Last Updated on 30 juni 2023 by M.G. Sulman
Veelvoorkomende voorwerpen die in een neus worden aangetroffen, zijn voedsel (bijvoorbeeld een rijstkorrel, een smartie of een M&M), papieren zakdoekje, een kraal, speelgoed of een steentje. De meeste gevallen van vreemde voorwerpen in de neus en neusholte zijn gelukkig niet ernstig. Een vreemd voorwerp in de neus komt het meeste voor bij kinderen in de leeftijd van 1-8 jaar. Kinderen ontwikkelen het vermogen om dingetjes op te rapen rond de leeftijd van 9 maanden. Daarom komen vreemde voorwerpen in de neus veel minder vaak voor bij kinderen van 9 maanden of jonger. Een voorwerp dat in de neus zit en geen andere symptomen veroorzaakt, kan meestal wachten tot de ochtend of de volgende dag voor verwijdering door de huisarts. Het object moet echter snel en zonder ongemak en gevaar volledig worden verwijderd. Een voorwerp dat in de neus vastzit kan echter losraken en in de mond terechtkomen. Daar bestaat het gevaar dat het wordt ingeslikt, of nog erger nog, dat het in de longen terechtkomt door inademing, waardoor de luchtstroom kan worden geblokkeerd. Daarom wordt snel ingrijpen bij kinderen veelal geadviseerd.
Voorwerp in de neus
Je neus is een orgaan dat zich in het midden van je gezicht bevindt. Het inwendige deel van de neus is verrassend diep. Slechts een relatief klein deel van de neusholte is zichtbaar van buitenaf. Achter in de neus draait de ruimte naar beneden en het sluit aan op de achterkant van de mond. Zowel kinderen als volwassenen kunnen allerlei voorwerpen in hun neus steken. Een vreemd lichaam (corpus alienum) in de neus betekent dat een voorwerp in de neus aanwezig is terwijl het er van nature niet hoort te zijn. Stel dat het er niet meer uit wil. Wat moet je dan doen?
Wat zijn de gevaren en risico’s?
Wat voor gevaren en risico’s zijn er als je kind een voorwerp in zijn of haar neus stopt? Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en vragen zich vaak af hoe dingen werken. Meestal tonen ze deze nieuwsgierigheid door vragen te stellen of door de wereld om hen heen te verkennen.
Deze natuurlijke nieuwsgierigheid en exploratiedrang kan ervoor zorgen dat een kind vreemde voorwerpen in de mond, neus of oren stopt. Hoewel dit vaak onschadelijk is, kan dit verstikkingsgevaar opleveren. Ook kan het leiden tot ernstige verwondingen of infecties.
Vooral kinderen onder de vijf jaar stoppen vaak dingen in hun neus. Maar het komt ook voor dat oudere kinderen vreemde voorwerpen in hun neusgaten stoppen.
Een ingeslikte knoopcelbatterij kan levensgevaarlijk zijn. Het kan gaten in de slokdarm branden en zorgen voor grote bloedingen en zelfs sterfgevallen.
Veelvoorkomende voorwerpen die in de neus van je kind kunnen komen
Veelvoorkomende voorwerpen die kinderen in hun neus stoppen, zijn onder meer:
- klein speelgoed, zoals lego of een knikker
- kraaltjes
- knoopjes
- stukjes gum
- stukjes zakdoek
- een papiertje (bijvoorbeeld dat om kauwgom of snoep heeft gezeten)
- klei
- voedsel zoals een pinda of een erwt, en snoep, zoals M&M’s en smarties
- steentjes en kiezelstenen
- aarde
- knoopcelbatterij (een knoopcel is een kleine batterij in de vorm van een knoop)
Je moet extra alert zijn wat betreft knoopcelbatterijen. De kleine, muntstukvormige batterijen, die bijvoorbeeld in afstandsbedieningen en kinderspeelgoed worden gebruikt, kunnen een bijtend zuur lekken. Binnen twee uur kan dat een gat branden in de neusholte of slokdarm.
Kinderen stoppen deze voorwerpen vaak in hun neus uit nieuwsgierigheid, of omdat ze andere kinderen nadoen. Vreemde voorwerpen kunnen echter ook in de neus terechtkomen terwijl je kind slaapt, of wanneer het aan een voorwerp probeert te ruiken.
Symptomen
Niet altijd klachten
Een vreemd voorwerp in de neus kan lange tijd onopgemerkt blijven. Het is minder zicht baar dan een voorwerp in het oor en het hoeft niet altijd gepaard te gaan met klachten. Of deze klachten komen pas later.
Anorganisch of organisch
Vreemde voorwerpen kunnen worden geclassificeerd als anorganisch of organisch. Anorganische materialen zijn meestal plastic of metaal en omvatten gewoonlijk kralen, kleine oorbellen en kleine onderdelen van speelgoed. Bij anorganische vreemde lichamen kan het kind asymptomatisch zijn en zal het vreemde lichaam incidenteel worden ontdekt tijdens een routineonderzoek. Daarentegen hebben organische vreemde lichamen, waaronder voedsel, rubber, hout en sponsachtige materialen, de neiging om op te zwellen en meer irriterend te zijn voor het neusslijmvlies, waardoor eerder symptomen ontstaan. Erwten, bonen, noten, M&M’s en stukjes popcorn of mais behoren tot de meest voorkomende organische vreemde lichamen die worden gezien bij kinderen.
