Last Updated on 20 augustus 2023 by M.G. Sulman
Psoriasis capitis is psoriasis van het behaarde hoofdhuid. Het staat ook bekend als ‘hoofdhuidpsoriasis’. Psoriasis capitis komt zeer vaak voor bij mannen en vrouwen met psoriasis. Vaak manifesteert het zich langs de haargrenzen aan de voorzijde, achter de oren en aan de slapen. Symptomen zijn grijswitte schilfers en plaques, die jeuk geven. Psoriasis is een een auto-immuunziekte. Auto-immuun betekent dat het immuunsysteem zich tegen het lichaam zelf keert. Psoriasis is een chronische ontstekingsziekte waarbij de cellen van je bovenste huidlaag zich sneller delen dan normaal.
Wat is psoriasis capitis?
Psoriasis capitis of hoofdhuidpsoriasis is een veel voorkomende huidaandoening. Het kan er anders uitzien op verschillende huidtinten. Op een lichte huid zie je dit vaak als verheven, roodachtige of zalmkleurige vlekken met witte schubben. Op een donkere huid kunnen de vlekken paars zijn en de schubben grijs. Het kan een enkele plaque zijn of meerdere. Het kan zelfs je hele hoofdhuid aantasten. Het kan zich ook verspreiden naar je voorhoofd, je nek of op en in je oren.
Synoniemen
Psoriasis capitis staat ook bekend als hoofdhuidpsoriasis of psoriasis op de hoofdhuid. Het moet niet worden verward met tinea capitis (hoofdschimmel).
Vóórkomen
Psoriasis capitis komt vaak voor en ongeveer de helft van alle mensen met psoriasis heeft het ook op hun hoofdhuid. Kinderen kunnen ook hoofdhuidpsoriasis krijgen. Behandelingen zullen vrijwel hetzelfde zijn als die voor volwassenen. De reden dat psoriasis op de hoofdhuid speciale vermelding verdient, is dat het moeilijker te behandelen kan zijn en meestal een specifieke behandeling vereist.
Symptomen van psoriasis van het behaarde hoofdhuid
Hoofdhuidpsoriasis veroorzaakt roodheid en schilfering. Typische plekken waar het zich manifesteert zijn de (voorste) haargrenzen, achter je oren, de nek en de slapen.
Het kan variëren van zeer mild met lichte fijne schilfering tot zeer ernstige, korstige dikke schilfering die de hele hoofdhuid bedekt.
Soms kan het gepaard gaan met haaruitval. Vooral tijdens een opflakkering. Normaal gesproken zal het haar weer teruggroeien.
Psoriasis kan jeuken, de hoofdhuid trekkerig doen aanvoelen en af en toe pijn veroorzaken, vooral als er scheuren en kloofjes in de huid zijn.
Oorzaken van hoofdhuidpsoriasis
Hoofdhuidpsoriasis is een zogeheten auto-immunziekte. Je immuunsysteem reageert overdreven en veroorzaakt ontstekingen, waardoor nieuwe huidcellen te snel groeien.
Doorgaans groeien er elke 28 tot 30 dagen nieuwe huidcellen. Maar bij mensen met psoriasis groeien elke drie tot vier dagen nieuwe huidcellen en deze verplaatsen zich naar het huidoppervlak. De opeenhoping van nieuwe cellen die oude cellen vervangen, creëert dikke plekken op de huid.
Hoofdhuidpsoriasis kan in families voorkomen, maar de daadwerkelijke triggers zijn complex. Ouders kunnen het doorgeven aan hun kinderen en de ziekte kan vervolgens uitgelokt worden door externe triggers. Deze kunnen bestaan uit huidtrauma, zonnebrand, medicijnen, stress en andere inflammatoire of auto-immuunziekten.
Is het besmettelijk?
Neen, psoriasis capitis is niet besmettelijk. Je kunt geen enkele vorm van psoriasis naar een andere persoon verspreiden via huid-op-huidcontact of anderszins.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts zal je hoofdhuid en de rest van je huid onderzoeken op tekenen van psoriasis. Hij zal ook vragen naar je symptomen, je medische (familie)geschiedenis en of je onlangs bent begonnen of gestopt met het gebruik van een medicijn of haarproduct vlak voor de opflakkering.
