Schrompelblaas: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 7 juni 2023 by M.G. Sulman

Een zogeheten ‘schrompelblaas’ duidt op een verschrompeling van de blaas. Dit is het krimpen van de weefsels waaruit de blaas is opgebouwd. De blaas slaat tijdelijk urine op. Door de krimp neemt de opslagcapaciteit van de blaas af. Aangezien er dan minder urine in kan, moet je vaak plassen. Dat is een vervelende klacht die kan interfereren met je dagelijkse bezigheden en je nachtelijke slaap kan verstoren. 

Nieren en blaas / Bron: Freepik 

Wat is een schrompelblaas?

Een schrompelblaas of krimpende blaas is een blijvende vermindering van de capaciteit van de urineblaas, die meestal gepaard gaat met stoornissen in de afvoer van urine. Het volume van de urineblaas is soms verminderd tot minder dan 15 procent van de oorspronkelijke grootte.

Nieren en blaas
Ligging van de nieren en de blaas in het lichaam / Bron: Nerthuz/Shutterstock.com

Symptomen van een krimpende blaas

Beschrijving

Een krimpende blaas wordt vooral merkbaar door een verhoogde drang om te urineren, waarbij je steeds kleine beetjes urine plast (pollakiurie). Dit komt doordat je blaas minder groot is en dus minder urine kan opslaan. Je blaas zit sneller vol en dus moet je vaker (kleine beetjes) plassen. Frequent plassen (pollakisurie) is de behoefte om vaker dan om de 2 uur te plassen of meer dan 8 keer per 24 uur. Soms treedt ook urge-incontinentie op. Urgency-incontinentie, ook bekend als aandrangincontinentie, is het ongewild verlies van urine door een plotse, hevige, onhoudbare aandrang. Plassen kan pijnlijk zijn, maar kan ook zonder verdere symptomen verlopen. Er kan ook stressincontinentie of inspanningsincontinentie optreden. Dit is onwillekeurig urineverlies tijdens hoesten, niezen, lachen en plotselinge houdingsveranderingen.

In vogelvlucht

Resumerend kunnen de volgende klachten optreden bij een schrompelblaas:

  • vaker plassen dan normaal, maar geen grotere hoeveelheid; je plast dus vaker en in kleine beetjes (pollakiurie)
  • bij een sterke aandrang de urine niet kunnen ophouden (urge-incontinentie)
  • er kan wat urine weglekken bij hoesten, niezen, lachen, lichaamsbeweging en andere inspannende bezigheden (stressincontinentie)

Oorzaken van een verschrompelde blaas

Chronische blaasontsteking

In de meeste gevallen is de vermindering van de blaascapaciteit te wijten aan een niet goed genezen of chronische blaasontsteking (cystitis) die gepaard gaat met fibrose van de blaasspieren. Als er tekenen zijn van een blaasontsteking, zoals blaaskrampen, pijn bij het plassen en frequent plassen (pollakisurie) of bloed in de urine, dan is het raadzaam om medische hulp in te schakelen. Dit om de ontwikkeling van een schrompelblaas en andere complicaties zoals een nierbekkenontsteking, te voorkomen. Een nierbekkenontsteking ontstaat vaak door een blaasontsteking. Vanuit de blaas gaan de bacteriën via de urineleiders naar de nieren.

Interstitiële cystitis

Bij mensen met interstitiële cystitis kan ook een schrompelblaas optreden. Het blaaspijnsyndroom of interstitiële cystitis (IC) is een zeldzame en pijnlijke vorm van chronische blaasontsteking (cystitis). Het wordt niet wordt veroorzaakt door bacteriën. Het gaat om een ontstekingsreactie van de blaaswand.

