Beet van de bloedzuigende vlieg ‘Blandford fly’

Last Updated on 18 augustus 2024 by M.G. Sulman

De Blandford fly, ook wel blackfly genoemd, is een muggensoort uit de familie van de kriebelmuggen (Simuliidae). De Latijnse benaming is Simulium posticatum. Het kriebelmugje is een klein insect van 2-3 mm. Deze zwarte vlieg is dol op mensenbloed. Het is een bloedzuigende vlieg. Blandford Fly-beten komen het meest voor in mei en juni. Ze komen vaak voor op de benen en kunnen erg pijnlijk zijn. De effecten van de beten op mensen variëren van kleine blaren tot grote laesies, die intens pijnlijke stekende sensaties kunnen veroorzaken. Het speeksel van de vlieg, dat in de wond terechtkomt, veroorzaakt vaak ernstige irritatie, pijn, zwelling en blaarvorming.

Wat is de Blandford Fly?

Waar komt de naam vandaan?

De Blandford fly is een soort zwarte vlieg die die meestal wordt gezien in bevolkte gebieden langs rivieren. Simulium posticatum is de Latijnse naam van deze zwarte vlieg. Dit insect is al van oudsher aanwezig in de buurt van rivieren in Zuidoost-Engeland. De naam is afgeleid van een grote uitbraak waarbij mensen werden gebeten rond de plaats Blandford in het Engelse graafschap Dorset. Deze uitbraak vond plaats in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. In een periode van vier weken in de lente van 1972 zouden naar schatting zo’n 600 mensen hun huisarts in Blandford hebben bezocht om behandeld te worden voor insectenbeten.¹Wikipedia. Blandford fly. https://en.wikipedia.org/wiki/Blandford_fly (ingezien op 21-7-2022)

Hoe zien ze eruit?

Deze kriebelmuggen zijn 2-3 mm lange, bloedzuigende zwarte vliegen met een gebogen lichaam, kleine koppen en korte sprieten. De zuigmond is kort maar breed. Dit maakt hun beten pijnlijk. Ze hebben geelachtige strepen op hun buik, die kunnen worden gebruikt om ze te onderscheiden van andere insecten. Het enige dat hen echt onderscheidt van andere kleine zwarte vliegende insecten is hun beet.

Levenscyclus van de Blandford Fly

• Habitat: De Blandford fly leeft vooral in vochtige omgevingen, zoals rivieren, meren en beken.
• Verspreiding: De vlieg komt voor in Europa, waaronder Zuidoost-Engeland, Nederland, België, Frankrijk, Duitsland en delen van Rusland.
• Levenscyclus: Het vrouwtje legt haar eitjes in water, waar de larven zich ontwikkelen.
• Larvenstadium: De larven leven in stromend water, hechten zich vast aan onderwateroppervlakken en voeden zich met organisch materiaal.
• Volwassen stadium: Volwassen vliegen verschijnen meestal in de lente, vooral in mei en juni, en de vrouwtjes hebben bloed nodig om hun eitjes te laten rijpen.
• Verspreidingsfactoren: De vlieg verspreidt zich langs waterwegen en kan nieuwe gebieden koloniseren door natuurlijke waterstromen en menselijke activiteiten.

Verspreiding

Nederland

De afgelopen jaren verspreidde het zich echter tot ver buiten Blandford. Ook in Nederland komt deze bloedzuigende vlieg voor. Ten onzent waart de bloedzuigende Blandford fly rond in vochtige streken nabij rivieren, meren en beken. Vooral in de waterrijke contreien van Gelderland, Noord-Brabant en Limburg slaat dit insect toe. Stilstaand of traag stromend water is als honing voor deze lastpak – waar water is, voelt deze vlieg zich senang!

België

In België komt de Blandford fly vooral voor in vochtige gebieden nabij rivieren en beken, vergelijkbaar met de verspreiding in Nederland. Vooral in de waterrijke gebieden van Wallonië en de Ardennen wordt de vlieg regelmatig waargenomen. Rivieren zoals de Maas en de Semois, evenals moerasachtige gebieden, bieden ideale omstandigheden voor de voortplanting van deze vlieg. Stilstaand of langzaam stromend water vormt een aantrekkelijke omgeving voor hun larven.

Vóórkomen

De Blandford fly is waargenomen in de volgende landen: Tsjechië, Denemarken, Finland, Frankrijk, Letland, Duitsland, Oostenrijk, Wit-Rusland, België, Zuid-Engeland, Italië, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Polen, Europees Rusland en West-Siberië , Slovenië, Zweden, Turkije en Oekraïne.

