Last Updated on 7 april 2023 by M.G. Sulman
Een sesamzaadallergie mag dan niet zo in schijnwerpers staat als een pinda-allergie, maar de gevolgen kunnen net zo ernstig zijn. Allergische reacties op sesamzaad of sesamolie kunnen anafylaxie veroorzaken. Dit is een heftige allergische reactie van het lichaam. Anafylaxie kenmerkt zich door de symptomen die binnen enkele seconden tot twee uur optreden, nadat je in contact bent gekomen met het allergeen, in dit geval sesamzaad. Anafylaxie wordt ook wel een anafylactische shock genoemd. Het aantal mensen met een sesamallergie is de laatste jaren gestegen. Als je gevoelig bent voor sesamzaad, dan ben je zeker niet de enige.
Wat is een sesamzaadallergie?
Sesamzaadjes worden als hele zaadjes gegeten. Ze kunnen zowel rauw als geroosterd worden gegeten. Geroosterd krijgt sesam een nootachtige smaak. Sesamzaadjes bestaan voor ongeveer 50-60% uit olie. Sesamzaad is een van de meest voorkomende voedingsmiddelen die allergische reacties kunnen veroorzaken.
Zelfs als eerdere reacties mild waren, loop je met een voedselallergie altijd het risico dat de volgende reactie levensbedreigend is. Dus iedereen met een voedselallergie moet het allergeen volledig vermijden en altijd een epinefrine (of adrenaline) auto-injector bij zich hebben.
Soms ontgroeien mensen na verloop van tijd bepaalde voedselallergieën, maar een sesamzaadallergie is bij de meeste mensen levenslang aanwezig.
Wat gebeurt er bij een allergie voor sesamzaad?
Wanneer je een voedselallergie (zoals sesamallergie) hebt, dan reageert het immuunsysteem van het lichaam, dat normaal gesproken infecties bestrijdt, overdreven op eiwitten in de sesamzaadjes. Als je iets eet dat sesam bevat, dan ziet je lichaam deze eiwitten aan voor schadelijke indringers. Het reageert door heel hard te werken teneinde de indringer te bestrijden. Dit veroorzaakt een allergische reactie.
Zelfs een kleine hoeveelheid sesamzaadeiwit kan al een reactie veroorzaken. Enkele van de voedingsmiddelen met het hoogste risico voor mensen met sesamzaadallergie zijn voedingsmiddelen die sesamzaadjes of sesamolie bevatten. Dit zijn voedingsmiddelen zoals hummus, brood met sesamzaad en bagels met sesam, maar ook crackers, chips en andere snacks, evenals bepaalde sauzen, dressings en dips. Sesamzaad wordt veel gebruikt in de Aziatische, Afrikaanse, Mexicaanse en Mediterrane keuken.
Kruisallergie
Er is sprake van een zogenaamde ‘kruisallergie’ wanneer het afweersysteem van je lichaam geen onderscheid kan maken tussen eiwitten (allergenen) van verschillende herkomst, doordat deze sterk op elkaar lijken. Je reageert dam op een andere stof dan die waarvoor je reeds allergisch bent. Vaak zijn deze allergenen aan elkaar verwant. Indien je allergisch bent voor sesam, dan kun je een kruisallergie hebben met:
- Amandel
- Hazelnoot
- Paranoot
- Pistachenoot
- Walnoot
- Rogge
- Maanzaad
Symptomen van sesamzaadallergie
Wanneer iemand met een sesamzaadallergie iets met sesam erin heeft, geeft het lichaam stofjes zoals histamine af, waardoor een allergische reactie ontstaat. Een allergische reactie kan mild of ernstig zijn. Je kunt een ernstige reactie krijgen, zelfs als je eerder milde reacties had. Symptomen van een allergische reactie zijn:
- piepende ademhaling
- moeite met ademhalen
- hoesten
- heesheid
- benauwdheid in de keel
- buikpijn
- braken
- diarree
- jeukende, waterige of gezwollen ogen
- netelroos
- rode vlekken
- zwelling
- een daling van de bloeddruk, die een licht gevoel in het hoofd of bewustzijnsverlies veroorzaakt (flauwvallen)
Onderzoek en diagnose
Maak een afspraak met je huisarts als je vermoedt dat je een voedselallergie hebt, zelfs als je symptomen mild waren. Toekomstige allergische reacties kunnen namelijk ernstiger verlopen.
