Last Updated on 14 april 2023 by M.G. Sulman
Een gebroken rib, ook wel ribfractuur genoemd, is meestal erg pijnlijk is. Het kan ontstaan door een ongeval of letsel waarbij de borstkas met kracht wordt ingedrukt. De meest voorkomende oorzaak is een borsttrauma, zoals door een val, auto-ongeluk of impact tijdens contactsporten. Symptomen zijn pijn aan uw borstkas bij bewegen, hoesten, niezen of ademhalen. Een breuk van de ribben geeft dezelfde klachten als een kneuzing. Om die reden is het vaak lastig te zeggen of het gaat om een breuk of een kneuzing. De vierde tot negende ribben worden het vaakst getroffen vanwege hun anatomische locatie. Hoelang je niet kunt werken nadat je je rib gebroken hebt, hangt af van de ernst van de breuk, je herstel en het soort werk dat je doet. Sommige mensen kunnen na enkele dagen hun werk weer oppakken. Anderen doen er langer over.
Wat is een gebroken rib?
Een gebroken rib is een veelvoorkomende verwonding en het ontstaat meestal door een val of ongeluk. Veel gebroken ribben zijn slechts gebarsten. Gebarsten ribben zijn weliswaar pijnlijk, maar niet zo gevaarlijk als ribben die in afzonderlijke stukken zijn gebroken. Een gekartelde rand van gebroken bot kan grote bloedvaten of inwendige organen, zoals de longen, beschadigen.
In de meeste gevallen genezen gebroken ribben meestal vanzelf binnen één tot twee maanden. Adequate pijnbestrijding is belangrijk, zodat je diep kunt blijven ademen en longcomplicaties, zoals longontsteking, kunt voorkomen.
Oorzaken van een gebroken rib
Belangrijkste oorzaken van gebroken ribben zijn: vallen en ongelukken. Wat veel voorkomt is dat he valt op een rand van bijvoorbeeld een zwembad, een badkuip, een trap of de rugleuning van een stoel. Andere mogelijke oorzaken van een ribfractuur zijn fiets- en auto-ongevallen of tijdens contactsporten zoals voetbal, handbal, hockey of vechtsporten en lichamelijk geweld zoals trappen of stoten.
Je kan ook een rib breken tijdens borstcompressies na een hartstilstand, zelfs als deze correct wordt uitgevoerd. Aanhoudend hoesten, bijvoorbeeld door COPD, bronchitis of een longontsteking, kan onder bepaalde omstandigheden een ribfractuur veroorzaken. Bij zo’n stressfractuur is de botstructuur meestal ook verzwakt door osteoporose, in de volksmond bekend als botontkalking.
Soorten ribfractuur
Er worden verschillende soorten fracturen onderscheiden:
- een situatie waarbij er meerdere ribben (en op meerdere plaatsen) zijn gebroken, waardoor de borstkas instabiel is geworden
- een rib die op twee plaatsen is gebroken
- open breuk: als een breukuiteinde de huid doorboort, is het een open breuk
Meestal gaat het om een eenvoudige, gesloten ribfractuur waarbij de fragmenten worden gestabiliseerd door de omringende structuren.
Symptomen van een gebroken rib
Het belangrijkste kenmerk van een gebroken rib is hevige pijn, die erger wordt als je diep inademt en hoest. Druk op het aangedane ribgebied, bijvoorbeeld bij het liggen, en bewegingen van het bovenlichaam verhogen de pijn. Daarnaast hoor je soms knarsende geluiden bij het ademen. De breuk is vaak van buitenaf zichtbaar door zwelling en blauwe plekken op de plaats van de breuk. Vanwege de pijn heb je vaak de neiging om oppervlakkiger te ademen en zoek je vaak naar een positie waarin het het minst pijn doet.
Complicaties
Afhankelijk van welke rib breekt en de ernst van de verwonding, kunnen je hart, longen of andere organen gevaar lopen en beschadigd raken.
Hart
Een ernstige breuk in één van de drie bovenste ribben kan de aorta beschadigen, de grote slagader die uit de bovenkant van het hart komt en bloed aan een groot deel van je lichaam levert. Andere bloedvaten in of nabij het hart lopen mogelijk ook gevaar,
Longen
Een andere mogelijke complicatie van een gebroken rib is een klaplong. Bij een breuk kunnen scherpe botstukken schade geven aan de onderliggende longen, waardoor er een klaplong of bloed in de long ontstaan. Dit geeft klachten als kortademigheid en veel pijn.
Lever, milt en nieren
In ernstige gevallen kunnen tevens de lever, milt of nieren beschadigd zijn door de gebroken ribben. Een heftige breuk in één van de onderste ribben kan de lever, nier of milt beschadigen of doorboren. Dit soort complicaties komen vaker voor als je meerdere gebroken ribben hebt.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Na een vraaggesprek met de art over je klachten volgt lichamelijk onderzoek. De arts zal vragen wat er is gebeurd, wat je klachten zijn en zal vervolgens het pijnlijke gebied aanraken en onderzoeken. De arts zal naar je longen luisteren als je ademt en naar je ribbenkast kijken terwijl je borst op en neer gaat.
