Pruritus diabeticorum: jeuk en droge huid bij diabetes

Last Updated on 20 maart 2023 by M.G. Sulman

Pruritus diabeticorum betekent ‘diabetische jeuk’. Een droge huid en jeuk komen voor bij meer dan 30% van de diabetici. Een droge huid is een gevolg van het tekortschieten van de zweetklieren als gevolg van disfunctie van de sympathische zenuwen. Daarnaast is er een verminderde talgproductie, wat leidt tot een verdere verstoring van de huidbarrière. Krabben verergert meestal de symptomen. Behandeling bestaat uit het nemen van preventieve maatregelen, zoals consequent gebruik van huidverzorgingsproducten en niet te vaak je huid wassen (vooral niet met zeep).

Patiënt in gesprek met arts
Jeuk en droge huid bij diabetes

Jeuk en droge huid bij diabetes

Diabetici hebben vaker een jeukende en droge huid dan mensen zonder deze aandoening. Aanhoudende jeuk kan onaangenaam zijn en tot ongemak leiden. Ook kan het leiden tot overmatig krabben, wat infectie, verder ongemak en pijn kan veroorzaken.

Jeuk is vaak een symptoom van diabetische polyneuropathie, een aandoening die ontstaat wanneer diabetes leidt tot zenuwbeschadiging. Polyneuropathie bij diabetes is het gevolg van een verhoogde bloedsuikerspiegel. Hierdoor raken de kleine zenuwen in handen en voeten aangetast.

Bepaalde huidaandoeningen die ontstaan als gevolg van diabetes kunnen ook jeukklachten veroorzaken.

Een persoon met diabetes mag een jeukende huid niet negeren. Een droge, geïrriteerde of jeukende huid heeft meer kans om geïnfecteerd te raken. Bovendien kunnen diabetici infecties vaak minder goed bestrijden als degenen die de aandoening niet hebben.

In vogelvlucht

Veranderingen in de huid, vooral jeuk, zijn meestal de eerste merkbare symptomen van diabetes mellitus. Het lichaam verliest mineralen en vocht door een hoge bloedsuikerspiegel. Je hebt daarbij last van een verhoogd dorstgevoel en een constante drang om te plassen. De huid heeft last van dit vochttekort, wordt droog, trekkerig en begint te jeuken. Vooral de ledematen worden door de jeuk getroffen, maar ook andere delen van het lichaam kunnen ondraaglijk gaan kriebelen. Als er ook een neuropathische ziekte of nierziekte aanwezig is, kan dit de jeuk bij diabetes versterken en de kwaliteit van leven aanzienlijk verminderen. Met de juiste verzorging kun je huidirritatie verlichten, de huidbarrière versterken en jeuk voorkomen.

Oorzaken van pruritus diabeticorum

Jeuk is een van de meest voorkomende symptomen bij diabetici. De jeuk kan acuut of chronisch zijn. Men spreekt van chronische jeuk als de klacht langer dan zes weken aanhoudt.

De precieze oorzaken zijn anno 2023 onduidelijk, maar bij pruritus diabeticorum spelen meerdere factoren een rol. Bij een slechte stofwisseling droogt de huid uit. De reden is een hoge bloedsuikerspiegel, wat betekent dat overtollige glucose wordt uitgescheiden in de urine.

Het lichaam verliest water en mineralen en heeft uiteindelijk last van een vochttekort. Een gestoorde nierfunctie of onvoldoende vochtinname bevorderen dit fenomeen. De huid droogt uit, wordt trekkerig en begint te jeuken.

Veel diabetici lijden ook aan diabetische neuropathie. De zweet- en talgklieren functioneren dan minder goed, ze slaan niet meer voldoende vet en vocht op en ze irriteren ook de natuurlijke beschermende barrière van de huid. (De huid heeft een natuurlijke beschermende barrière. Deze houdt bacteriën en andere schadelijke stoffen tegen en beperkt tegelijkertijd het vochtverlies van de huid, dat uitdroging voorkomt.) Al deze factoren bij elkaar kunnen er uiteindelijk voor zorgen dat de jeuk bij diabetes heftig wordt.

Behandeling van jeuk bij diabetes

Een goede huidverzorging is bij pruritus diabeticorum een eerste vereiste om de huid te beschermen tegen verdere irritatie en om jeuk te verlichten. Een kalmerende en voedende crème zoals panthenol (een vorm van provitamine B5) of teunisbloemolie versterken de natuurlijke huidbarrière, zorgen voor hydratatie van de huid en hebben een regeneratieve en ontstekingsremmende werking.

Een product als Eucerin UreaRepair PLUS Lotion 10% Urea, is zeer geschikt voor mensen met diabetes. Het bevat een actieve formule die de huid direct kalmeert en de langdurige hydratatie biedt die het nodig heeft.

Bij diabetes begint jeuk meestal aan de ledematen, met name handen en voeten. Je voeten hebben intensieve zorg en veel aandacht nodig. Gebruik geen nagelschaartje, maar vijl de nagels zo dat er geen wondjes ontstaan.

Met behulp van de juiste verzorgingsproducten zal de conditie van de voeten gehandhaafd en verbeterd worden. KIes bijvoorbeeld door de Anti Eelt Intensieve Crème met 20% urea en de Anti Eelt 2in1 Peeling van Hansaplast. Deze producten verminderen de droge huid op de voeten en hydrateren tegelijkertijd je huid. Tevens zijn deze middelen geschikt om het eelt op je voeten te verminderen.

Jeuk bij diabetes voorkomen

Gezonde en gevarieerde voeding, voldoende beweging en regelmatige controle van de bloedsuikerspiegel zijn de belangrijkste preventieve maatregelen om huidirritatie en jeuk bij diabetes te voorkomen.

In de winter onttrekken de koude temperaturen en de centrale verwarming die binnenshuis op volle toeren draait, extra vocht aan de huid. Vooral in deze tijd van het jaar is intensieve huidverzorging nodig. Een voldoende vochtinname van minimaal twee liter per dag wordt ook aanbevolen. Langdurig douchen of baden is belastend voor de huid. Het droogt de huid uit en moet daarom worden vermeden.

Bij diabetes is een bloedglucose (bloedsuikerwaarde) tussen de 4 en 8 mmol/l het beste. Houd je diabetes daarom goed onder controle en houd je aan de voorgeschreven behandeling van de arts en diabetesverpleegkundige.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over pruritus diabeticorum, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.