Last Updated on 3 januari 2025 by M.G. Sulman
Een Sister Mary Joseph’s nodule verwijst naar een voelbare knobbel of nodule in de navel als gevolg van een kwaadaardige kanker in de buikholte. Het gaat dus om een uitgezaaide vorm van kanker van een kwaadaardige tumor in de buikholte. Meestal is er dan sprake van een vergevorderd stadium van de ziekte met een slechte prognose. Vaak gaat het om een adenocarcinoom of klierkanker. Dit is een carcinoom dat ontstaat in klierweefsel.
Inhoud
Wat is een Sister Mary Joseph’s nodule?
De term ‘Sister Mary Joseph’s nodule’ verwijst naar secundaire kanker (metastase of uitzaaiing) die verschijnt in de navel en zich vaak verspreidt vanuit een gevorderde maligniteit of kankergezwel van het maagdarmstelsel of de ovaria (eierstokken). De naam werd voor het eerst gebruikt in Hamilton Bailey’s handboek over chirurgie in het jaar 1949. Henry Hamilton Bailey (1 oktober 1894 – 25 maart 1961) was een Britse chirurg.
Naamgeving
De naam werd oorspronkelijk bedacht door de Engelse chirurg Sir Hamilton Bailey in zijn leerboek Demonstrations of Physical Signs in Clinical Surgery, gepubliceerd in 1949, ter ere van zuster Mary Joseph (1856-1939), die hoofdverpleegkundige was in het St. Mary’s Hospital (nu Mayo Clinic) van Rochester, Minnesota. De zuster was de eerste persoon die opmerkte dat een tumor in de navel een teken kon zijn van een maligniteit in de buikholte. In het jaar 1929 werd deze bevinding gepubliceerd door dr. W.J. Mayo in Proceedings of the Staff Meetings of the Mayo Clinic. Deze arts noemde het fenomeen een pants button umbilicus. In 1949 vernoemde Sir Henry Hamilton Bailey het naar de opmerkzame zuster.
Synoniemen
De Sister Mary Joseph’s Nodule staat ook bekend als uitzaaiing in de navel of navelmetastase.
Vóórkomen
De Sister Mary Joseph’s Nodule wordt gezien bij 1 tot 3 procent van alle patiënten met een maligniteit van het maagdarmstelsel of de eierstokken.
Oorzaak
De Sister Mary Joseph’s Nodule is een metastase die is afkomstig van een maligne tumor van het maagdarmstelsel of de ovaria, zoals:
- maagcarcinoom / maagkanker
- coloncarcinoom / darmkanker
- pancreascarcinoom / alvleesklierkanker
- ovariumcarcinoom / eierstokkanker
- cervixcarcinoom / baarmoederhalskanker
- endometriumcarcinoom / baarmoederkanker
- prostaatcarcinoom /prostaatkanker
- longcarcinoom / longkanker
De metastase bereikt de navel via de volgende routes:
- directe doorgroei
- lymfbanen
- bloedvaten
- restanten van de navelstreng, zoals:
- het mediane umbilicale ligament
- het mediale umbilicale ligament
- het ligamentum teres
- het falciforme ligament1Huidziekten. Sister Mary Joseph nodule. https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/stxt/sister-mary-joseph-nodule.htm (ingezien op 21-12-2021)
Symptomen van een Sister Mary Joseph’s nodule
Een Sister Mary Joseph’s nodule is een aandoening die je niet zomaar over het hoofd ziet – of het nu door fysieke symptomen komt of door het verhaal dat je lichaam probeert te vertellen. Dit kleine, maar veelbetekenende knobbeltje rond de navel kan zich op verschillende manieren manifesteren, en het verdient aandacht. Hier is wat je kunt verwachten als deze nodule zich ontwikkelt.
