Pijnlijke blauwe vinger door het syndroom van Achenbach

Last Updated on 12 januari 2024 by M.G. Sulman

Het syndroom van Achenbach is een veelvoorkomende aandoening waarbij een vinger of een deel van de handpalm blauwpaars verkleurt als gevolg van een onderhuidse bloeding. Het komt voornamelijk voor bij vrouwen van middelbare leeftijd en er is veelal geen duidelijke oorzaak aan te wijzen. De aandoening is door de bank genomen onschuldig en verdwijnt vanzelf binnen enkele dagen. Pijnklachten verminderen na een paar uur al. In de medische wereld staat het Achenbach-syndroom bekend als ‘paroxismaal vingerhematoom’ of ‘paroxismaal handhematoom’, afhankelijk van waar de klachten zich bevinden.

Wat is het syndroom van Achenbach?

Het syndroom van Achenbach is een frequent voorkomende aandoening waarbij een vinger of een deel van de handpalm blauwpaars verkleurt. Deze verkleuring wordt veroorzaakt door een onderhuidse bloeding, waarvan de oorzaak onduidelijk is. Meestal is er geen of slechts een licht letsel geweest. Deze aandoening treft voornamelijk vrouwen van middelbare leeftijd.

Synoniemen

De medische termen voor deze aandoening zijn ‘paroxismaal vingerhematoom’ of ‘paroxismaal handhematoom’, afhankelijk van waar de klachten zich voordoen. Andere synoniemen voor het syndroom van Achenbach zijn Achenbachsyndroom, vingerapoplexie, Achenbach-syndroom en spontaneous acute blue finger syndrome.

Herkomst

Het syndroom van Achenbach is vernoemd naar dr. Walter Achenbach, een Duitse arts die de aandoening voor het eerst beschreef in de jaren ’50 van de vorige eeuw. Hij noemde het zelf ‘paroxismaal handhematoom’.

Vóórkomen

Het syndroom van Achenbach komt redelijk vaak voor. Er zijn anno 2024 geen exacte gegevens over hoe vaak het voorkomt. Naar schatting wordt deze diagnose jaarlijks in Nederland 1.000-2.000 keer wordt gesteld.

Wie krijgt?

Het kan in principe iedereen treffen, maar het syndroom van Achenbach komt meestal voor bij mensen boven de 45 jaar, en vaker bij vrouwen dan bij mannen.

Oorzaak van het syndroom van Achenbach

Het syndroom van Achenbach ontstaat doordat kleine bloedvaten of aders onder de huid gemakkelijk beschadigd raken, wat resulteert in een blauwe plek die zich onder de huid bevindt. Het fenomeen kan worden veroorzaakt door een lichte druk of impact op de huid, zoals wrijven, kleding wassen, door het openen van een fles of pot, het vastpakken van een deurkruk, of fietsen. Er zijn geen ernstige onderliggende oorzaken geassocieerd met dit syndroom, zoals een bloedstollingsstoornis of een abnormale bloedvatstructuur.

Symptomen: pijnlijke blauwe vinger

Beschrijving

Het syndroom van Achenbach wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van een pijnlijke blauwe of paarse plek onder de huid, die meestal op een vinger of de handpalm wordt aangetroffen. De pijn is acuut en wordt vaak als stekend ervaren. De plek kan variëren in grootte en vorm, en kan soms wat hobbelig aanvoelen.

Er zijn meestal geen andere symptomen geassocieerd met het syndroom van Achenbach. De plek verdwijnt vanzelf binnen 3 tot 10, zonder verdere behandeling en laat geen littekens achter. Het is self-limiting. Een enkele keer kan de plek terugkeren op dezelfde of een andere locatie.

Als de blauwe plek gepaard gaat met aanhoudende pijn, zwelling, warmte of roodheid, kan dit duiden op een ander type letsel of een infectie. Dan is het raadzaam om medische hulp in te schakelen.