Vervolgonderzoek
De arts kan verschillende tests uitvoeren om andere aandoeningen uit te sluiten die de symptomen kunnen veroorzaken, zoals een schimmelinfectie van de hoofdhuid, eczeem of seborroïsch eczeem (roos). Deze tests kunnen zijn:
- allergietest bij vermoeden van een allergische reactie
- een kweek bij vermoeden van hoofdschimmel: van huidschilfers en haar kan een KOH-preparaat worden gemaakt
- biopsie: dit is een afname van een klein stukje weefsel (biopt) voor microscopisch onderzoek
Behandeling van psoriasis capitis
Medische behandeling
De behandeling van psoriasis capitis vormt vaak een bijzondere uitdaging: zalven en crèmes die bij psoriasis elders op de huid worden gebruikt, kunnen slechts in beperkte mate op het hoofd worden aangebracht. Aan de ene kant belemmert het haar het aanbrengen ervan, aan de andere kant maken de middelen ze snel vettig of stinken ze onaangenaam. Desalniettemin is de behandeling van psoriasis capitis belangrijk, teneinde verergering of zelfs haaruitval te voorkomen.
Voordat hoofdhuidpsoriasis wordt behandeld, is het belangrijk om eerst de schilfers te verwijderen, zodat de daaropvolgende medicatie de aangetaste delen van de hoofdhuid goed kan binnendringen. Hiervoor kan bijvoorbeeld salicylzuur 5-10% in axungia of Akerat 30 gebruikt worden. Ook kan een ontschilfermiddel op basis van de weekmakende stof dimethicon worden gebruikt. De website Huidarts schrijft hierover:
“Het ontschilfermiddel dient voor een paar dagen tot een week op het behaarde hoofd iedere avond te worden ingemasseerd. Het middel moet men vervolgens de gehele nacht laten inwerken. Pas de volgende ochtend mogen de haren worden gewassen met een milde shampoo of met een teer bevattende shampoo.”1Huidarts. Psoriasis capitis / Psoriasis van de hoofdhuid. https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/psoriasis-capitis/ (ingezien op 22-12-2022)
De nabehandeling kan bestaan uit een corticosteroïd bevattend middel. Daarnaast zijn er preparaten van vitamine D3-derivaten.
Ook kan lichttherapie met UV-stralen uitgevoerd worden. Er worden speciale lichte kammen gebruikt om ervoor te zorgen dat de UV-stralen de hoofdhuid bereiken.
Bij een matige of ernstige vorm van psoriasis, kan de arts ook systemisch werkende (biologische) geneesmiddelen voorschrijven.
Zelfzorg
Vijf tips voor haarverzorging bij psoriasis capitis:
- Föhn je haar niet heet. Zet de föhn op lauwwarm. Of je nu hoofdhuidpsoriasis hebt of niet: het is essentieel dat de föhn voortdurend in beweging is.
- Agressieve haarbehandelingen zoals blonderen of permanent kan de ontstoken hoofdhuid ernstig irriteren. Dus vermijd het indien mogelijk.
- Er wordt afgeraden om je haar te verven. De chemische stoffen irriteren de beschadigde, vaak pijnlijke hoofdhuid. Sommige haarkleurmiddelen bevatten bovendien ammoniak. Indien je je haar toch wenst te verven, gebruik dan gecertificeerde natuurlijke producten. Breng de kleurstof rechtstreeks op het haar aan en vermijd contact met de hoofdhuid.
- Door het gebruik van haarproducten kan de ontstoken hoofdhuid (nog meer) gaan jeuken. Gel, haarlak of wax kunnen op de hoofdhuid ophopen wat uiteindelijk voor vervelende irritaties zorgt.
- Krabben kan opflakkeringen veroorzaken of verergeren. Kan of borstel je haar zonder stekende borstels en kammen.
Prognose
Hoofdhuidpsoriasis kan oplaaien, maar ook gedurende je hele leven in remissie gaan. Het kan over het algemeen goed worden behandeld, alhoewel een speciale aanpak vereist is.
Preventie
Als je psoriasis capitis hebt, kan dit je hele leven komen en gaan. Er is geen manier om het volledig te voorkomen. Het volgen van een gezonde ontstekingsremmende leefstijl kan echter helpen om opflakkeringen te voorkomen of het minder ernstig te maken. Eet elke dag groenten met verschillende kleuren. Gebruik kruiden en specerijen, zoals kurkuma, kaneel, knoflook en lavas (maggiplant). Wees voorzichtig met alcohol en rook niet. Zorg voor je darmflora met prebiotica en probiotica. Eet minder suiker en geef de voorkeur aan langzame (complexe) koolhydraten.2A. Vogel. Hoe ziet een ontstekingsremmend dieet eruit? https://www.avogel.nl/blog/2020/ontstekingsremmend-dieet/ (ingezien op 22-12-2022)
Behandelingen kunnen de symptomen verminderen, zelfs bij mensen met ernstige hoofdhuidpsoriasis.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over psoriasis capitis, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
