Gebroken schaambeen: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 2 maart 2023 by M.G. Sulman

Wat het heupbeen (os coxae) wordt genoemd is in feite drie afzonderlijke botten: schaambeen of os pubis, het zitbeen ofos ischii, en darmbeen ofos ilium. Het schaambeen zelf bestaat uit twee kleinere botten: de superieure ramus en de inferieure ramus. Deze twee rami, die zich aan de voorkant van elke kant van het bekken bevinden, zijn wat het schaambeen wordt genoemd. De twee zijden van het bekken zijn in het midden verbonden door de schaambeenvoeg of symphysis pubica, een speciaal gewricht dat bestaat uit taai fibreus kraakbeen. De rami van het schaambeen kan breken, hetzij door herhaalde stress (bekend als een stressfractuur), hetzij door een kracht van buitenaf (bekend als een traumatische fractuur). Een schaambeenfractuur en andere bekkenfracturen worden geclassificeerd als stabiele fracturen (wanneer slechts een deel van het bekken breekt) of onstabiele fracturen (wanneer het bekken op meerdere punten breekt). Hoewel slechts ongeveer 3% van de fracturen bij volwassenen stabiele rami-fracturen van de schaamstreek zijn, lopen sommige atleten een groter risico op deze blessure. Zo hield wielrenster Annemiek van Vleuten aan een val in Parijs-Roubaix, de kasseienklassieker die voor het eerst door de vrouwen werd gefietst, in 2021 een gebroken schaambeen over.

Het schaambeen

Het schaambeen bestaat uit vier botten die zich langs de symphysis pubica bevinden en door kraakbeenweefsel met elkaar zijn verbonden. Samen vormen ze het onderste uiteinde van het bekken. Ze vormen een belangrijk onderdeel van je bewegingsapparaat omdat ze rechtstreeks in verbinding staan ​​met de heupkom. het schaambeen heeft ook een beschermende functie ten aanzien van de (geslachts)organen die daarachter liggen.

Een gebroken schaambeen of schaambeenfractuur is problematisch in die zin dat de hele architectuur van het bekken instabiel kan worden als het niet correct geneest.

Oorzaken van een gebroken schaambeen

Schaambeenfracturen bij atleten zijn meestal zogeheten ‘stressfracturen’ die optreden als gevolg van repetitieve heupbewegingen en herhaalde belasting van het bekken, zoals bij langeafstandslopen. Het schaambeen bestaat zoals gezegd uit een lichaam, of corpus, een bovenste ’tak’, ramus superior, en een onderste tak, ramus inferior. Stressfracturen van de rami van de schaamstreek komen het meest voor bij deze sporten:

• langeafstandslopen
• dans
• voetbal
• lacrosse

Het is ook mogelijk om het schaambeen te breken bij een botsing bij contactsporten zoals:

• American football
• voetbal
• hockey
• rugby

Microfracturen van het schaambeen

Bij een microfractuur zijn er haarscheurtjes ontstaan in een bot. In de meeste gevallen is dit type breuk terug te voeren op permanente overbelasting van het bot. Het bot wordt broos. Een proces als osteoporose (botontkalking) kunnen haarscheurtjes en microbreuken bevorderen. In dit verband spreekt men van stressfractuur. In dit geval moet het woord ‘stress’ worden begrepen als permanente overbelasting van het bot.

Microfracturen behoren tot de eenvoudigste van de schaambeenfracturen. Ze kunnen complicaties veroorzaken als je de fractuur lange tijd niet opmerkt. Je raakt gewend aan toenemende pijn. De normale belasting van het schaambeen in het dagelijks leven wordt verminderd door middel van compenserende houdingen. Op de lange termijn kan gevolgschade zoals bekkenklachten of degeneratie van andere botdelen worden bevorderd.

Typen schaambeenfractuur

Er worden in de literatuur drie typen schaambeenfractuur onderscheiden; Type A, B en C.

