Last Updated on 28 april 2023 by M.G. Sulman
De medische naam van een ingegroeide nagel of teennagel luidt ‘onychocryptosis’. Deze pijnlijke aandoening komt vooral bij de grote teen. Men spreekt van een ingegroeide teennagel wanneer een deel van de nagel in de huid dringt, wat tot een ontsteking kan leiden met roodheid, zwelling en pijn. Een chronische ontsteking kan aanleiding geven tot de vorming van ‘wild vlees’ (granulatieweefsel). De behandeling van een ingegroeide teennagel is afhankelijk van de ernst. Een ingegroeide teennagel met lichte klachten is normaal gesproken goed te behandelen bij de huisarts. Probeer nooit ofte nimmer een ingroeiende of ingegroeide nagel zelf te verwijderen. Een pedicure, een podotherapeut of je huisarts kan de aangedane teen behandelen. Hij of zij doet een watje, rubber gootje of beugeltje onder je nagel als de ingegroeide nagel nog niet zo erg is. De arts moet mogelijk de pus afvoeren. In ernstige gevallen kan het nodig zijn een deel of de gehele nagel te verwijderen.
Een ingegroeide nagel
Bij een ingegroeide teennagel is er sprake van ingroei van het puntje van de zijkant van de teennagel in het omliggende nagelbed. Zoals hierboven reeds vermeld, treedt het meestal op aan de grote teen. Er ontstaat een klein wondje die gaat ontsteken en na enige tijd kan er ‘wild vlees’ (granulatieweefsel) ontstaan, wat kan leiden tot een pusachtige afscheiding.
Bij wie komt het voor?
Een ingegroeide teennagel komt het meest voor bij jongeren tussen de 15 en 24 jaar. Bij mannen komt het iets vaker voor dan bij vrouwen, maar bij mensen ouder dan 65 jaar komt het vooral voor bij vrouwen. Bij kleine kinderen is een ingegroeide teennagel een zeldzaamheid. Bij mensen met tunnelnagels komt het vaker voor.
Hoe vaak komen ingegroeide teennagels voor?
Grofweg 20 van de 100 mensen die hun huisarts bezoeken met voetklachten hebben een ingegroeide teennagel. Vooral tieners en jongvolwassenen worden vaak getroffen. Op deze leeftijd verhoogt de verhoogde aanwezigheid van zweetvoeten het risico op ingroei, bijvoorbeeld door inspanning of door hormonale veranderingen tijdens de puberteit.
Ingegroeide nagels komen ook veel voor bij oudere mensen. Voor hen is het verzorgen van hun voeten en teennagels vaak moeilijker omdat ze minder mobiel zijn. Naarmate je ouder wordt, worden je voeten en tenen ook dikker, waardoor het moeilijk wordt om je nagels te knippen. Typische ouderdomsziekten, zoals diabetes, kunnen de ingroei van de teennagel bevorderen.
Symptomen van een ingegroeide nagel
Nagel groeit in de huid
Een ingegroeide teennagel ontstaat als de zijkant van je nagel, meestal door verkeerd knippen of slecht passend schoeisel, bij het groeien uit de koers raakt. De nagel schuift in dat geval niet keurig over het nagelbed naar voren, maar duikt ter linker- of ter rechterzijde de huid in.
Ontsteking, roodheid, zwelling en pijn
De punt van de nagel dringt zich in de huid en kan gaan ontsteken. Als je een ingegroeide teennagel hebt, heb je vaak last van klachten van pijn, roodheid en zwelling. In principe kan elke teennagel ingroeien, maar het betreft in de meeste gevallen de grote teen. Wanneer dit langer bestaat kan als gevolg van een chronische ontsteking of voortdurende prikkeling ‘wild vlees’ ontstaan. Dit kan gepaard gaan met geelachtige, pussige afscheiding.
Welke effecten heeft een ingegroeide teennagel op het dagelijks leven?
De ontsteking kan pijn veroorzaken bij het staan en lopen. In dat geval is het belangrijk om de druk op de nagel te verminderen, bijvoorbeeld door geen of open schoenen te dragen. Zelfs ’s nachts moet de voet vrij zijn en mag het dekbed de aangetaste teen niet rechtstreeks raken.
Voor sommige mensen is regelmatige voet- en nagelverzorging geen sinecure, bijvoorbeeld omdat ze gewrichtsproblemen hebben en moeilijk bij hun voeten kunnen komen. Een pedicure kan dan uitkomst bieden.
Complicaties
Een onbehandelde ingegroeide teennagel kan geen infecteren. Er kan zelfs een abces ontstaan die chirurgische behandeling behoeft. Een infectie van het bot (medische benaming: ‘osteomyelitis’) is een zeldzame complicatie van een ontstoken teen.
Oorzaken van ingegroeide nagel
Een ingegroeide nagel ontstaat meestal wanneer de zijkant van nagels in de huid wordt gedrukt en blijft groeien. Wanneer dit de huid en het onderliggende zachte weefsel beschadigt, ontstaat er een ontsteking.
Nagelgroei komt vaker voor vanwege:
- Teennagels die te kort zijn geknipt of met afgeronde hoeken.
