Verkoudheid door rhinovirussen: symptomen en behandeling

Last Updated on 16 juli 2023 by M.G. Sulman

Rhinovirussen zijn een belangrijke oorzaak van verkoudheid. Bovendien zijn ze verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de opflakkeringen van astma. Verkoudheid is de meest voorkomende ziekte die we kennen. Het is een virale infectie. Bij verkoudheid zijn de slijmvliezen in je neus en keel ontstokem. Bekende symptomen zijn een verstopte neus, niezen, hoesten, keelpijn, heesheid en oorpijn. Van meer dan 200 verschillende virussen is bekend dat ze een verkoudheid kunnen veroorzaken. Naar schatting 30-35% van alle verkoudheden bij volwassenen wordt veroorzaakt door zogeheten ‘rhinovirussen’. Het rhinovirus is een virus wat zich snel verspreidt.

Rhinovirus / Bron: Wikimedia Commons

Wat zijn rhinovirussen?

Geslacht virussen

Rhinovirus is een geslacht virussen uit de familie van het picornavirus. Rhinovirussen zijn de belangrijkste oorzaak van een verkoudheid. Deze lastpak kan keelpijn, oorontstekingen en bijholteontsteking veroorzaken. Ze kunnen ook longontsteking en bronchiolitis veroorzaken, maar dit komt minder vaak voor.

Meest voorkomende oorzaak van verkoudheid

Rhinovirussen zijn de meest voorkomende oorzaak van verkoudheid. Ze veroorzaken voornamelijk bovenste luchtweginfecties. Bij een bovenste luchtweginfectie is het slijmvlies van de neus en/of de keel ontstoken. Het virus kan ook de onderste luchtwegen infecteren. Onderste luchtweginfectie is in principe een ontsteking van je longen.

Vooral in de herfst en winter

Hoewel je op elk moment van het jaar verkouden kan worden, komen deze infecties het meest voor in de herfst en lente.

Symptomen van een verkoudheid door rhinovirussen

Geen verschijnselen

Een asymptomatische rhinovirusinfectie komt niet vaak voor. Asymptomatisch betekent ‘zonder ziekteverschijnselen’.

Verkoudheidsklachten

Symptomen van verkoudheid veroorzaakt door het rhinovirus zijn keelpijn, loopneus, hoesten, niezen, tranende ogen, hoofdpijn en pijn in het lichaam. Baby’s en kinderen kunnen koorts en middenoorontsteking krijgen. Zuigelingen kunnen een ernstigere ziekte ontwikkelen, zoals kroep, bronchiolitis en longontsteking.

Astma-aanval

Rhinovirussen kunnen astma-aanvallen veroorzaken.

Complicaties

Mogelijke complicaties van rhinovirusinfectie zijn:

  • otitis media of middenoorontsteking
  • sinusitis of bijholteontsteking
  • chronische bronchitis
  • exacerbaties van reactieve luchtwegaandoeningen (bijvoorbeeld astma)

Besmetting

Het rhinovirus wordt via de lucht verspreid door hoesten en niezen, nauw persoonlijk contact en door het aanraken van besmette oppervlakken en voorwerpen. Het virus kan vele uren op oppervlakken overleven.

Rhinovirussen gaan gemakkelijk over van de ene op de andere persoon. Wanneer een kind met een rhinovirusinfectie een loopneus heeft, komt de vloeistof uit zijn neus op zijn handen en van daar op tafels, speelgoed en andere plaatsen. Je kind kan de handen of huid van een ander kind of speelgoed met het virus aanraken en vervolgens zijn eigen ogen of neus aanraken, waardoor hij zichzelf infecteert. Je kan ook de virussen inademen die in de lucht zitten als een zieke niest of hoest. Je ademt dan aerosolen in. Dit zijn piepkleine deeltjes met daarin het virus, die minutenlang in een ruimte kunnen blijven hangen.  Iedereen produceert aerosolen, onder meer door hoesten en niezen, maar ook door praten.

Onderzoek en diagnose

Op basis van klachten kan de huisarts een vermoedelijke diagnose van verkoudheid stellen. Bij twijfel kan de arts met een CRP (C-reactief proteïne)-sneltest via een vingerprik onderzoeken of een bacterie of virus een infectie veroorzaakt. Dit is vooral raadzaam bij vermoeden van een luchtweginfectie die een longontsteking kan veroorzaken waar antibiotica bij nodig zijn.

Behandeling van een besmetting met rhinovirussen

Er is geen specifieke behandeling voor rhinovirusinfecties. Behandelingen omvatten vrij verkrijgbare medicijnen om te helpen bij symptoomverlichting, voldoende rust en veel drinken om vochttekort te voorkomen en je keel vochtig te houden. Neem een paracetamol als je hoofdpijn hebt. Om je neus open te houden kun je neusdruppels of neusspray gebruiken.

Paracetamol is een veelgebruikt pijnstillend en koortsverlagend middel

Preventie

Er is geen vaccin voor het rhinovirus. Om het risico van verspreiding en besmetting met het rhinovirus te verminderen, is het verstandig om je handen vaak met water en zeep te wassen. Raak je je gezicht niet aan met ongewassen handen, bedek je je mond en neus bij hoesten en niezen (hoest of nies in een tissue of je elleboog), en desinfecteer objecten en oppervlakken regelmatig.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een ebsmetting met rhinovirussen. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.