Symptomen van een beet van de bloedzuigende steekvlieg

Vooral in mei en juni zijn ze actief

Net als vrouwtjesmuggen heeft het vrouwtje van de Blandford fly een bloedmaaltijd nodig om hun eitjes te laten rijpen. Dit is de reden waarom je tijdens de zomer, wanneer het hun broedperiode is, de pijnlijke beet van de Blanford fly rond waterrijke gebieden kunt ervaren. Ze zijn het meest actief in de maanden mei en juni.

Voorkeursplekken

De typische plekken voor een beet van deze bloedzuigende vlieg bevinden zich op de onderste ledematen (de benen) omdat deze lastpakken de neiging hebben om dicht bij de grond te vliegen. Beten op de armen komen ook voor, maar zijn zeldzamer.

Verschijnselen

Er wordt beschreven dat de beet van de Blandford fly een pijnlijk stekend gevoel veroorzaakt. Het resulteert vaak in blaren en soms worden blauwe tot paarse laesies gevormd rond de gebeten plek.

Afhankelijk van uw gevoeligheid voor het speeksel van de Blandford fly, kun je verschillende lokale irritaties ervaren, zoals roodheid, jeuk, pijn, gewrichtspijn en zelfs een verhoogde temperatuur. De meeste mensen ontwikkelen huidirritaties die kunnen worden behandeld met vrij verkrijgbare medicijnen. Die irritaties houden een paar dagen aan, maar zijn pijnlijk voor de meesten die gebeten zijn.

Wat te doen als je gebeten wordt door de bloedzuigende vlieg?

Neem de volgende maatregelen in acht als je gebeten wordt door deze bloedzuigende vlieg:

• Reinig het bijtgebied en droog het voorzichtig af (droogdeppen).
• Krab niet aan de beet, dit kan leiden tot een secundaire bacteriële infectie.
• Breng een koud kompres of calaminelotion aan.
• Antihistaminecrèmes worden niet aanbevolen, omdat ze soms huidreacties kunnen veroorzaken
• Bedek grote blaren met een droog verband.
• Als er beten op de onderste ledematen zijn, kan er gedurende enkele dagen zwelling van de enkels en voeten zijn. Maak je hier geen zorgen over, maar laat je je voeten rusten op een krukje.

Wanneer arts inschakelen?

Win bij de volgende klachten medisch advies in:

• rode lijnen in de lies of oksel
• gezwollen lymfeklieren
• koorts
• een zich uitbreidende roodheid of warmte rond de beet, die langer dan drie dagen aanhoudt

Ernstige reacties op Blandford Fly beten

• Ernstige reacties op een Blandford fly beet kunnen roodheid, zwelling en koorts veroorzaken.
• Oorzaken: De reacties worden veroorzaakt door allergieën voor het speeksel van de vlieg.
• Symptomen: Gezwollen lymfeklieren, rode lijnen richting de lies of oksel, koorts, uitbreidende roodheid of warmte rond de beet.
• Behandeling: Antihistaminica voor allergische reacties, antibiotica voor secundaire infecties.
• Medische hulp: Raadpleeg een arts bij symptomen zoals aanhoudende roodheid, lymfeklierzwelling, of koorts.
• Verloop: Ernstige reacties kunnen enkele dagen aanhouden, arts kan ontstekingsremmers voorschrijven.

Preventie

Wat kun jezelf doen?

Doordat de Blandford fly zo klein is kan hij met gemak door kleding heendringen, waardoor het lastig wordt om je lichaam te beschermen tegen beten. Draag kleding die je benen volledig bedekt, tot aan de enkels. Combineer ze met hoge sokken en breng insectenwerende middelen met DEET of Icaridin als je in de buurt bent van een rivier, een meertje of een beekje. Als je een zwerm laagvliegende vliegen opmerkt, blijf er dan uit de buurt.

Preventie van voortplanting en bestrijding

• Waterbeheer: Zorg voor een goede beheersing van waterstromen om de ontwikkeling van larven in rivieren en beken te beperken.
• Larvicide gebruik: Behandeling van water met larviciden om de larvenpopulatie van de Blandford fly te verminderen.
• Verwijderen van broedplaatsen: Voorkom stilstaand water in de buurt van woongebieden om broedplaatsen te minimaliseren.
• Vegetatiebeheer: Beperk dichte vegetatie rond waterlichamen waar vliegen zich graag verschuilen en voortplanten.
• Gecoördineerde campagnes: Gemeenschapsprogramma’s opzetten voor systematische bestrijding in risicogebieden, vooral tijdens het vliegseizoen in de lente.
• Public awareness: Voorlichting aan de lokale bevolking over preventieve maatregelen en het voorkomen van beten.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over deze bloedzuigende steekvlieg, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.