Rood oog (conjunctivitis): symptomen en behandeling

Last Updated on 14 april 2023 by M.G. Sulman

Conjunctivitis is de meest voorkomende oorzaak van een rood oog. Hierbij is het slijmvlies (of bindvlies) van het oog ontstoken. Het belangrijkste symptoom is een rood doorlopen oog, dat prikt alsof er zand in zit. Het komt veel voor bij zowel kinderen als volwassenen. Het wordt veroorzaakt door allergenen en irriterende stoffen, bacteriën en virussen zoals het coronavirus dat verkoudheid veroorzaakt en COVID-19. De behandeling is afhankelijk van de specifieke oorzaak en kan bestaan uit oogdruppels, zalven, pillen, waterspoelingen en andere maatregelen, zoals koude kompressen en kunsttranen). Een rood oog kan ook andere oorzaken hebben, zoals een gesprongen adertje. Dit doet geen pijn en het kan ook geen kwaad. Dit is een bloeduitstortinkje in het oog, een zogeheten subconjunctivaal hematoom. Het gaat vanzelf over. De huisarts zal dan vaak wel de bloeddrukwaarden controleren.

Rood oog (conjunctivitis)
Rood oog (conjunctivitis) / Bron: Wikimedia Commons

Een rood oog of conjunctivitis

Een rood oog (conjunctivitis) is een ontsteking van het bindvlies van het oog. Wanneer kleine bloedvaten in het bindvlies ontstoken raken, zijn ze zichtbaarder. Hierdoor wordt het wit van je ogen rood of rozerood. Conjunctivitis wordt vaak veroorzaakt door een bacteriële of virale infectie of een allergische reactie

Hoewel een rood oog irritant kan zijn, heeft het zelden invloed op je zicht. Behandelingen kunnen het ongemak verlichten. Omdat conjunctivitis besmettelijk kan zijn, kan vroege diagnose en behandeling de verspreiding ervan in toom houden.

Conjunctivitis kan ook een symptoom zijn van een andere aandoening, bijvoorbeeld het urethro-oculosynoviale syndroom (voorheen: de ziekte van Reiter), of samengaan met blefaritis. Hierbij zijn de ooglidranden of de talgklieren van je ooglid ontstoken.

Synoniemen

Conjunctivitis is de medische term voor een bindvliesontsteking van het oog. Het is de meest voorkomende oorzaak van een rood oog.

Oorzaak van conjunctivitis

Mogelijke oorzaken

Conjunctivitis kent verschillende mogelijke oorzaken, waaronder:

  • virussen, waaronder verkoudheidsvirussen
  • bacteriën
  • irriterende middelen zoals shampoos, vuil, rook en chloor in het zwembad
  • een reactie op oogdruppels
  • een allergische reactie op zaken als pollen, stof of rook of een speciaal type allergie dat sommige mensen treft die contactlenzen dragen
  • schimmels, amoeben en parasieten

Seksueel overdraagbare aandoening

Conjunctivitis is soms het gevolg van een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Gonorroe kan een zeldzame maar gevaarlijke vorm van bacteriële conjunctivitis veroorzaken. Wanneer de bacterie N. gonorrhoeae in het oog terechtkomt, kan een purulente conjunctivitis ontstaan. Dit kan via (geïnfecteerd) sperma dat in het gezicht terechtkomt of na overdracht via de handen. Het kan leiden tot verlies van het gezichtsvermogen als je het niet behandelt. Chlamydia kan bij volwassenen conjunctivitis veroorzaken. Als je tijdens de bevalling chlamydia, gonorroe of andere bacteriën in je lichaam hebt, kun je het via je geboortekanaal doorgeven aan je baby die conjunctivitis ontwikkelt.

Is een rood oog besmettelijk?

Een rood oog dat wordt veroorzaakt door bacteriën of virussen, kan heel gemakkelijk van persoon tot persoon worden verspreid. Als je rode ogen krijgt als gevolg van bacteriën, dan kun je de boosdoeners verspreiden tot ongeveer 24 tot 48 uur na het starten van een antibioticabehandeling. Als je rode ogen krijgt van een virus, kun je het verspreiden zolang je symptomen hebt en zelfs voordat je symptomen krijgt. Je kan dus meerdere dagen besmettelijk zijn. Roden ogen die worden veroorzaakt door een allergie, zijn niet besmettelijk.

Verspreiding (transmissie)

Verspreiding of transmissie vindt op de volgende manieren plaats:

  • Overdracht van de bacterie of het virus bij nauw contact (aanraken, handen schudden). De ziektekiemen gaan van de hand van de besmette persoon naar jouw hand en vervolgens naar je oog wanneer je je oog aanraakt.
  • Door oppervlakken aan te raken die besmet zijn met de bacteriën of het virus (van geïnfecteerde personen die de ziekteverwekkers van hun handen op voorwerpen hebben overgedragen), en vervolgens je ogen aan te raken voordat je je handen wast.
  • Door onreine oude oogmake-up te gebruiken of make-up te delen die besmet is geraakt met bacteriën of virussen.

