Last Updated on 8 maart 2024 by M.G. Sulman
Angina van Ludwig (Ludwig’s angina) is een vorm van ernstige cellulitis waarbij de mondbodem betrokken is. Het wordt vaak veroorzaakt door bacteriën. In het begin van de infectie komt de mondbodem omhoog als gevolg van zwelling, wat leidt tot problemen met het doorslikken van speeksel. Als gevolg hiervan kun je kwijlen en moeite hebben met praten. Naarmate de toestand verslechtert, kan je luchtweg worden aangetast en kan een verharding van de ruimtes aan beide zijden van de tong ontstaan. Over het algemeen ontwikkelt deze aandoening zich snel gedurende een aantal uren. Angina van Ludwig volgt meestal op een tandinfectie. De infectie verspreidt zich door het bindweefsel van de mondbodem en wordt normaal gesproken veroorzaakt door infectieuze en invasieve organismen zoals Streptococcus, Staphylococcus en Bacteroides. Een snelle behandeling is nodig om de luchtweg vrij te houden.
Wat is angina van Ludwig?
Angina van Ludwig is een bacteriële infectie (cellulitis) die je hals en de bodem van je mond aantast. Het is niet besmettelijk. Het begint meestal met een tandinfectie (tandabces). Een tandabces is een zwelling gevuld met pus bij de wortel van de tand, veroorzaakt door een infectie. Deze zeldzame vorm van cellulitis kan zich snel verspreiden en levensbedreigende zwellingen veroorzaken die je ademhaling kunnen bemoeilijken.
Naamgeving
De aandoening is genoemd naar een Duitse arts, Wilhelm Frederick von Ludwig, die het voor het eerst beschreef in 1836.1Murphy SC (October 1996). “The person behind the eponym: Wilhelm Frederick von Ludwig (1790-1865)”. Journal of Oral Pathology & Medicine. 25 (9): 513–5. doi:10.1111/j.1600-0714.1996.tb00307.x. PMID 8959561.
Welke plekken worden erdoor getroffen?
Ludwig’s angina is een zeldzame maar ernstige bacteriële huidinfectie die je mond, hals en kaak aantast. Het wordt beschouwd als een soort cellulitis, waarbij de zachte weefsels onder je tong geïnfecteerd raken.
Deze ernstige aandoening komt vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen. De infectie zorgt ervoor dat de tong omhoog gaat naarmate de infectie zich verspreidt en kan leiden tot ademhalingsmoeilijkheden of verstikking als deze niet wordt behandeld.
De infectie treft de:
- Sublinguale ruimte onder je tong.
- Submandibulaire ruimte onder je onderkaak.
- Submentale driehoek, een ruimte in het voorste deel van je hals onder je kin.
Oorzaken van angina van Ludwig
Bacteriën van tandinfecties of slechte mondhygiëne zijn de oorzaak van deze huidinfectie. Je kunt Angina van Ludwig ontwikkelen na mondletsel of een infectie van de wortels van de tanden zoals bij een tandabces, een peritonsillair abces (een keelabces), een parafaryngeaal abces (abces naast de keelholte), sialoadenitis (speekselklierontsteking), epiglottitis (een ontsteking van het strotklepje, de epiglottis), penetrerende verwondingen aan de mondbodem en een tandontsteking.
Streptokokken- en stafylokokkenbacteriën zijn de meest voorkomende soorten bacteriën die leiden tot Angina van Ludwig , met name Streptococcus viridans, Staphylococcus epidermis en Staphylococcus aureus.
Symptomen van Ludwig’s angina
Je ervaart vaak koorts, mondpijn, zwelling van de hals (halszwelling) en een gezwollen tong als je Ludwig’s angina hebt.
Andere symptomen die je kunt ervaren zijn:
- Rillingen
- Nekpijn en nekstijfheid (stijve nek)
- Keelpijn
- Pijn bij het slikken
- Moeite met slikken
- Kwijlen
- Verminderde mondopening
- Onduidelijke spraak
- Oorpijn
Ernstige of onbehandelde gevallen van angina van Ludwig kunnen symptomen veroorzaken zoals:
- Pijn op de borst
- Moeilijkheden met ademhalen of bijna verstopping
- Verwardheid
- Ernstige uitdroging
Met de komst van antibiotica in de jaren veertig van de vorige eeuw, verbeterde mond- en tandhygiëne en agressievere chirurgische behandelingen, is het risico op overlijden als gevolg van Ludwig’s angina aanzienlijk verminderd.
Mogelijke complicaties
Complicaties kunnen zijn:
- Verstopping van de luchtwegen
- Sepsis (een ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie die zo ernstig verloopt dat weefsels beschadigd raken en orgaanfuncties uitvallen)
- Septische shock
Onderzoek en diagnose
De arts zal vragen stellen over de klachten die je ervaart en hij zal daarna je hals en hoofd onderzoeken op tekenen als roodheid en zwelling van de bovenhals, onder de kin. De zwelling kan tot aan de mondbodem reiken. Je tong kan gezwollen zijn of naar de bovenkant van je mond worden geduwd. Mogelijk volgt er ook een CT-scan. Een monster van de vloeistof uit het weefsel kan naar het laboratorium worden gestuurd om op bacteriën te testen.
Behandeling van angina van Ludwig
Als de zwelling de luchtweg blokkeert, moet je onmiddellijk medische hulp krijgen. Mogelijk moet er een beademingsslang door je mond of neus en in de longen worden geplaatst om de ademhaling te herstellen. Mogelijk is een tracheostomie nodig. Een tracheostomie is het aanbrengen van een buisje (tracheacanule) in de luchtpijp via een snede in je hals.
Antibiotica worden gegeven om de infectie te bestrijden. Ze worden meestal via een ader toegediend totdat de symptomen verdwijnen. Antibiotica die via de mond worden ingenomen, kunnen worden voortgezet totdat uit tests blijkt dat de bacteriën zijn verdwenen.
Tandheelkundige behandeling kan nodig zijn voor tandinfecties die Ludwig-angina veroorzaken.
Chirurgie kan nodig zijn om vloeistoffen af te voeren die de zwelling veroorzaken.
Prognose
Angina van Ludwig kan levensbedreigend zijn. Het kan worden genezen door behandeling, waarbij de luchtwegen open worden gehouden en door antibiotica te nemen.
Preventie
Regelmatige controle door de atandarts, om de zes maand, is aanbevolen om het gebit na te kijken op gaatjes en te controleren of de tandwisseling goed gebeurt.
Laat een mond- of tandinfectie meteen behandelen.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over angina van Ludwig. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