Andere oorzaken

Er zijn ook een aantal andere factoren die de krimpende blaas kunnen veroorzaken, variërend van de gevolgen van urineafvoer met behulp van een blaaskatheter en littekenvorming van het blaasweefsel na een operatie tot een zogenaamde neurogene blaas en blaaskanker. Bij een neurogene blaas is er een probleem in de aansturing en/of werking van de blaas door zenuwschade. De neurogene blaas wordt veroorzaakt door zenuwaandoeningen die bij een krimpende blaas leiden tot aanhoudende of te frequente samentrekking van de blaasspieren. Niet alleen blaaskanker, maar ook kanker van nabijgelegen organen, zoals prostaatkanker of baarmoederhalskanker, kan leiden tot een verminderde capaciteit van de urineblaas of tot een schrompelblaas. Het kan ook te wijten zijn aan bestraling (radiotherapie) van de bekkenstreek.

Foto van een urineblaas met een katheter erin / Bron: Wikimedia Commons

Onderzoek en diagnose

Tijdens het onderzoek zal de arts willen vaststellen wat de onderliggende oorzaak is van de klachten. Vaak zal urineonderzoek gedaan worden dat vervolgens in het laboratorium wordt onderzocht. Op deze manier kunnen bloedresten in de urine en bacteriële cystitis gemakkelijk worden opgespoord.

Daarnaast wordt er vaak een echografisch onderzoek gedaan om de blaas in beeld te brengen. Echografie is een onderzoek met geluidsgolven. Het is een manier om inwendige organen en lichaamsdelen zichtbaar te maken.

Andere beeldvormingsonderzoek zoals een CT-scan of MRI-scan kunnen ook belangrijke informatie opleveren voor de diagnose. Ze bieden echter onvoldoende zekerheid, bijvoorbeeld bij blaaskanker, zodat bij een vermoeden daarvan vaak een cystoscopie wordt uitgevoerd. Een cystoscopie is een inwendig onderzoek van de plasbuis en de blaas. Het onderzoek wordt uitgevoerd met een cystoscoop. Dit is een dunne holle buis gevuld met glasvezels of een lenzensysteem, dat aangesloten is op een lichtbron.

Bestaande tekenen van een neurogene blaasledigingsstoornis vereisen aanvullend onderzoek van het zenuwstelsel en de hersenen met behulp van beeldvormende methoden.

Daarnaast kunnen functionele onderzoeken van de urineblaas, zoals een urinestraalmeting of flowmetrie, aangewezen zijn. Met dit onderzoek wordt de kracht van je urinestraal gemeten. Cystometrie wordt ook vaak gedaan. Hierbij wordt het blaasvolume gemeten.

Behandeling van een schrompelblaas

Afhankelijk van de oorzaak van een schrompelblaas, zijn er tal van verschillende behandelingsopties beschikbaar. Deze leiden echter lang niet altijd tot genezing. Soms bieden ze ‘slechts’ verlichting van de symptomen.

Er zijn goede kansen op succes, bijvoorbeeld bij de behandeling van bacteriële cystitis. Een blaasontsteking die wordt veroorzaakt door bacteriën, kan binnen relatief korte tijd worden genezen met antibiotica en voldoende drinken om je urinewegen door te spoelen. Als de ziekteverwekkers resistentie hebben ontwikkeld tegen gangbare antibiotica, worden zogenaamde breedspectrumantibiotica gebruikt.

Blaastraining, zoals oefeningen voor de bekkenbodemspieren, kan nuttig zijn. Ook is het verstandig regelmatig naar het toilet te gaan.

Bij een neurogene blaas is er vaak alleen de mogelijkheid om de symptomen te verlichten of het urineren met behulp van medicijnen te normaliseren.

De behandeling van het blaaspijnsyndroom of interstitiële cystitis bestaat uit het doorvoeren van aanpassingen in het dieet en andere externe uitlokkende factoren, en medicatie. Sommige mensen zijn geholpen door bepaalde gewoontes in te voeren, zoals:

  • het plassen op vaste tijdstippen; of
  • het gebruiken van relaxatieoefeningen om de intervallen tussen 2 plasbeurten te verlengen

Indien de blaasverschrompeling optreedt door een langdurige aanwezigheid van een blaaskatheter, dan kan de katheter op regelmatige basis afgeklemd worden. Hierdoor kan de normale functie van de blaas gestimuleerd worden. Het afklemmen van de katheter mag alleen plaatsvinden indien er geen contra-indicaties zijn.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een schrompelblaas, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.