Mediterraan dieet vermindert risico op nieuwe hartaanval

Last Updated on 21 maart 2023 by M.G. Sulman

Hart- en vaatziekten, een overkoepelende term voor diverse ziekten aan het hart of bloedvaten, zijn de belangrijkste doodsoorzaak in ontwikkelde landen.  In Nederland zijn hart- en vaatziekten de meest voorkomende doodsoorzaak na kanker. Er zijn aanwijzingen dat factoren die verband houden met levensstijl, zoals voeding, van invloed zijn op het ontstaan ​​van dit soort ziekten. Het mediterrane dieet verlaagt het risico op een hartaanval met 30%. Maar heeft het ook enig effect op patiënten die al een hartaanval hebben gehad? Ja, onderzoek toont dat hartpatiënten het risico op een infarct kunnen verminderen met mediterrane voedingsgewoonten. Dat wil zeggen: veel volle granen, groenten, fruit, vis, weinig vlees en matig alcohol.

Gezond eten bereiden
Mediterraan dieet vermindert risico op nieuwe hartaanval / Bron: gpointstudio/Shutterstock.com

Onderzoek onder mensen die een hartaanval hebben gehad

Een team van de Universiteit van Córdoba, het Queen Sofia University Hospital en het Maimonides Biomedical Research Institute of Cordoba (IMIBIC), in Andalusië (Spanje), heeft een studie gepubliceerd in PLoS Medicine, een peer-reviewed medisch tijdschrift dat artikelen publiceert in het gehele spectrum van de medische wetenschappen. Deze studie vergelijkt de effecten van twee verschillende gezonde diëten op het endotheel, een bedekkend eencellig laagje aaneengesloten cellen dat onder meer de binnenkant van hart, bloedvaten en lymfevaten bekleed. 1002 patiënten die eerder een acuut myocardinfarct (hartaanval) hadden gehad, namen deel aan het onderzoek en werden gedurende een jaar gevolgd.

De onderzoeksgroep werkte eerder aan een soortgelijk onderzoek met gezonde patiënten, maar dit is de eerste keer dat dit wordt gedaan met zieke patiënten, die meer kans hebben op andere hartaanvallen. De mate van endotheelschade voorspelt het optreden van toekomstige cardiovasculaire voorvallen, zoals beroertes en hartaanvallen. Als je in de beginfase actie kunt ondernemen, endotheelregeneratie en een betere endotheelfunctie kan stimuleren, dan kan daarmee voorkomen worden dat hartaanvallen en hartaandoeningen terugkeren.

Doorsnede van de wand van een bloedvat (endothelial = endotheel) / Bron: Wikimedia Commons

Opzet van het onderzoek

Mediterraan dieet

Tijdens het onderzoek kreeg de helft van de patiënten te horen dat ze een mediterraan dieet moesten volgen, gebaseerd op het gebruik van veel olijfolie van eerste persing, het dagelijks eten van fruit en groenten en het nuttigen van drie porties peulvruchten, drie keer vis en drie keer noten per week. Bovendien werd hen verteld om minder vlees te eten, vooral rood vlees, en om extra vetten zoals margarine en boter te vermijden, evenals voedsel dat veel suiker bevat. Het mediterrane dieet verschilt van land tot land, maar bevat over het algemeen veel groentes, fruit, volkoren producten, peulvruchten en onverzadigde vetten (noten en olijfolie).

Vetarm dieet

De andere groep werd gevraagd om een ​​vetarm dieet te volgen, gebaseerd op het beperken van alle soorten vet, zowel dierlijk als plantaardig, en het verhogen van hun inname van complexe koolhydraten. Ze kregen de opdracht minder rood vlees te eten, magere zuivelproducten te kiezen, geen noten te eten en minder snoep en gebak te eten.

Uitkomsten van het onderzoek

In de eerste plaats werd het vaatverwijdende vermogen van de slagaders van de patiënten geanalyseerd, wat erg belangrijk is om zich aan te passen aan verschillende omstandigheden, zoals lichamelike inspanning of stressvolle situaties. Ten tweede werd de mate van permanente endotheelschade beoordeeld. Ten slotte werd het herstelvermogen van de slagaders door middel van endotheliale voorlopercellen (EPC), of stamcellen, gemeten.

De onderzoekers merkten op dat het mediterrane dieet een betere endotheelfunctie tot gevolg had, wat betekent dat de slagaders flexibeler waren in het aanpassen aan verschillende situaties waarin een grotere doorbloeding vereist is. Bovendien was het vermogen van het endotheel om te regenereren beter en ontdekten ze een flinke vermindering van de schade aan het endotheel, zelfs bij patiënten met een ernstig risico.

Mediterraan dieet (in Italië) / Bron: Wikimedia Commons

Voordelen van het volgen van een mediterraan dieet

Hoewel het mediterrane dieet, dat rijk is aan enkelvoudig onverzadigde vetzuren (die vooral in plantaardige oliën zoals olijfolie en avocado’s zitten), al een goede strategie is gebleken om de endotheelfunctie bij patiënten met overgewicht en patiënten met een hoog cholesterolgehalte te verbeteren, is dit de eerste keer dat de voordelen van het volgen van een mediterraan dieet zijn aangetoond bij patiënten met een hartaandoening, waardoor ze de kans op een volgende hartaanval kunnen verkleinen.

Video over mediterraan dieet

Geraadpleegde literatuur

  • Elena M. Yubero-Serrano, Carolina Fernandez-Gandara, Antonio Garcia-Rios, Oriol A. Rangel-Zuñiga, Francisco M. Gutierrez-Mariscal, Jose D. Torres-Peña, Carmen Marin, Javier Lopez-Moreno, Justo P. Castaño, Javier Delgado-Lista, Jose M. Ordovas, Pablo Perez-Martinez, Jose Lopez-Miranda. Mediterranean diet and endothelial function in patients with coronary heart disease: An analysis of the CORDIOPREV randomized controlled trial. PLOS Medicine, 2020; 17 (9): e1003282 DOI: 10.1371/journal.pmed.1003282
  • University of Córdoba. (2020, December 4). Mediterranean diet reduces the risk of having another heart attack, study shows. ScienceDaily. Retrieved December 18, 2020 from www.sciencedaily.com/releases/ 2020/12/201204110204.htm

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het mediterrane dieet, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.