en rusten kan helpen.
Waarom helpt een banaan soms tegen uitdrogingshoofdpijn?	Omdat bananen kalium bevatten! Als je vocht verliest, raak je ook elektrolyten kwijt. Een banaan kan helpen om je balans weer op peil te krijgen, vooral na zweten of veel plassen.

Oorzaak van hoofdpijn door uitdroging

Het lichaam heeft een goede balans van vocht en elektrolyten nodig om naar behoren te kunnen functioneren. Elektrolyten zijn nodig voor de zenuw- en spierfunctie en de vochtbalans in je lichaam. Ze zijn ook belangrijk voor de zuurtegraad van je bloed en het tegengaan van spierkrampen. Elektrolyten zijn mineralen die oplossen in de lichaamsvloeistoffen en elektrisch geladen zijn als ze in water opgelost zijn. In het lichaam komen de volgende elektrolyten voor: natrium, chloride, kalium, calcium, magnesium, fosfaat en bicarbonaat. Elke dag verliest het lichaam water door activiteiten zoals zweten en plassen. Wanneer dit gebeurt, verliest je lichaam ook elektrolyten. Dit moet weer aangevuld worden door je voeding.

Meestal wordt de hoeveelheid vocht die verloren gaat gemakkelijk in evenwicht gehouden door het drinken of eten van vochtrijk voedsel, zoals komkommer, ijsbergsla, bleekselderij, tomaten, paprika’s, watermeloen, spinazie en aardbeien. Maar eigenlijk bevatten alle voedingsmiddelen vocht. wat betreft vocht, is het volgens het Voedingscentrum het gezondste om af te wisselen tussen water, thee en koffie zonder suiker, en zuiveldranken zoals halfvolle melk, karnemelk en yoghurtdranken of sojadrink.²

Soms verliest het lichaam echter sneller vocht dan dat je binnenkrijgt. Dan kan het lichaam uitgedroogd raken. Dit kan leiden tot uitdrogingsverschijnselen, waaronder hoofdpijn. Andere tekenen van uitdroging zijn:

niet of weinig plassen
donkere urine (geconcentreerd urine)
sterk ruikende urine (sterk geconcentreerde urine, veroorzaakt door een lage vochtinname, ruikt vaak sterk)
dorst
droge mond en droge tong
obstipatie
snelle ademhaling
snelle hartslag
diepliggende ogen
spierkrampen
koude ledematen (armen en benen)
weinig of niet transpireren, terwijl het warm is
verminderde elasticiteit van de huid
lusteloosheid
neiging flauw te vallen
verwardheid
sufheid³

Wanneer je lichaam uitgedroogd is, trekken je hersenen samen of krimpen ze tijdelijk als een gevolg van het vochtverlies. Dit zorgt ervoor dat de hersenen wegtrekken van de schedel, wat pijn veroorzaakt. Het resultaat is uitdrogingshoofdpijn. Zodra je je lichaam rehydrateert, nemen je hersenen weer de oorspronkelijke vorm aan en zal de hoofdpijn verdwijnen.

Risicofactoren voor uitdroging

Iedereen heeft wel eens last (gehad) van uitdrogingshoofdpijn. Sommige mensen lopen echter een groter risico om uitgedroogd te raken, onder wie:

Mensen met een chronische ziekte, zoals diabetes of nierziekte, waardoor je vaak moet plassen.
Mensen die medicijnen gebruiken die de urineproductie verhogen, zoals plaspillen of diuretica.
Zuigelingen en jonge kinderen: baby’s jonger dan 3 maanden zijn het meest gevoelig voor snelle uitdroging en kinderen jonger dan 2 jaar kunnen binnen 1 dag (24 uur) uitdrogen.
Ouderen als gevolg van afname van de hoeveelheid lichaamswater en een afname van het dorstgevoel.
Sporters: Mensen die intensief sporten beoefenen of zware lichamelijke activiteiten uitvoeren, vooral in warme omgevingen, kunnen snel vocht verliezen door transpiratie en ademhaling. Sommige sporters kunnen tijdens een zware inspanning in een warme en vochtige omgeving tot wel 3 liter zweet per uur verliezen. Uitdroging is het gevolg als ze niet voldoende water drinken om het verloren gegane vocht aan te vullen.
Mensen met maagdarmklachten, zoals diarree of braken, lopen een hoger risico op uitdroging. Als je diarree hebt of moet braken verlies je meer vocht dan normaal.
Mensen die wonen of werken in warme klimaten: In warme en droge omgevingen kan het lichaam meer vocht verliezen door zweten, zelfs als je lichamelijk niet tot nauwleijks actief bent. Dit kan vooral een risico vormen voor mensen die buiten werken, zoals bouwvakkers, landbouwers en tuiniers.
Mensen met alcohol- of drugsverslaving: Overmatig alcoholgebruik en drugsgebruik kunnen uitdroging veroorzaken. Het gebruik van bijvoorbeeld ecstasy kan leiden tot oververhitting en uitdroging, maar ook alcohol veroorzaakt uitdroging. Alcohol is vochtafdrijvend en werkt als een diureticum. Dit houdt in dat het de urineproductie verhoogt en je meer vocht verliest.
Mensen met beperkte mobiliteit, zoals ouderen die bedlegerig zijn of mensen met een lichamelijke handicap. Zij kunnen moeite hebben om voldoende vocht binnen te krijgen doordat ze niet in staat zijn om zelfstandig water te nemen.