Type A-fractuur

Bij een type A-fractuur is het schaambeen volledig gebroken. Maar er is geen verplaatsing van de botgebieden. Type A fracturen kunnen bij complicaties of door voortijdige belasting uitgroeien tot type B fracturen.

Type B-fractuur

Bij type B-fracturen zijn de botdelen verschoven op de plaats van de breuk. De botsegmenten kunnen zachte weefsels beschadigen en inwendige bloedingen veroorzaken.

Type C-fractuur

Type C is wanneer de verplaatsing van de botten leidt tot aanzienlijke instabiliteit van het bekken.

Plaats van de breuk

De breuk kan optreden in de bovenste of onderste schaamstreek. Als slechts de helft van het schaambeen is gebroken, is er sprake van een bekkenringbreuk. Als, in bijzonder ernstige gevallen, beide takken van het schaambeen gebroken zijn, spreekt men van een volledige schaambeenfractuur.

Symptomen van een schaambeenfractuur

Atleten met een ramus-stressfractuur in de schaamstreek krijgen last van lichte pijn in de lies die in de loop van de tijd erger wordt en toeneemt bij activiteit. In het begin kun je mogelijk alleen pijn hebben tijdens het beoefenen van sport. Als de fractuur onbehandeld blijft, kan deze pijn al optreden bij eenvoudige gewichtsbelasting en dan zelfs in rust. Atleten die hun schaambeen breken als gevolg van een botsing, zullen op het moment van de blessure onmiddellijk pijn in de lies ervaren.

Onderzoek en diagnose

De arts zal eerst een vraaggesprek met je voeren aangaande je klachten. Hoe is de pijn ontstaan, hoe lang zit die er al, is er een ongeluk of impact geweest? Nadat dit is opgehelderd, zal de arts beeldvormend onderzoek laten verrichten middels röntgenstralen. De arts zal hoogstwaarschijnlijk in een later stadium een CT-scan laten maken. Dit geeft gedetailleerde informatie over de breuklijnen, etc. De foto’s tonen niet alleen gebroken botten, maar ook mogelijke aantasting van het omliggende weefsel, organen en andere delen van het bekken.

Behandeling van een gebroken schaambeen

Schaambeenbreuken vereisen veelal geen operatie en genezen vanzelf. Het genezingsproces duurt normaal gesproken 6 tot 8 weken, maar het kan langer duren. Dit is afhankelijk van de ernst.

Conservatieve behandeling

De behandeling van stabiele stressfracturen of stabiele traumatische fracturen van het schaambeen is niet-chirurgisch, waarbij de nadruk ligt op het verminderen van het gewicht aan de zijkant van de fractuur. De behandeling kan onder meer bestaan uit:

• het gebruik van krukken ter ontlasting van het schaambeen
• medicatie om pijn te verlichten
• bloedverdunners om bloedstolsels in het bekken of de benen te voorkomen (meestal bij traumatische fracturen)
• fysiotherapie

Operatieve behandeling

Bij één enkele fractuur van het schaambeen, is een operatie zelden of nooit nodig. Chirurgie kan worden aanbevolen in gevallen van meerdere en onstabiele fracturen, wanneer verschillende delen van het bekken zijn gebroken als gevolg van een ernstige verwonding. In deze gevallen kunnen door de arts pinnen en schroeven worden gebruikt om het bekken chirurgisch te stabiliseren terwijl het geneest. Dit soort bekkenfracturen komt gelukkig niet vaak voor bij sportgerelateerde verwondingen.

Prognose

Genezing kan acht tot twaalf weken duren, en soms nog een aantal weken langer. De genezing van meer ernstige bekkenfracturen kunnen langer duren, vooral als er andere verwondingen of medische complicaties zijn als gevolg van jet incident dat het bekkenfractuur heeft veroorzaakt.

Ernstige verwondingen aan het bekken kunnen levensbedreigend zijn. Er kan sprake zijn van shock, uitgebreide inwendige bloedingen en schade aan inwendige organen. Het directe doel is om het bloeden onder controle te krijgen en je toestand te stabiliseren.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een gebroken schaambeen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.

Zoeken naar: