Schaamluis: symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 31 mei 2023 by M.G. Sulman

Schaamluis wordt ook wel ‘platjes’ genoemd. de medische benaming is ‘pthius pubis’. Schaamluizen zijn vervelende, maar ongevaarlijke parasieten, die zich bevinden in het genitale gebied van de mens. De schaamluis heeft de voorkeur aan warme, vochtige plaatsen, zoals schaamhaar. Meestal wordt deze lastpak door lichamelijk contact overgebracht. Je kunt ze echter ook oplopen door het delen van besmette kleding, beddengoed of handdoeken. De luizen leven van menselijk bloed en vooral ’s avonds zuigt het bloed uit de huid nabij de haarzakjes. Schaamluizen kunnen zich bevinden op alle behaarde delen van het lichaam, maar niet in het hoofdhaar.

Jongeman met arts door Wavebreakmedia
Arts raadplegen bij schaamluis / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.com

Wat is schaamluis?

Schaamluis worden ook wel platjes genoemd. Deze kleine insecten leven op je schaamhaar, het haar onder de navel, rond de geslachtsdelen. Schaamluis leven zelden op de hoofdhuid, maar ze kunnen ook in andere harige delen van het lichaam leven, waaronder:

  • okselhaar
  • baard en snor
  • borsthaar
  • wenkbrauwen en wimpers
Schaamluis
Schaamluis / Bron: Wikimedia Commons

Symptomen van schaamluis

Verschijnselen

Symptomen en klachten van schaamluis kunnen bestaan uit:

  • (Ernstige) jeuk in harige gebieden, vooral schaamhaar.
  • Bloedvlekjes in je ondergoed.
  • Kleine witte stippen op schaamhaar die moeilijk te verwijderen zijn. Dat zijn eitjes die ze leggen.
  • Bleke blauwachtige vlekken op je dijen, billen en onderbuik. Dat zijn luizenbeten.
  • Lage koorts en je uitgeput voelen.

Hardnekkige jeuk

Zo’n twee weken nadat je in contact bent gekomen met iemand die schaamluis heeft, kun je last krijgen van hardnekkige jeuk in het schaamhaar wat een allergische reactie is op de beten van deze lastpakken. Ze kunnen zich op alle behaarde delen van het lichaam bevinden (uitgezonderd het hoofd) en vaak zitten ze op de haren rond de geslachtsdelen en de anus, maar het is ook mogelijk dat ze zich ophouden in wimpers en wenkbrauwen.

Rode of bruine vlekjes of stipjes in je ondergoed

De luizen laten vlekjes van rode of bruine ontlasting achter in het ondergoed. Op de huid is een schaamluisbeet te herkennen aan de niet jeukende minuscule grijsblauwe plekjes. Schaamluis kan je zelf vaststellen door (met een vergrootglas) de schaamharen te onderzoeken.

Oorzaken van schaamluis

Schaamluis is geen bacterie. Het is een ongevleugeld, zeer klein insect uit de familie Pthiridae en is vooral bekend door de parasiterende levenswijze op de mens. Een parasiet is een organisme dat zich ten koste van een ander organisme waarmee hij samenleeft in stand houdt en vermenigvuldigt. Schaamluis wordt meestal verspreid tijdens seksuele activiteit. Je kunt ook schaamluis krijgen van besmette lakens, dekens, handdoeken of kleding.

Risicogroepen

Risicogroepen voor schaamluis:

  • Personen die seksueel actief zijn.
  • Mensen met meerdere seksuele partners.
  • Personen die onbeschermde seks hebben.
  • Individuen die in nauw contact zijn met iemand die al schaamluis heeft.
  • Mensen die gebruik maken van gemeenschappelijke beddengoed, handdoeken of kleding.
  • Personen met een verzwakt immuunsysteem, zoals mensen met hiv/aids.
  • Tieners en jongvolwassenen die seksueel actief zijn.
  • Sekswerkers en mensen die werken in de seksindustrie.

Overdracht en besmetting

Je krijgt schaamluis door in nauw fysiek contact te komen met een persoon die ze heeft. De luizen springen van het schaamhaar van de ene persoon naar de andere. Meestal lopen mensen schaamluis door seks te hebben met iemand die ze heeft. Zelfs als er geen penetratie of geslachtsgemeenschap is, betekent het nauwe fysieke contact dat je schaamluis kunt krijgen of verspreiden.

Je kunt af en toe ook schaamluis op een andere manier krijgen. Je kunt ze krijgen door kleding, het beddengoed en de handdoeken te delen of contact te hebben met iemand die ze heeft. Maar je krijgt geen schaamluis door gewoon contact, zoals handdrukken of knuffels.

Complicaties

Schaamluisinfecties kunnen meestal worden behandeld met een luisdodende lotion of gel. Een besmetting met schaamluis leidt echter soms tot complicaties zoals:

  • Verkleurde huid. Er kunnen zich lichtblauwe vlekken ontwikkelen waar schaamluis zich voortdurend heeft gevoed.
  • Secundaire infecties. Als jeukende luizen ervoor zorgen dat je je huid kapot krabt, kunnen deze wondjes geïnfecteerd raken.
  • Oogirritatie. Kinderen met schaamluis op hun wimpers kunnen een soort rood oog krijgen (conjunctivitis).

Onderzoek en diagnose

De arts kan een vergrootglas gebruiken om de luizen te herkennen. Als je schaamluis hebt, zal de arts waarschijnlijk ook een test op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) aanbevelen.

Behandeling van schaamluis

Schaamluis kan zelf worden bestreden met speciale crèmes, lotions of shampoos die je kunt kopen bij de plaatselijke drogisterij. Dit zijn anti-luizenmiddelen. Wassen met water en gewone zeep of shampoo helpt geen sikkepit tegen schaamluis. Na het douchen dien je dagelijks de platjes met een speciale, fijne kam te verwijderen. Het aanbrengen van azijn op schaamhaar voor het kammen kan ook helpen om de neten los te maken. Je kan er ook voor kiezen om het schaamhaar af te scheren. Kleding en beddengoed moeten worden gewassen op ten minste 60° Celsius. Je kunt ze laten stomen of chemisch reinigen.

Prognose

De juiste behandeling, inclusief grondige reiniging, zou de luizen moeten verwijderen. Door te krabben kan de huid ruw worden of kan er een secundaire infectie ontstaan.

Preventie

Om een ​​besmetting met schaamluis te voorkomen, vermijd dan seksueel contact en deel geen beddengoed of kleding met iemand die een besmetting heeft. Het verwijderen van schaamhaar helpt ook.

Als je wordt behandeld voor schaamluis, moeten ook alle seksuele partners worden meebehandeld.

De schaamluis verdwijnt

Omdat het al een jaar of wat in zwang is om al het schaamhaar weg te scheren, begint de schaamluis steeds zeldzamer te worden.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over schaamluis. Of tips geven over het tegengaan of bestrijden van schaamluis. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.