Last Updated on 21 april 2023 by M.G. Sulman
Ooglidrandontsteking, ook bekend als blefaritis, is een ontsteking van de oogleden. Blefaritis treft meestal beide ogen langs de randen van de oogleden en waarbij de haarzakjes en talgkliertjes in het ooglid ontstoken zijn. Ooglidrandontsteking komt vaak voor wanneer kleine tagklieren bij de basis van de wimpers verstopt raken, wat irritatie en roodheid veroorzaakt. Verschillende ziekten en aandoeningen kunnen blefaritis veroorzaken. Ooglidrandontsteking is vaak een chronische aandoening die moeilijk te behandelen is. De aandoening kan leiden tot ongemak en het kan als cosmetisch storend worden ervaren. Het veroorzaakt meestal geen blijvende schade aan je gezichtsvermogen en het is niet besmettelijk.
Wat is ooglidrandontsteking?
Anterieure blefaritis
Ooglidrandontsteking of blefaritis is een ontsteking van de oogleden. Wanneer het de buitenkant van het ooglid treft, waar de wimpers zijn bevestigd, wordt dit anterieure blefaritis genoemd. Anterieure blefaritis kan worden veroorzaakt door:
Posterieure blefaritis
Als blefaritis het binnenste ooglid betreft, wordt dit posterieure blefaritis genoemd. Posterieure blefaritis kan worden veroorzaakt door:
- disfunctie van de talgklieren (Meibomklieren) in het ooglid
- rosacea
- hoofdroos (seborrhoïsch eczeem)
- allergie
Oorzaken van blefaritis
Oorzaken van anterieure blefaritis
Anterieure blefaritis wordt vaak veroorzaakt door bacteriën (stafylokokkenblefaritis) of roos van de hoofdhuid en wenkbrauwen (seborrhoïsche blefaritis). Deze bacteriën worden vaak aangetroffen op het gezicht en de oogleden, maar als ze overmatig aanwezig zijn of het betreffende gebied slecht reageert op hun aanwezigheid, kan er een infectie optreden. Minder vaak kunnen allergieën of een mijtenplaag van de wimpers anterieure blefaritis veroorzaken. Mijten zijn niet zichtbaar met het blote oog. Bij mensen komen deze voor in haarzakjes en talgklieren, vooral in het gezicht (wenkbrauwen, oogleden en rond de neus).
Oorzaken van posterieure blefaritis
Posterieure blefaritis kan optreden wanneer de klieren van de oogleden onregelmatig talg produceren (blefaritis van Meibom). De kliertjes van Meibom produceren een olieachtige component die de buitenste traanlaag vormt. Als ze niet regelmatig dit product aanmaken, creëert het een gunstige omgeving voor bacteriegroei. Posterieure blefaritis kan zich ook ontwikkelen als gevolg van andere huidaandoeningen, zoals rosacea en roos van de hoofdhuid. Rosacea, ook bekend als couperose, is een veel voorkomende chronische huidaandoening in het gezicht.
Het kan ook komen door ouderdom. Door het verslappen van de oogleden door ouderdom, wordt het vet minder effectief uit de talgkliertjes gedrukt met de knipperslag. Dit vet raakt ingedikt in de talgkliertjes. Het gevolg is dat de oogleden ontstoken raken. Zonder deze vetlaag verdampt de traanfilm (een dun laagje vocht dat het hoornvlies bedekt), wat droge ogen tot gevolg heeft.
Symptomen van ooglidrandontsteking
Veel voorkomende symptomen van ontstoken oogleden zijn onder meer:
- zeer plakkerige wimpers (vooral ’s ochtends na het wakker worden)
- lichtrood en schilferig ooglid
- jeukende ogen
- tranende ogen
- geïrriteerde ogen
- branderige ogen
- gevoel van vreemd lichaam in het oog (alsof er iets in je oog zit)
- toegenomen verlies van wimpers op de ontstoken ooglidrand (= madarose)
- soms vorming van fijne, vette schubben aan de rand van het ooglid (bij anterieure blefaritis)
- soms lichte zwelling van de oogleden, rode ooglidranden en geïrriteerde ooglidranden (bij anterieure blefaritis)
- wazig zien
Complicaties
Problemen met je wimpers
Ooglidrandontsteking kan ervoor zorgen dat je wimpers uitvallen (madarose), abnormaal groeien (verkeerd gerichte wimpers) of kleur verliezen.
Huidproblemen van het ooglid
Er kunnen zich littekens op je oogleden ontwikkelen als gevolg van langdurige (chronische) blefaritis. Of de ooglidrand kan naar binnen draaien (entropion) of naar buiten draaien (ectropion).
Tranende en droge ogen
Tranende ogen kunnen paradoxaal genoeg te wijten zijn aan te droge ogen.
Verstopte Meibomklieren zijn waarschijnlijk de belangrijkste en meest voorkomende oorzaak van klachten van droge ogen. De talg die door deze kliertjes aangemaakt wordt, is nodig om het verdampen van de traanfilm tegen te gaan.
Strontje
Een strontje of hordeolum is een meestal pijnlijke, bacteriële infectie bij de wortel van een wimper. Het bultje kan aan de binnenkant of aan de buitenkant van je ooglid zitten.