Niet aan je ogen zitten, je handen frequent wassen en geen oude make-up gebruiken of make-up delen, zijn de belangrijkste maatregelen om verspreiding te voorkomen.

Conjuntivitis (rood oog)
Conjuntivitis (rood oog) / Bron: Wikimedia Commons

Symptomen van conjunctivitis

Conjunctivitis kan gepaard gaan met de volgende symptomen:

  • het gevoel dat er iets in je oog zit, of een korrelig gevoel in je oog
  • rode ogen
  • brandende ogen
  • jeukende ogen
  • pijnlijke ogen (vaak bij bacteriële conjunctivitis)
  • waterige ogen
  • gezwollen oogleden
  • wazig zien
  • extra gevoelig zijn voor licht
  • veel slijm, pus of dikke gele afscheiding uit je oog (soms zoveel dat je wimpers aan elkaar plakken, wat meestal voorkomt bij bacteriële conjunctivitis)

Complicaties

Bij zowel kinderen als volwassenen kan een rood oog een ontsteking in het hoornvlies veroorzaken die van invloed kan zijn op je gezichtsvermogen. Raadpleeg direct een arts in geval van oogpijn, het gevoel dat er iets in je oog zit (gevoel van vreemd lichaam), wazig zien of lichtgevoeligheid.

Onderzoek en diagnose

De arts zal informeren naar je symptomen en een oogonderzoek doen. De arts kan een wattenstaafje gebruiken om wat vloeistof uit je ooglid te halen om in een laboratorium te laten onderzoeken. Dat zal helpen bij het vinden van bacteriën of virussen die mogelijk conjunctivitis hebben veroorzaakt. Dit kan bijvoorbeeld zinvol zijn bij vermoeden van een seksueel overdraagbare aandoening. Dan kan de arts de juiste behandeling voorschrijven.

Conjuntivitis (rood oog)
Conjuntivitis (rood oog) / Bron: Wikimedia Commons

Behandeling van een rood oog

De behandeling van een rood oog hangt meestal af van het type conjunctivitis dat je hebt.

Virale conjunctivitis

Als conjunctivitis wordt veroorzaakt door een virale infectie, zijn er geen specifieke behandelingen. Je lichaam bestrijdt het virus zelf. Je kunt een koel, nat washandje op je oog leggen.

Bacteriële conjunctivitis

Als het rode oog wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie, kan de arts antibiotische oogdruppels voorschrijven, afhankelijk van hoe ernstig de symptomen zijn. Antibiotica behandelen geen infectie veroorzaakt door een virus of door allergie. Ga vooral niet in de ogen te wrijven bij jeuk, want de jeuk, irritatie en roodheid neemt alleen maar toe.

Antibiotische oogdruppels bij conjunctivitis / Bron: Freepik

Allergische conjunctivitis

Als de conjunctivitis te wijten is aan allergieën, kan de arts bepaalde oogdruppels voorschrijven om de jeuk te verminderen. Vermijd allergenen, indien dat mogelijk is. Bij overgevoeligheid voor dierlijke allergenen is vermijding het primaire advies.

Chemische conjunctivitis

Soms kan conjunctivitis worden veroorzaakt door een chemische of andere stof in je oog. Je oog spoelen met water is een eenvoudige en effectieve manier om een chemische irritatie te voorkomen Het kan zijn dat de arts ook bepaalde oogdruppels of zalf voor de ogen voorschrijft.

Bindvliesontsteking of conjunctivitis
Bindvliesontsteking of conjunctivitis / Bron: Wikimedia Commons

Video over de behandeling van conjunctivitis

Beloop

Conjunctivitis verdwijnt meestal vanzelf binnen 1-2 weken. Als de symptomen langer aanhouden, is het verstandig je huisarts te raadplegen.

Preventie

Preventieve maatregelen zijn:

  • Raak je ogen niet aan met je handen.
  • Was je handen vaak.
  • Gebruik dagelijks een schone handdoek en washandje.
  • Deel geen handdoeken of washandjes.
  • Verander je kussenslopen vaak.
  • Gooi je oogcosmetica, zoals mascara, weg en koop nieuw.
  • Deel geen oogcosmetica of persoonlijke oogverzorgingsproducten.
  • Vermijd allergenen en gebruik anti-allergiemedicijnen, ofwel antihistaminica, in geval van allergie.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een rood oog (conjunctivitis) of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.