Longabces: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 21 juli 2024 by M.G. Sulman

Een longabces is een holte gevuld met pus in de long. In de meeste gevallen is dit het gevolg van een bacteriële infectie in longweefsel. Door de infectie sterft longweefsel af. Pus verzamelt zich in de  ruimte die dan ontstaat. Een longabces kan voor artsen een uitdaging zijn om te behandelen en het kan ook levensbedreigend zijn. Als een longabces minder dan 4 tot 6 weken aanhoudt, wordt het als acuut beschouwd. Een longabces dat langer aanhoudt, wordt als chronisch gezien.

Wat is een longabces?

Een longabces is een met pus gevulde holte in je linker- of rechterlong omgeven door ontstoken weefsel. Het is meestal het gevolg van het inademen van bacteriën – die normaal in je mond of keel leven – in de longen, wat leidt tot een infectie.

Symptomen van een longabces

Symptomen van een longabces ontstaan gewoonlijk langzaamaan, gedurende weken. Verschijnselen kunnen bestaan uit:

• Pijn op de borst, vooral bij het inademen (pijn bij het inademen)
• Hoest
• Vermoeidheid
• Koorts
• Verlies van eetlust
• Nachtzweten
• Sputum (een mengsel van speeksel en slijm) met pus dat vaak zuur smaakt, stinkt of bloed bevat
• Gewichtsverlies

Aanvullende symptomen kunnen zijn:

• Kortademigheid: Moeite met ademhalen, vooral bij inspanning.
• Blauwachtige huid: Cyanose, een blauwachtige tint van de huid en lippen als gevolg van onvoldoende zuurstof in het bloed.
• Opgezwollen vingers en tenen: Trommelstokvingers, een vergroting van de vingertoppen en tenen, kan optreden bij chronische longaandoeningen.
• Rillingen: Heftige koude rillingen die gepaard gaan met koorts.
• Pijn in de schouders of rug: De pijn kan uitstralen naar de schouders of rug.
• Zwelling in de benen: In ernstige gevallen kan er zwelling in de benen optreden, vooral als er hartproblemen ontstaan als gevolg van de infectie.

Complicaties

Als een longabces aanhoudt en niet (adequaat) wordt behandeld, kunnen complicaties optreden. Complicaties van een onbehandeld longabces kunnen zijn:

• Een empyeem ontstaat in de pleuraholte wanneer er bacteriën in terecht kome. Dit kan komen doordat scheurt in de pleuraholte.
• Bronchopleurale fistel: Er kan zich een fistel (abnormale doorgang) ontwikkelen tussen een bronchus en de pleuraholte.
• Gangreen van de longen. Gangreen is een ernstige toestand waarbij lichaamsweefsel afsterft en eventueel gaat rotten.
• Bloeding: bloeding in de longen of longbloeding.
• Septische embolie: Stukken van het abces kunnen afbreken en naar andere delen van het lichaam reizen, vooral de hersenen, wat resulteert in een hersenabces of een beroerte.
• Systemische AA amyloidose (voorheen bekend als secundaire amyloïdose).

Oorzaken van een abces in de long

Longabcessen kunnen worden geclassificeerd als primair of secundair, elk met verschillende oorzaken en bacteriestammen die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling ervan.

Primair longabces

Oorzaken:

• Infectie binnen de long: Primair longabces wordt veroorzaakt door een infectie die binnen de long zelf ontstaat.
• Alcoholgebruikstoornis: Mensen die duchtig de fles aanspreken lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van een longabces.
  • Braken en bewustzijnsveranderingen: Veelvoorkomende complicaties bij alcoholmisbruik, zoals braken en bewustzijnsveranderingen, verhogen de kans op het inademen van maaginhoud en bacteriën in de longen. Dit kan vervolgens een infectie veroorzaken.
  • Verzwakt immuunsysteem: Door slechte algehele gezondheid en ondervoeding hebben mensen die alcohol misbruiken vaak een verzwakt immuunsysteem, hetgeen hun risico op infecties verhoogt.
• Pneumonie: Longontsteking, waaronder aspiratiepneumonie, kan ook een primair longabces veroorzaken.
  • Aspiratiepneumonie: Deze infectie ontstaat wanneer voedsel of secreta uit de mond, maag of sinussen (bijholten) in de longen worden ingeademd in plaats van in de slokdarm. Dit is een veelvoorkomende oorzaak van primaire abcessen.
    • Sedatie of bewusteloosheid: Aspiratie van voedsel of secreta komt het vaakst voor wanneer iemand gesedeerd of bewusteloos is, bijvoorbeeld als gevolg van intoxicatie of anesthesie.
    • Beschadigend materiaal: Het ingeademde materiaal kan schadelijk zijn voor het longweefsel en bevat vaak bacteriën uit de mond, de luchtwegen of de maag.