- Schoenen die te strak zitten.
- De grote teen stoten (trauma).
- Peuteren aan de teennagels.
- veel zweten aan de voeten (zweetvoeten).
- Bepaalde erfelijke nagels, bijvoorbeeld tunnelvormige nagels, de zogenaamde hyperconvexe nagels.
- Overgewicht (obesitas).
- Ziekten zoals diabetes mellitus en ziekten die kunnen leiden tot het vasthouden van vocht in de voeten, zoals hart- of nierzwakte of chronische zwakke ader in de benen.
- Behandeling met kankermedicijnen.
Gaat een ingegroeide nagel vanzelf over?
Helaas gaat een ingegroeide teennagel niet vanzelf over en moet je actie ondernemen om het euvel te verhelpen en ellendige infecties te voorkomen. In lichte gevallen kan het soms wel spontaan overgaan. Vaak is het echter nodig om een afspraak te maken met je huisarts of pedicure. Tot die tijd is het aan te raden om ruime of open schoenen te dragen.
Wanneer naar de huisarts?
Als de betreffende teennagel steeds verder naar de zijkant in je huid groeit, kan er een ontsteking ontstaan wat gepaard gaat met pijn en ongemak. Het is slim om voordat het zover is contact op te nemen met je huisarts. De arts of pedicure doet iets onder je nagel zodat de nagel over het nagelbed gaat groeien.
Onderzoek en diagnose
De arts zal hoogstwaarschijnlijk het euvel kunnen diagnosticeren met een lichamelijk onderzoek. Als je teen geïnfecteerd lijkt, is er mogelijk een röntgenfoto nodig om zien hoe diep de nagel in de huid is gegroeid. Maar dit is meestal niet nodig.
Behandeling van een ingegroeide teennagel
Geen voetenbadje met soda
Neem bij een ingegroeide nagel nooit een voetenbadje met soda, Epsom zout of Biotex. De huid wordt daardoor week met als gevolg dat de nagel nog gemakkelijk in de huid kan groeien. Bovendien wordt de huid kwetsbaarder voor wondjes of een infectie.
Zelfzorg bij een ontsteking
Bij een ontsteking kun je nagel schoonspoelen tijdens het douchen. Komt er pus uit de ontsteking, dan even schoonspoelen en er daarna een verbandje of pleister omheen doen.
Nagelplaat opheffen
Een ingegroeide teennagel moet allereerst worden vrijgemaakt uit de huid, teneinde de irritatie door de nagelplaat op het nagelbed op te heffen. Dit kan de huisarts doen door de nagelplaat op te heffen, waardoor de spanning op de nagelrand wordt verminderd. De huisarts kan een watje of een rubber gootje onder de nagel aanbrengen, zodat de nagelpunt over het nagelbed heen groeit. Wild vlees kan aangestipt worden met zilvernitraat.
Nagelrand afknippen of chirurgische ingreep
Bij aanhoudende klachten of als de ontsteking verergert, zal de ingegroeide nagel smaller worden gemaakt. Bij een relatief milde ontsteking kan het voldoende zijn om de nagelrand af te knippen. Na verloop van tijd groeit de nagel gewoon weer aan. Er kan daarna ook een nagelbeugel worden geplaatst om de nagel goed te laten terugroeien. Dit staat bekend als ‘orthonyxie’. Bij meer ernstigere klachten, is een chirurgische ingreep nodig waarbij je nagel blijvend versmald.
Nagelbeugels
Nagelbeugels of orthonyxie is een therapie die wordt toegepast om deze afwijkende vorm van de nagelplaat te corrigeren. De beugel corrigeert de stand van de nagel en voorkomt en verhelpt ingroei. Daarnaast kan de nagelbeugel worden gebruikt bij ingegroeide nagels of wanneer nagels dreigen in te groeien.
Video: behandeling van een ingegroeide nagel
Preventie
De grote teen is in de meeste gevallen de pineut, maar ingroei kan op elke nagel voorkomen. Ingegroeide nagels kunnen worden vermeden door nagels recht af te knippen; niet langs een bocht, niet te kort en niet korter dan het vlees eromheen. Schoeisel dat te klein of te smal is, of met te weinig ruimte voor de tenen zal elk onderliggend probleem met een teennagel verergeren. Scherpe, vierkante hoeken kunnen oncomfortabel zijn en ervoor zorgen dat sokken blijven haken. Door goed te knippen, blijft de voorrand van de nagel vrij van het vlees, waardoor deze niet in de teen kan groeien.
Kortom, de volgende maatregelen kunnen helpen om een ingegroeide nagel te voorkomen:
- Knip je teennagels recht af en zorg ervoor dat de randen niet naar binnen buigen. Eventueel kun je de nagels in een U-vorm afknippen, dat wil zeggen hol, maar nooit rond!
- Vermijd te korte teennagels.
- Draag goed passende schoenen, sokken en panty’s.
- Draag veiligheidslaarzen met veiligheidsneus als de werkomstandigheden daar om vragen.
- Als je teennagels abnormaal gebogen of dik zijn, kan een operatie nodig zijn om ingegroeide nagels te voorkomen.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een ingegroeide teennagel, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