Verschijnselen
Vreemde voorwerpen in de neus kunnen doorgaans leiden tot een van de volgende symptomen:
- irritatie of pijn aan één kant van de neus
- moeite met ademhalen door die kant van de neus
- neusbloeding of bloedneus
- aanhoudende neusafscheiding aan één kant van de neus
- een vieze geur uit de neus of mond als het voorwerp langere tijd (soms meer dan een jaar of langer) aanwezig is
De neusholte sluit aan op de achterkant van de mond. Het is dus ook mogelijk dat een voorwerp terug in de keel wordt geduwd met slikken wat verstikking tot gevolg kan hebben. Klachten dat er iets vastzit in de keel, piepende ademhaling, moeite met ademhalen of onvermogen om te praten, zijn dan mogelijke klachten.
Vorming van een neussteen
Niet-herkende vreemde lichamen kunnen na verloop van tijd bedekt raken met calcium, magnesium, fosfaat of carbonaat en een neussteen of rinoliet vormen. Zo’n neussteen is zichtbaar op röntgenfoto’s. Neusstenen kunnen jarenlang onopgemerkt blijven en produceren pas bij het groter worden klachten die tot hun ontdekking leiden.
Wat te doen bij een voorwerp in de neus?
Zelfzorg
Kinderen willen wel eens iets in hun neus stoppen dat er daarna niet meer vanzelf uitkomt. Soms treft het ook tieners of volwassenen. Als een vreemd voorwerp vast komt te zitten in je neus:
- Onderzoek dan het object niet met een wattenstaafje, een pincet of ander gereedschap.
- Ga niet in de neus te peuteren. Zeg dat tegen je kind.
- Probeer het voorwerp niet in te ademen door krachtig (door de neus) in te ademen. Adem in plaats daarvan door je mond totdat het voorwerp is verwijderd.
- Laat het kind zo mogelijk het niet-verstopte neusgat dichthouden. Dan door de neus blazen.
- Als slechts één neusgat is getroffen, sluit dan het andere neusgat door lichte druk uit te oefenen en blaas dan zachtjes door het neusgat waar het voorwerp inzit.
- Pas de volgende techniek toe bij je eigen kind of een kind dat je goed kent (te zien op onderstaande video):
- Zeg tegen het kind dat je het een ‘dikke kus’ gaat geven.
- Plaats je mond stevig rond de lichtjes geopende mond van het kind.
- Houd het niet-verstopte neusgat dicht.
- Blaas maximaal vijf keer kort en scherp lucht in de mond van het kind.
- Daardoor kan het voorwerp loskomen.1Gezondheid en Wetenschap. Een vreemd voorwerp in de neus. https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/een-vreemd-voorwerp-in-de-neus (ingezien op 3-8-2022)
- Neem contact op met je huisarts als het voorwerp niet loskomt door te snuiten of bovenstaande techniek toe te passen. Maar ook als je denkt dat het voorwerp niet volledig verwijderd is, bijvoorbeeld bij blijvende pijn of neusbloedingen.
Zo krijg je kralen, knikkers of erwten binnen no-time uit de neus van je kind
Hoe kun je een vreemd voorwerp in de neus van een kind verwijderen? Pas onderstaande techniek toe als het slachtoffer een kind is dat je goed kent en dat te klein is om zijn neus te kunnen snuiten:
Arts raadplegen
Wanneer de huisarts bellen?
Neme in de volgende gevallen contact op met een arts:
- Als het voorwerp niet met bovenstaande maatregel uit de neus komt, dan is het verstandig je huisarts te raadplegen.
- Bij aanhoudende pijn, bloeding of afscheiding uit het neusgat. Dit betekent waarschijnlijk dat het voorwerp niet helemaal is verwijderd. Of er is schade opgetreden.
Wanneer naar het ziekenhuis gaan?
In de meeste gevallen is een vreemd voorwerp in de neus niet levensbedreigend. De getroffen persoon heeft tijd om een huisarts te bellen. De urgentie van de situatie hangt vooral af van de locatie van het object, de aard van het object (waar is het van gemaakt) en de symptomen.
Als het vreemde lichaam is ingeademd en in de keel blijft steken, neem dan direct contact op met een arts. Een object dat chemicaliën bevat, zoals knoopcelbatterijen, vereist direct medisch ingrijpen. Zie je dat je kind een batterij in zijn neus heeft gestopt en je krijgt het er niet uit, of heeft inslikt? Ga dan meteen naar het ziekenhuis voor een foto. Laat het kind niet overgeven en geef het kind geen eten en drinken.
Doordat de neusholtes vochtig zijn, zullen voorwerpen zoals (rauwe) erwten en bonen opzwellen als ze in een vochtige omgeving blijven. Deze situatie kan resulteren in toenemend ongemak en een moeilijkere verwijdering van het object.
Verwijderen van een voorwerp uit de neus door een arts
Als je er niet in bent geslaagd om het voorwerp te verwijderen, dan kan een arts dat doen. Deze kan middels neusdruppels de neusslijmvliezen laten ontzwellen en de neusholte enigszins verdoven. Daarna zal hij het voorwerp met behulp van een tangetje, sonde of zuigapparaatje verwijderen. Als dit niet lukt, dan zal je verwezen worden naar een neus-, keel- en oorarts (KNO-arts).
Preventie
Zelfs met zorgvuldig toezicht kan het moeilijk zijn om te voorkomen dat een kind vreemde voorwerpen in neus, oren of mond stopt. Soms zullen kinderen dit doen om aandacht te trekken of de clown uit te hangen. Hoe dan ook, blijf altijd rustig en kalm in dit soort situaties. Raak niet in paniek. Want dit slaat over op je kind en klan de situatie verergeren. Leg je kind rustig uit hoe een neus werkt en waarom het een slecht idee is om dingen in hun neus te stoppen. Voer dit gesprek elke keer dat je je kind betrapt terwijl het probeert dingen in zijn neus te stoppen.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over kinderen die dingen in hun neus stoppen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