De voelbare knobbel
Bij de meeste mensen met een Sister Mary Joseph’s nodule is er sprake van een voelbare knobbel of massa in het gebied rond de navel. Het voelt stevig of elastisch aan en kan variëren in grootte, van een paar millimeter tot enkele centimeters. Sommige knobbels zijn subtiel, bijna onopvallend, terwijl anderen meer prominent aanwezig zijn. Dit maakt het belangrijk om veranderingen in je lichaam serieus te nemen, vooral als je merkt dat er iets nieuws of vreemds rond je navel opduikt.
Hoe voelt het?
De knobbel kan pijnlijk zijn, vooral als er druk op wordt uitgeoefend, zoals bij aanraking of strakke kleding. Maar let op: niet alle nodules doen pijn. Sommige blijven asymptomatisch en geven geen enkel ongemak. In deze gevallen kan de nodule al aanwezig zijn zonder dat je het merkt, wat een diagnose soms vertraagt.
Wanneer pijn optreedt, gaat het vaak gepaard met andere tekenen van weefselverandering. Denk aan ulceratie, waarbij de huid bovenop de knobbel zwerend wordt en een open wond vormt. Dit kan nattend zijn, met vocht of zelfs pus dat uit de plek komt, wat kan wijzen op een secundaire infectie. Het kan ook leiden tot verweking van het weefsel (maceratie), waarbij de huid week en kwetsbaar wordt.
Wat zie je?
Visueel kan een Sister Mary Joseph’s nodule variëren van een gladde, huidkleurige bobbel tot een roodachtige, ontstoken plek. In sommige gevallen wordt het oppervlak ruw of korstvorming, wat een extra alarmbel kan zijn. Als er sprake is van ulceratie, kan de nodule er rauw en beschadigd uitzien, wat je aandacht zou moeten trekken. Het uiterlijk is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en het stadium waarin de nodule zich bevindt.
Algemene symptomen die erbij kunnen horen
Een Sister Mary Joseph’s nodule is vaak een teken van een onderliggende medische aandoening, zoals een intra-abdominale maligniteit (kanker in de buikholte). Daarom kun je naast de nodule ook andere, meer algemene symptomen ervaren, zoals:
- Onverklaard gewichtsverlies
- Vermoeidheid
- Misselijkheid of buikklachten
- Veranderingen in je stoelgang of eetlust
Deze systemische symptomen kunnen soms subtiel zijn, maar samen met de nodule geven ze belangrijke aanwijzingen over wat er in je lichaam aan de hand is.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts zal vragen stellen over je klachten, je medische voorgeschiedenis doornemen en lichamelijk onderzoek doen. Hij zal ook een huidbiopsie van de knobbel uitvoeren. Het weggenomen weefsel wordt vervolgens door een patholoog onder de microscoop onderzocht.
Differentiële diagnose
Een differentiële diagnose (DD) is een mogelijke alternatieve diagnose voor een bepaalde ziekte. Bij een Sister Mary Joseph’s Nodule is de DD:
- navelbreuk
- chirurgisch litteken (door bijvoorbeeld laparoscopie)
- endometriose
- pyogeen granuloom
- primaire naveltumor
- navelontsteking
- endometriose van de navel
- hemangioom
- cyste
- huidtumor (basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom of melanoom)
Behandeling
De Sister Mary Joseph’s Nodule duidt meestal op wijdverspreide metastase en de behandeling is daarom gewoonlijk palliatief. Palliatieve zorg is zorg die gegeven wordt aan patiënten wanneer er geen genezing van een ziekte meer mogelijk is. Verschillende auteurs hebben gepleit voor het ruim wegsnijden van de tumor met behandeling van de primaire kanker middels radiotherapie en chirurgie met eventueel chemotherapie. Een agressieve chirurgische benadering in combinatie met chemotherapie kan de overleving verbeteren.
Prognose
De prognose is slecht omdat het een uitzaaiing is van een vaak vergevorderde kanker elders in het lichaam. De meeste patiënten zijn binnen een jaar aan de ziekte overleden.
Video
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een Sister Mary Joseph’s Nodule, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