De arts zal vragen stellen over je klachten en je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna kan een huidpriktest, een bloedtest of een voedselprovocatietest volgen om de allergie te diagnosticeren.
Bij een huidpriktest worden eerst oplossingen met allergenen op de huid gedruppeld. Daarna wordt door de druppel heen een prikje in de huid gegeven.
Eiwitten, oleosines genaamd, zijn verantwoordelijk voor ongeveer een derde van de sesamzaadallergieën. De huidprik- en bloedtesten voor deze allergenen werken niet goed en de tests kunnen negatief zijn, zelfs als er sprake is van allergie. Voedselprovocatietests kunnen helpen om de diagnose te bevestigen als je sesamallergie door deze eiwitten wordt veroorzaakt. Tijdens dit onderzoek krijg je het verdachte voedingsmiddel onder gecontroleerde omstandigheden in oplopende hoeveelheid. Voor dit onderzoek wordt je vaak een dag opgenomen op de dagbehandeling van het ziekenhuis.
Behandeling van een allergie voor sesamzaad
EpiPen (adrenaline) auto-injectoren zijn bedoeld voor de noodbehandeling van ernstige allergische
reacties (anafylaxie) op sesamzaad. EpiPen moet in het bovenbeen geïnjecteerd worden binnen enkele ogenblikken nadat een allergische reactie begint. Het medicijn in de auto-injector (dus de pen), is adrenaline.
Producten met sesamzaad vermijden
Sommige voedingsmiddelen, zoals broodproducten die sesamzaad, sesamolie en tahini (een pasta gemaakt van sesamzaad) bevatten, vermelden sesam specifiek als ingrediënt. Het vermijden van contact met deze producten is de beste manier om een allergische reactie te voorkomen. Iedereen die levensmiddelen aan consumenten aanbiedt dient klanten te informeren over welke allergenen in de producten aanwezig zijn.1NVWA. Allergenen bij onverpakte levensmiddelen. https://www.nvwa.nl/onderwerpen/allergenen/allergenen-bij-onverpakte-levensmiddelen (ingezien op 7-4-2023) Op elk voorverpakt voedingsproduct moet een etiket staan.
Fabrikanten en aanbieders van voedsel zijn wettelijk verplicht sesam als ingrediënt te benoemen. Het kan echter ook andere benamingen hebben, zoals:
- Sesam (olie, pasta en zaad)
- Gingelly
- Tahini / Tehina
Mogelijke bronnen van sesam
Sesamzaad in voeding
De volgend evoedingsmiddelenen kunnen sesam bevatten:
- Gebakken producten zoals hamburgerbroodjes, brood, bagels, koekjes, platbrood
- Broodkruim, broodstengels, ontbijtgranen, crackers, Melba toast
- Dips en patés
- Dressings, jus, marinades, salades, sauzen, soepen
- Falafel
- Gearomatiseerde rijst, noedels, soepen
- Granola en muesli
- Halva (een oriëntaalse specialiteit)
- Kruiden en specerijen
- Hoemoes
- Margarine
- Vleeswaren, worstjes
- Risotto (rijstgerecht)
- Sesamolie, sesamzout
- Shish kebab (een spies met vlees geroosterd boven vuur), stoofschotels, roerbakgerechten
- Snacks: chips, pretzels, rijstwafels, mueslirepen, snoep
- Tempeh of tempé (een koek van sojabonen afkomstig uit Indonesië)
- Vegetarische hamburgers
- Plantaardige olie (kan sesamolie bevatten)
Non-food bronnen van sesam
- Zelfklevende verbanden
- Cosmetica, haarverzorgingsproducten, parfums, zepen, zonnefilters
- Medicijnen
- Fungiciden (chemische middelen om schimmels mee te bestrijden)
- Insecticiden
- Crèmes, zalven, huidoliën
- Dierenvoeding
- Sesammeel in pluimvee- en veevoer
Deze lijst is niet limitatief en kan voortdurend worden aangevuld.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over sesamzaadallergie, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