Verschijnselen

Symptomen die kunnen optreden zijn:

• Een blauwpaarse plek op de vinger, meestal op de wijs- of middelvinger. Het komt zelden voor op meerdere vingers tegelijk.
• Een dikke vinger.
• Een blauwpaarse plek in de handpalm, vergezeld van pijn.
• Een blauwpaarse plek aan de binnenkant (buigkant) van de vinger, ook met pijn.
• Pijn in de vinger, vaak een brandend of stekend gevoel.
• Een koud gevoel in de vinger.
• Zwelling van de handpalm.
• Beperkte bewegingsvrijheid van de vinger, waardoor deze niet helemaal kan worden gebogen.
• Een blauwpaarse verkleuring van de gehele handpalm, soms met meerdere blauwpaarse vingers.
• Een blauwpaarse verkleuring aan de handrug.
• Een tintelend of prikkelend gevoel in de vinger en handpalm.
• Pijn en/of een tintelend gevoel kunnen optreden voordat er zichtbare onderhuidse bloedingen zijn, dit worden ook wel ‘prodromale verschijnselen’ genoemd.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Om het syndroom van Achenbach te diagnosticeren, zal een arts eerst een lichamelijk onderzoek uitvoeren en je medische geschiedenis doorlichten. Ook zal de arts vragen stellen over je symptomen en wanneer je de blauwe plek hebt opgemerkt en of er enige vorm van trauma of druk op de handpalm is geweest.

Er zijn geen specifieke laboratoriumtests of beeldvormingsonderzoeken die kunnen worden gebruikt om het syndroom van Achenbach te diagnosticeren. De diagnose wordt meestal gesteld op basis van de kenmerkende verschijning van de blauwe tot paarse plek en door andere mogelijke oorzaken van de plek uit te sluiten.

Als de arts vermoedt dat de blauwe plek het gevolg kan zijn van een andere aandoening, zoals een bloedstollingsstoornis, kan er aanvullend bloedonderzoek worden uitgevoerd om de bloedstollingsfunctie te evalueren.

Als je aanvullende symptomen hebt, zoals pijn of zwelling, kan er een echografie of andere beeldvormingstest worden uitgevoerd om andere mogelijke oorzaken ervan uit te sluiten.

Differentiële diagnose

Bij de differentiële diagnose van het syndroom van Achenbach zal de arts andere aandoeningen overwegen die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken. Enkele voorbeelden van aandoeningen die kunnen lijken op het syndroom van Achenbach zijn:

• Hematomen: Een hematoom is een ophoping van bloed onder de huid als gevolg van een verwonding, waarbij het bloed niet in staat is om te stromen en zich ophoopt in het weefsel. Hematomen zijn over het algemeen pijnlijk en kunnen ook blauw of paars van kleur zijn.
• Vasculitis: Vasculitis duidt op een ontsteking van de bloedvaten die kan leiden tot blauwe plekken op de huid. Bij vasculitis kunnen er ook andere symptomen optreden, zoals koorts, gewrichtspijn en vermoeidheid.
• Bloedstollingsstoornissen: Een aantal bloedstollingsstoornissen, zoals hemofilie of de ziekte van von Willebrand, kunnen leiden tot gemakkelijk optreden van blauwe plekken. Bij deze aandoeningen kunnen ook bloedingen optreden die langer duren dan normaal.
• Huidkanker: In zeldzame gevallen kunnen blauwe plekken op de huid een teken zijn van huidkanker, in het bijzonder melanoom. Dit is echter ongewoon en de blauwe plek vertoont dan meestal ook andere kenmerken, zoals asymmetrie, ongelijke randen of een verandering in kleur.

Behandeling van het syndroom van Achenbach

In het algemeen is er geen specifieke behandeling nodig voor het syndroom van Achenbach, omdat de blauwe plek vanzelf verdwijnt binnen 3-10 dagen zonder verdere complicaties. Als de plek gepaard gaat met pijn, kan het gebruik van pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen verlichting bieden.

Soms kan de blauwe plek terugkeren op dezelfde of op een andere plek. Dit is niet iets om je zorgen over te maken.

Als de blauwe plek gepaard gaat met andere symptomen, zoals zwelling, roodheid of warmte, kan dit duiden op een infectie of ander letsel. In dat geval is beoordeling door je huisarts zinvol.

Prognose en herstel

De meeste gevallen van het syndroom van Achenbach verdwijnen vanzelf binnen één tot twee weken zonder specifieke behandeling. De duur van herstel varieert echter per persoon en kan worden beïnvloed door factoren zoals de omvang van de blauwe plek, de ernst van de symptomen en je algehele gezondheid.

Sporadisch keert de blauwe plek terug op een andere plek of verschijnt het zelfs op op meerdere locaties.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het syndroom van Achenbach, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.