Xifodynie: symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 4 maart 2024 by M.G. Sulman

Xifodynie is een aandoening waarbij het uiteinde van het borstbeen gevoelig is voor aanraking en kan pijn veroorzaken als het wordt aangeraakt of bewogen. De precieze oorzaak van xifodynie is anno 2024 onbekend, maar het kan worden veroorzaakt door problemen met de spieren, gewrichten of zenuwen rond het borstbeen. Het kan ook worden veroorzaakt door een infectie, ontsteking of letsel aan het borstbeen. Behandelingen voor xifodynie kunnen fysiotherapie, medicijnen en eventueel chirurgie omvatten, afhankelijk van de ernst van de aandoening en de specifieke oorzaak.

Positie van het zwaardvormig aanhangsel (xifoïd), aan de onderzijde van het borstbeen ter plaatse van het maagkuiltje / Bron: Wikimedia Commons

Wat is xifodynie?

Xifodynie is een aandoening waarbij het uiteinde van het borstbeen gevoelig is voor aanraking. Het gaat om het zwaardvormig aanhangsel (xifoïd of processus xyphoideus), aan de onderzijde van het borstbeen ter plaatse van het maagkuiltje.1Ziekenhuis Amstelland. Xifodynie. https://ziekenhuisamstelland.nl/nl/patienten/klachten-en-aandoeningen/xifodynie/ (ingezien op 23-12-2023)

Oorzaken van xifodynie

De precieze oorzaken van xifodynie zijn anno 2024 onbekend, maar het kan worden veroorzaakt door problemen met de spieren, gewrichten of zenuwen rond het borstbeen. Dit kan het gevolg zijn van:

  • Ontsteking of infectie van het borstbeen of de omgeving ervan.
  • Letsel aan het borstbeen, zoals een breuk of een kneuzing.
  • Overbelasting van de spieren rond het borstbeen, zoals door intensief sporten of zware fysieke activiteit.
  • Een aandoening zoals artritis of reuma, die de gewrichten en spieren rond het borstbeen kan aantasten.
  • In sommige gevallen kan xifodynie ook worden veroorzaakt door een onderliggende medische aandoening, zoals lupus of sclerodermie.

Het is belangrijk om een arts te raadplegen als u last heeft van xifodynie, zodat de oorzaak kan worden vastgesteld en een passende behandeling kan worden gestart.

Symptomen van xifodynie

De belangrijkste symptoom van xifodynie is pijn of gevoeligheid aan het uiteinde van het borstbeen wanneer het wordt aangeraakt of bewogen. De pijn kan mild, matig of ernstig zijn en kan soms uitstralen naar andere delen van het lichaam, zoals de nek, de schouders of de armen.  Er kan sprake zijn van pijn op de borst, buikpijn, rugpijn en soms keelpijn. Andere mogelijke symptomen of klachten van xifodynie kunnen zijn:

  • Moeilijkheid met het uitvoeren van bepaalde bewegingen, zoals het opheffen van de armen of het bukken
  • Stijfheid of pijn in de spieren rond het borstbeen
  • Moeite met ademhalen of pijn bij het ademhalen
  • Hoesten of pijn bij het hoesten

Sommige mensen merken ook een bult of zwelling op in dit gebied.

Als je last hebt van één of meer van deze symptomen, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor een diagnose en behandeling. Het is ook belangrijk om te onthouden dat deze symptomen ook kunnen wijzen op andere medische aandoeningen. Daarom is het van belang om een arts te raadplegen voor een correcte diagnose.

Het borstbeen bestaat uit een bovendeel: het handvat (manubrium), een middendeel (corpus) en een onderste, kraakbenig deel: het zwaardvormig uitsteeksel (processus xyphoideus). / Bron: Wikimedia Commons

Complicaties

Xifodynie kan soms leiden tot complicaties als het niet wordt behandeld. Dit kan het gevolg zijn van de pijn en beperkingen die de aandoening kan veroorzaken, hetgeen kan leiden tot problemen met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten of het werken. Sommige mogelijke complicaties van xifodynie kunnen zijn:

  • Fysieke beperkingen en pijn die het moeilijk maken om te bewegen of te sporten.
  • Moeite met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, zoals het opheffen van voorwerpen of het verrichten van huishoudelijke taken.
  • Problemen met het werken of het volgen van school of opleiding.
  • Psychische problemen, zoals depressie of angst, als gevolg van de pijn en beperkingen die xifodynie kan veroorzaken.

Onderzoek en diagnose

Xiphodynie is een aandoening die meestal wordt veroorzaakt door een ontsteking of irritatie van de kraakbeenlaag die het uiteinde van het borstbeen bedekt. De diagnose kan worden gesteld door een arts op basis van een lichamelijk onderzoek en eventueel aanvullende tests, zoals röntgenfoto’s of een MRI-scan. Het is belangrijk om een arts te raadplegen als je pijn of gevoeligheid in het uiteinde van het borstbeen ervaart, zodat de juiste diagnose kan worden gesteld en een behandeling kan worden gestart.

Behandeling van xifodynie

De behandeling van xiphodynie hangt af van de onderliggende oorzaak van de aandoening. In sommige gevallen kan de pijn en gevoeligheid van het uiteinde van het borstbeen verminderen met behulp van pijnstillers en ontstekingsremmende medicijnen. Bijvoorbeeld een injectie van (tijdelijk) verdovingsmiddel Bupivacaïne 0,25% rondom het xifoïd, en corticosteroïden. Of een injectie met Lidocaine (een verdovingsmiddel) en corticosteroïden.

Fysiotherapie kan mogelijk ook nuttig zijn om de spieren en het gewricht in het uiteinde van het borstbeen te versterken en te ondersteunen. Als de aandoening wordt veroorzaakt door een afwijking van de botten, zoals een verdikking of een scheefstand, kan chirurgie nodig zijn om de afwijking te corrigeren. Ook kan worden overwogen om het xifoïd door middel van een operatie in dagopname te verwijderen onder algehele narcose.

Het is hoe dan ook belangrijk om een arts te raadplegen als je pijn of gevoeligheid in het uiteinde van het borstbeen ervaart, zodat de juiste behandeling kan worden voorgeschreven.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over xifodynie. Of tips geven hoe ermee om te gaan. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.