Beeldvormend onderzoek
Bij vermoeden van een ribfractuur, zal de arts beeldvormend onderzoek laten verrichten. Als de gebroken rib wordt veroorzaakt door een stomp trauma of een ernstig ongeluk, wil de arts zich ervan vergewissen dat er geen andere ernstige schade aan interne organen is ontstaan.
De volgende beeldvormende onderzoeken kunnen worden gedaan:
Röntgenfoto
Deze vangen 75% van alle gebroken ribben op. Ze kunnen ook andere problemen aan het licht brengen, zoals een klaplong, waarbij je long voor een deel of helemaal is ingeklapt.
CT-scan
Dit type afbeelding toont breuken die niet op röntgenfoto’s verschijnen. De arts zal wil een CT-scan als hij denkt dat de röntgenfoto iets heeft gemist. Een dergelijke scan kan ook schade aan zacht weefsel en organen vertonen, zoals je longen, lever, milt of nieren.
MRI-scan
Net als een CT-scan kunnen deze afbeeldingen breuken laten zien die röntgenfoto’s missen. Ze kunnen schade aan zacht weefsel en organen opsporen.
Botscan
Als je een stressfractuur aan een rib hebt, dan kan dit goed aantonen waar de schade zit.
Behandeling van gebroken ribben
Conservatieve behandeling
Een gebroken rib werd vroeger vaak behandeld door je romp stevig in te wikkelen om te voorkomen dat de aangedane rib beweegt. Maar dit type verband kan je ademhaling beperken en soms leiden tot ademhalingsproblemen, waaronder longontsteking. Tegenwoordig laat men een gebroken rib meestal vanzelf genezen met pijnstilling en ademhalingsinstructies.
Operatie
Een operatieve ingreep wordt vaak gedaan in geval van meerdere ribbreuken onder elkaar en bij duidelijk verplaatste ribbreuken, zodat de breuken gestabiliseerd kunnen worden. Ook mensen die in het verleden ribbreuken hebben gehad en hiervan nog steeds hinder van ondervinden, kunnen behandeld worden met een operatie.
Pijnstillers
Afhankelijk van uw pijnniveau, kan je pijnstillers zoals paracetamol nemen ter verlichting van de pijn. In de eerste paar dagen nadat een rib is gebroken, kan een injecteerbare vorm van pijnstilling helpen om de zenuwen direct rond de rib te verdoven. Pijnstillers kunnen er voor zorgen dat je goed diep kunt blijven in- en uitademen, hetgeen de kans op een longontsteking verkleint.
Medical taping
Medical taping is een vorm van tapen, waarbij kinesiotape wordt toegepast, om lichamelijke problemen te verhelpen en voorkomen. Het is geschikt voor personen met ribklachten, zoals een gebroken of gekneusde rib. De tape geeft ondersteuning bij pijnklachten en ademhalingsproblemen. Indien er sprake is van een zwelling, is het aanbevelenswaardig om eerst lymfetape aan te leggen over de gebroken rib.
Verloop
Het duurt ongeveer zes weken voordat gebroken ribben vanzelf genezen. Je kunt nog wel langere tijd pijn voelen bij bepaalde bewegingen of hoesten, soms nog wel 6 tot 12 weken na het ongeval, en een enkele keer zelfs nog langer. Gedurende deze tijd moet u activiteiten vermijden die je ribben verder kunnen verwonden en belasten. Dat betekent dat sporten en zwaar tillen er even niet inzit. Als iets ervoor zorgt dat je pijn rond je ribben voelt, stop dan onmiddellijk en wacht totdat je volledig genezen bent.
Tijdens de genezing is het echter belangrijk om af en toe rond te lopen en je schouders te bewegen om te voorkomen dat er zich slijm in je longen ophoopt. Hoewel het pijn kan doen, moet je wel hoesten als dat nodig is om je longen te zuiveren. Als je een kussen tegen je borst houdt als u hoest, kun je de pijn enigszins verzachten.
Prognose
De meeste gebroken ribben zijn binnen zes weken genezen. Gedurende deze tijd moet je het rustig aan doen, maar je moet nog wel steeds in staat zijn om rond te lopen en je dagelijkse activiteiten te verrichten. Als je merkt dat de pijn niet afneemt, raadpleeg dan je huisarts om eventuele opgetreden complicaties uit te sluiten.
Gebroken rib: hoelang niet werken?
De meeste mensen hebben minimaal een maand nodig om te herstellen van een ribfractuur. De meeste ribfracturen genezen binnen 6 weken. Veel mensen kunnen hun dagelijkse bezigheden veel sneller hervatten. Vrijwel alle niet-pathologische ribfracturen genezen goed met conservatieve behandeling. Sommige mensen kunnen, afhankelijk van hun beroep, binnen enkele dagen weer aan het werk. Maar het maakt nogal uit of je (zwaar) fysiek werd doet of achter een bureau zit. Overleg bij twijfel met je huisarts of arbo-arts. De bedrijfsarts en arbo-arts hebben overigens, net als de huisarts, een geheimhoudingsplicht. Hoe snel je weer aan het werk kunt gaan, hangt ook af van de ernst van de breuk en hoe het herstel verloopt.
Uit de oude doos
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een gebroken rib, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