Symptomen van uitdrogingshoofdpijn

Uitdrogingshoofdpijn kan variëren van mild tot ernstig. Je kunt pijn voelen over je hele hoofd of op slechts één plek, zoals de achterkant, voorkant of zijkant. De pijn wordt meestal ervaren als dof, maar het kan ook scherp, kloppend of bonzend zijn. De pijn kan verergeren als je voorover buigt, je hoofd schudt of beweegt.

Behandeling van uitdrogingshoofdpijn

De volgende maatregelen bieden soelaas bij uitdrogingshoofdpijn:

Beperk lichamelijk activiteit

Door lichamelijke actief te zijn kun je meer zweten en vocht verliezen. Als je reeds uitgedroogd bent, kun je het beste je lichamelijke activiteit flink terugschroeven en ervoor zorgen dat je voldoende drinkt totdat je weer bent aangesterkt en de hoofdpijn is verdwenen.

Drink veel water

Probeer niet in één keer grote hoeveelheden water naar binnen te slokken. Je lichaam kan slechts een kleine hoeveelheid water per keer opnemen en te snel drinken zal je alleen maar een opgeblazen en ongemakkelijk gevoel geven met een maag vol water.

ORS innemen

ORS kan ook helpen. Dit is een mengsel van zouten en glucose (druivensuiker) om op te lossen in water. Door de suiker die erin zit wordt het water dat je drinkt sneller in de bloedbaan opgenomen. Bovendien vul je verloren gegane elektrolyten aan.

*ORS is een mengsel van zouten en glucose (druivensuiker) om op te lossen in water / Bron: Wikimedia Commons*

Neem een pijnstiller

Hoofdpijn veroorzaakt door uitdroging zal meestal verdwijnen zodra je luchaam over voldoende vocht beschikt en je hersenen weer hun normale vorm hebben aangenomen. Dit kan echter enkele uren duren. Als de pijn ondraaglijk is, neem dan een pijnstiller zoals paracetamol.

Preventie

De beste manier om uitdrogingshoofdpijn te voorkomen, is door gehydrateerd te blijven. Neem de volgende maatregelen:

Houd je vochtbalans het best op peil door voldoende te drinken en bedenk dat in eten ook vocht zit.
Drink de hele dag door. Wacht niet tot je dorst krijgt. Als je dorst krijgt, dan ben je al een beetje uitgedroogd.
Ouderen hebben vaak een verminderd dorstgevoel. Plan als oudere daarom vaste drinkmomenten in gedurende de dag. Zet een kan met water klaar om die dag op te drinken of een fles. Dan meet je direct hoeveel vocht je binnenkrijgt.
Gebruik ORS bij diarree en overgeven om het verlies aan water, suikers en zouten aan te vullen.
Vervang het vocht dat je verliest bij lichamelijke activiteit. Tijdens inspanningen langer dan 1,5 uur kan het zinvol zijn om (isotone) sportdranken te gebruiken om het vocht (en koolhydraten) aan te vullen.
Neem een pauze als je moet rusten: luister naar je lichaam. Als je je moe of duizelig voelt, neem dan een waterpauze. Ga even naar buiten, geef je geest rust en geniet van een fles kraanwater.
Let op bij warme dagen: als je op een warme dag buiten bent, drink dan extra water. Rust vaak uit en zoek verkoeling. Eet veel vochtrijke voedingsmiddelen op warme dagen.

*Dagelijks voldoende (water) drinken is gezond / Bron: Freepik*

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over uitdrogingshoofdpijn, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.