Last Updated on 4 juni 2023 by M.G. Sulman
Een Sister Mary Joseph’s nodule verwijst naar een voelbare knobbel of nodule in de navel als gevolg van een kwaadaardige kanker in de buikholte. Het gaat dus om een uitgezaaide vorm van kanker van een kwaadaardige tumor in de buikholte. Meestal is er dan sprake van een vergevorderd stadium van de ziekte met een slechte prognose. Vaak gaat het om een adenocarcinoom of klierkanker. Dit is een carcinoom dat ontstaat in klierweefsel.
Wat is een Sister Mary Joseph’s nodule?
De term ‘Sister Mary Joseph’s nodule’ verwijst naar secundaire kanker (metastase of uitzaaiing) die verschijnt in de navel en zich vaak verspreidt vanuit een gevorderde maligniteit of kankergezwel van het maagdarmstelsel of de ovaria (eierstokken). De naam werd voor het eerst gebruikt in Hamilton Bailey’s handboek over chirurgie in het jaar 1949. Henry Hamilton Bailey (1 oktober 1894 – 25 maart 1961) was een Britse chirurg.
Naamgeving
De naam werd oorspronkelijk bedacht door de Engelse chirurg Sir Hamilton Bailey in zijn leerboek Demonstrations of Physical Signs in Clinical Surgery, gepubliceerd in 1949, ter ere van zuster Mary Joseph (1856-1939), die hoofdverpleegkundige was in het St. Mary’s Hospital (nu Mayo Clinic) van Rochester, Minnesota. De zuster was de eerste persoon die opmerkte dat een tumor in de navel een teken kon zijn van een maligniteit in de buikholte. In het jaar 1929 werd deze bevinding gepubliceerd door dr. W.J. Mayo in Proceedings of the Staff Meetings of the Mayo Clinic. Deze arts noemde het fenomeen een pants button umbilicus. In 1949 vernoemde Sir Henry Hamilton Bailey het naar de opmerkzame zuster.
Synoniemen
De Sister Mary Joseph’s Nodule staat ook bekend als uitzaaiing in de navel of navelmetastase.
Vóórkomen
De Sister Mary Joseph’s Nodule wordt gezien bij 1 tot 3 procent van alle patiënten met een maligniteit van het maagdarmstelsel of de eierstokken.
Oorzaak
De Sister Mary Joseph’s Nodule is een metastase die is afkomstig van een maligne tumor van het maagdarmstelsel of de ovaria, zoals:
- maagcarcinoom / maagkanker
- coloncarcinoom / darmkanker
- pancreascarcinoom / alvleesklierkanker
- ovariumcarcinoom / eierstokkanker
- cervixcarcinoom / baarmoederhalskanker
- endometriumcarcinoom / baarmoederkanker
- prostaatcarcinoom /prostaatkanker
- longcarcinoom / longkanker
De metastase bereikt de navel via de volgende routes:
- directe doorgroei
- lymfbanen
- bloedvaten
- restanten van de navelstreng, zoals:
- het mediane umbilicale ligament
- het mediale umbilicale ligament
- het ligamentum teres
- het falciforme ligament1Huidziekten. Sister Mary Joseph nodule. https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/stxt/sister-mary-joseph-nodule.htm (ingezien op 21-12-2021)
Symptomen van een Sister Mary Joseph’s nodule
Er is vaak sprake van een voelbare knobbel of massa in het gebied van de navel. Deze knobbel kan wisselend pijnlijk, ulcererend (zwerend), verweking van weefsel (maceratie), nattend of asymptomatisch (zonder symptomen) zijn.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts zal vragen stellen over je klachten, je medische voorgeschiedenis doornemen en lichamelijk onderzoek doen. Hij zal ook een huidbiopsie van de knobbel uitvoeren. Het weggenomen weefsel wordt vervolgens door een patholoog onder de microscoop onderzocht.
Differentiële diagnose
Een differentiële diagnose (DD) is een mogelijke alternatieve diagnose voor een bepaalde ziekte. Bij een Sister Mary Joseph’s Nodule is de DD:
- navelbreuk
- chirurgisch litteken (door bijvoorbeeld laparoscopie)
- endometriose
- pyogeen granuloom
- primaire naveltumor
- navelontsteking
- endometriose van de navel
- hemangioom
- cyste
- huidtumor (basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom of melanoom)
Behandeling
De Sister Mary Joseph’s Nodule duidt meestal op wijdverspreide metastase en de behandeling is daarom gewoonlijk palliatief. Palliatieve zorg is zorg die gegeven wordt aan patiënten wanneer er geen genezing van een ziekte meer mogelijk is. Verschillende auteurs hebben gepleit voor het ruim wegsnijden van de tumor met behandeling van de primaire kanker middels radiotherapie en chirurgie met eventueel chemotherapie. Een agressieve chirurgische benadering in combinatie met chemotherapie kan de overleving verbeteren.
Prognose
De prognose is slecht omdat het een uitzaaiing is van een vaak vergevorderde kanker elders in het lichaam. De meeste patiënten zijn binnen een jaar aan de ziekte overleden.
Video
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een Sister Mary Joseph’s Nodule, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