Secundair longabces

Oorzaken:

• Obstructie van de grote luchtwegen: Een blokkering in de grote luchtwegen in de long kan leiden tot een secundair abces.
• Gelijktijdige longziekte: Bestaande longaandoeningen kunnen bijdragen aan de vorming van een secundair abces.
• Verspreiding van infecties: Infecties van andere delen van het lichaam die zich naar de long verspreiden, kunnen een secundair longabces veroorzaken.

Secundaire longabcessen zijn minder vaak voorkomend dan primaire longabcessen.

Risicofactoren

Mensen die risico lopen op het ontwikkelen van een longabces, hebben vaak specifieke gezondheidsklachten of leefstijlrisico’s. Hier zijn de belangrijkste risicogroepen:

1. Stoornis in het gebruik van alcohol:
   • Personen met een geschiedenis van overmatig alcoholgebruik lopen een hoger risico. Alcohol kan de slikreflex aantasten, waardoor de kans op aspiratie en daaropvolgende longinfecties toeneemt.
2. Recente ziekte:
   • Vooral degenen die recent een longontsteking hebben gehad, wat kan leiden tot secundaire infecties zoals een longabces.
3. Verzwakt immuunsysteem:
   • Ontvangers van ene orgaan: Immunosuppressieve medicijnen die worden gebruikt om orgaanafstoting te voorkomen, verminderen het vermogen van het lichaam om infecties te bestrijden.
   • Kankerpatiënten: Vooral degenen die chemotherapie of bestraling ondergaan. Dit kan het immuunsysteem verzwakken.
   • HIV/AIDS-patiënten: Het virus zelf, samen met opportunistische infecties, kan de vatbaarheid vergroten.
   • Patiënten met auto-immuunziekten: Aandoeningen zoals lupus of reumatoïde artritis, welke vaak behandeld worden met immunosuppressieve medicatie, kunnen ook het risico verhogen.
4. Recent onder narcose of sedatie geweest:
   • Mensen die een operatie of een medische procedure hebben ondergaan waarbij narcose of sedatie nodig was. Dit kan de slikreflex beïnvloeden en leiden tot aspiratie, wat het risico op infectie verhoogt.
5. Bewusteloosheid:
   • Personen die bewusteloos zijn geweest door een verwonding of ziekte. Het risico op aspiratie en daaropvolgende longinfectie is bij deze personen hoger.
6. Inademen van een vreemd voorwerp:
   • Dit kan een grote luchtweg blokkeren en zo het risico op een longabces vergroten.

Onderzoek en diagnose

De arts zal informeren naar je klachten en je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Hij zal ook vragen naar recente operaties waarbij anesthesie werd gebruikt.

Bij vermoeden van een longabces zal je sputum of pus worden geanalyseerd.

De arts kan ook beeldvormende technieken gebruiken, zoals een röntgenfoto of een CT-scan, om te kijken waar de infectie zich in de longen bevindt en om andere aandoeningen, zoals kanker of longemfyseem, uit te sluiten. Longemfyseem is een longziekte die valt onder COPD, samen met chronische bronchitis.

Voor meer ernstige infecties kan de arts een vloeistofmonster nemen uit het gebied van het abces met behulp van een instrument dat een bronchoscoop wordt genoemd. Dit materiaal wordt dan nader onderzocht.

Als de arts vermoedt dat een vreemd voorwerp je longen is binnengedrongen, kan hij een bronchoscoop in de luchtpijp steken om het te lokaliseren en te verwijderen.

Behandeling van een longabces

Antibiotica zijn de primaire behandeling voor een longabces. Zo’n behandeling duurt vaak tussen de 3 en 8 weken. In sommige gevallen kan de behandeling echter zes maanden of langer duren.

De arts kan ook leefstijlveranderingen, zoals stoppen met roken en meer drinken.

In sommige gevallen kunnen meer invasieve procedure of operatie nodig zijn. Er kan een buisje in de longen worden ingebracht om pus uit het abces af te voeren (abcesdrainage), of er kan een chirurgische ingreep nodig zijn om geïnfecteerd of beschadigd longweefsel te verwijderen.

Prognose

Een primair longabces dat met antibiotica wordt behandeld, geneest ongeveer 90 procent van de tijd zonder complicaties. Secundaire longabcessen hebben een hogere kans op overlijden. Secundaire abcessen worden veroorzaakt door allesbehalve een infectie die in de longen begint. Een zo vroeg mogelijke behandeling krijgen kan je vooruitzichten verbeteren.

Mensen met een onderdrukt immuunsysteem of onderliggende aandoeningen zijn vatbaarder voor nadelige gevolgen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een longabces, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.