Chalazion
Een chalazion, ook wel ‘hagel” en soms gerstekorrel genoemd, treedt op wanneer er een verstopping is in één van de kleine talgklieren aan de rand van het ooglid, net achter de wimpers. Deze blokkade veroorzaakt een ontsteking van de klier, waardoor het ooglid opzwelt en rood wordt. Dit kan opklaren of veranderen in een harde, ongevoelige bult.
Aanhoudende rode ogen
Blefaritis kan leiden tot terugkerende aanvallen van roze ogen (conjunctivitis).
Verwonding van het hoornvlies
Aanhoudende irritatie door ontstoken oogleden of verkeerd gerichte wimpers kan een zweertje op uw hoornvlies veroorzaken. Een hoornvliesinfectie (cornea-infectie) of zweertje van het oog ontstaat vaak na een beschadiging. Daarna wordt de plek door bacteriën of andere micro-organismen, zoals Herpes simplex, geïnfecteerd.
Onderzoek en diagnose
De huisarts kan een ooglidontsteking vaak op het oog diagnosticeren. Voor een succesvolle therapie is het echter belangrijk om na te gaan of bepaalde risicofactoren deze ooglidrandontsteking hebben bevorderd. Daarom gaat de arts eerst in een gesprek (anamnese) met je over je klachten. Ook zal hij rekening houden met je medische geschiedenis.
De arts kan onder neer de volgende vragen stellen:
- Heb je een licht vette seborroïsche huid? Heb je last van hoofdroos?
- Ben je bekend met rosacea?
- Draag jeu contactlenzen?
De arts onderzoekt vervolgens de voorste en achterste rand van het ooglid met een vergrootglas.
Bij seborroische blefaritis zitten er zachte vettige schilfers op de oogleden en rond de haren. De haren zijn aan elkaar geplakt.
Diepere huidlaesies wijzen op vergevorderde ontsteking (ulceratieve blefaritis).
Met een spleetlamponderzoek bekijkt de arts nauwkeurig de buitenkant en binnenkant van uw oog. Zo kan de arts ook vaststellen of de ontsteking het hoornvlies heeft beschadigd. Hij kan ook een klein wattenstaafje langs het ooglid halen om dit in het laboratorium te laten onderzoeken om na te gaan of het de ooglidrand is gekoloniseerd met ziektekiemen.
Behandeling van blefaritis
Ooglidrandontsteking is een chronische aandoening die frequente exacerbaties (verergeringen) veroorzaakt en daarom een goede ooglidhygiëne vereist. Maatregelen kunnen bestaan uit warme kompressen, ooglidmassages en ooglidscrubs, zoals Curamed Scrub ooglidrandverzorging. Deze scrub is er ter reiniging bij ontsteking van de ooglidranden.
Korstjes kun je verwijderen met behulp van Blephasol. Dit is speciaal ontwikkeld om droge en geïrriteerde ogen effectief te reingen. Je kunt ook drie druppels babyshampoo in een glas warm water op te lossen. Doop vervolgens hierin een wattenstaafje of gaasje. Trek het ooglid wat van het oog weg, zodat je goed bij de ooglidrand komt, en verwijder voorzichtig de korstjes.
Bij een stafylokokkenblefaritis anterior en bij blefaritis die ondanks goede ooglidhygiënische maatregelen na vier weken niet verbetert is fusidinezuur ooggel aangewezen. Ondertussen moet je gewoon doorgaan met ooglidhygiëne. Fusidinezuur is een antibioticum. Het remt de groei van bacteriën.
Hygiënische maatregelen voor blefaritis, zoals warme kompressen en scrubs, zijn effectief als je last hebt van anterieure en posterieure blefaritis.
Oogartsen of optometristen kunnen zo nodig een laaggedoseerd, oraal antibioticum voorschrijven, zoals doxycycline.
Oogdruppels of zalven die corticosteroïden bevatten, worden vaak gebruikt in combinatie met antibiotica en kunnen ooglidontsteking verminderen.
Reinigen en masseren van het ooglid bij blefaritis
Twee duidelijke Nederlandstalige instructiefilmpje over het reinigen en masseren van het ooglid bij een ooglidrandontsteking.
Prognose
Blefaritis is vaak een chronische aandoening met perioden van exacerbatie en remissie. Met andere woorden: het komt en het gaat. In zeldzame gevallen kan ernstige blefaritis leiden tot permanente veranderingen in de ooglidrand of verlies van gezichtsvermogen door oppervlakkige keratopathie (beschadiging van het hoornvlies), corneale neovascularisatie (het groeien van bloedvaatjes in het hoornvlies) en ulceratie van de ooglidrand of het hoornvlies.
Preventie
Bepaalde leefstijlveranderingen kunnen helpen om ooglidrandontsteking weg te houden. Neem de volgende maatregelen in acht:
- Houd je oogleden schoon.
- Verwijder alle oogmake-up voor het slapengaan.
- Gebruik geen eyeliner op de achterste randen van je oogleden, dus achter de wimpers.
- Als je reeds blefaritis hebt, voorkom dan verdere irritatie door geen make-up te gebruiken.
- Zodra je weer make-up gaat gebruiken, vervang dan alle producten die je in of bij je oogleden gebruikt. Ze kunnen besmet zijn met ziekteverwekkers.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over ooglidrandontsteking of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
