Last Updated on 22 juli 2023 by M.G. Sulman
De apocriene zweetklieren kunnen ontstoken raken. Die ontsteking wordt zweetklierontsteking of hidradenitis genoemd. De apocriene zweetklieren worden actief tijdens de puberteit en zitten in de oksels en in de liezen. Behalve transpiratievocht, zweet genoemd, geven deze zweetklieren ook een geur af. Dit is de bekende zweet geur. Een zweetklierontsteking treedt meestal op na de puberteit en bij vrouwen verbetert het vaak na de overgang.
Functie van zweetklieren
Het menselijk lichaam heeft in totaal zo’n 3 miljoen zweetklieren. Dit zijn buisvormige, kronkelende klieren in de huid, die er constant voor zorgen dat je lichaamstemperatuur in balans is. Zweetklieren bevochtigen het oppervlak van onze huid door vocht (zweet) af te scheiden. Verdamping op de huid zorgt voor afkoeling.
Er zijn twee soorten zweetklieren, de eccriene en de apocriene klieren. De eccriene zweetklieren komen over het gehele lichaam voor. Zij spelen een belangrijke rol in de regulatie van de lichaamstemperatuur. De apocriene klieren verspreiden de bekende zweetlucht. Deze klieren zitten alleen in de oksels en in de liezen. Alleen in de apocriene klieren kan een ontsteking ontstaan. De ontsteking kan acuut (plotseling) ontstaan, waarbij een abces optreedt.
Waar ontstaat een zweetklierontsteking?
De apocriene zweetklieren zijn gelokaliseerd in de oksels en in de liezen. Een zweetklierontsteking treedt dus op in de oksel of lies.
Oorzaken van hidradenitis
Erfelijke factoren lijken een rol te spelen. In sommige families komt een zweetklierontsteking vaker voor.
Een hormonale component lijkt ook een rol te spelen bij vrouwen, waarbij sommigen last hebben van opflakkeringen tijdens de menstruatie.
Een zweetklierontsteking komt vaker voor of is meer uitgesproken bij rokers en mensen met overgewicht (obesitas). Meer dan 75% van de patiënten heeft overgewicht.
Verwondingen aan de huid, hitte en vochtigheid verhogen de kans op dergelijke klachten. De ziekte is niet te wijten aan slechte hygiëne en is niet besmettelijk.
Wie krijgt hidradenitis?
Zweetklierontsteking of hidradenitis treft 2-3% van de Nederlanders. Het aantal kan hoger liggen omdat niet iedereen met deze aandoening naar de huisarts gaat. Andere factoren die verband houden met het ontwikkelen van hidradenitis, zijn onder meer:
- geslacht: hidradenitis treft vier keer meer vrouwen dan mannen
- zwaarlijvigheid
- roken
Men denkt ook dat hormonale invloeden van invloed zijn op wie de aandoening zal ontwikkelen.
Symptomen van een zweetklierontsteking
Verschijnselen
De ernst van de symptomen varieert, maar over het algemeen kun je de volgende klachten ervaren:
- rode zwellingen onder de oksel of in de lies
- ernstige jeuk
- pijnlijk abces of pijnlijke abcessen
- bewegingsbeperking door de pijn
Acute en chronische zweetklierontsteking
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een acute (plotselinge) en een chronische zweetklierontsteking. Bij een acute ontsteking vormt zich plotseling een abces. Nas enkele dagen verdwijnt deze. Bij een chronische zweetklierontsteking variëren de klachten en kan de ontsteking zich allengs uitbreiden over het gebied in de lies- en okselstreek. De klachten worden in dat geval steeds heftiger worden.
Onderzoek en diagnose
De diagnose wordt gesteld op het oog, door vragen te stellen over je klachten en je medische geschiedenis in ogenschouw te nemen. Er is geen specifieke bloedtest of laboratoriumtest.
Behandeling van zweetklierontsteking
Voor milde symptomen kunnen ontstekingsremmende zalven of zalven die antibiotica bevatten voldoende zijn om zweetklierontsteking te behandelen. Bij een lichte zweetklierontsteking zal de arts je ook enkele leefregels over kleding en hygiëne meegeven en in sommige gevallen schrijft de arts een antibioticakuur voor. Bij ernstige en langdurige ontstekingen worden meestal orale antibiotica voorgeschreven.
Als de ontsteking ver gevorderd is, kan het gebied ook operatief worden behandeld. Om dit te doen, verwijdert de arts het abces en spoelt het gebied met een antibioticum. Het voordeel van chirurgische verwijdering is dat deze gebieden meestal volledig genezen. Deze methode heeft echter geen preventieve werking, waardoor er nieuwe ontstekingen kunnen ontstaan.
Indien er een abces is ontstaan, zal de arts onder plaatselijke verdoving een snee in het abces maken, zodat het pus weg kan stromen. Dit wordt abcesdrainage genoemd.
Bij een zeer grote en chronische ontsteking, kan voor een plastisch-chirurgische operatie gekozen worden. Het gehele gebied in de oksel of lies wordt verwijderd. Vervolgens wordt het wonddefect bedekt met een huidtransplantaat.
Om te voorkomen dat er een nieuwe ontsteking van de zweetklieren ontstaat, kan het verminderen van risicofactoren zoals gewichtsvermindering, het vermijden van huidirritatie door wrijving of niet roken helpen om te voorkomen dat de zweetklierontsteking opnieuw optreedt. Je kunt helaas niet altijd voorkomen dat het terugkeert.
Preventie
Belangrijke preventieve maatregelen zijn:
Een gezonde leefstijl en zorgvuldige omgang met de huid zijn de beste manieren om een zweetklierontsteking te voorkomen. Bij overgewicht moet je streven naar een gezond gewicht. Het is ook raadzaam om te stoppen met roken. Bovendien moeten huidletsels van welke aard dan ook worden vermeden. Vermijd daarom het scheren van oksels en schaamstreek om de huid niet onnodig te irriteren. Zorg er ook voor dat je niets draagt wat in de oksel of lies schuurt. Het is raadzaam om altijd loszittende kleding te dragen van natuurlijke materialen, zoals katoen of linnen. Dit verkleint de kans op huidirritatie en vergemakkelijkt tevens de temperatuurregeling.
Iedereen die al vatbaar is voor ontsteking van de zweetklieren, moet warme, vochtige klimaten vermijden. Een huidvriendelijke deodorant kan voorkomen dat de huid uitdroogt door transpiratie. Doch als de huid reeds geïrriteerd is, kun je deodorant beter vermijden. Dagelijks wassen van de gevoelige en kwetsbare gebieden, bij voorkeur met een milde, pH-neutrale waslotion, voorkomt het ontstaan van zweetklierontsteking. Daarna het gebied goed schoonspoelen zodat er geen zeepresten achterblijven.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over … of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
