Last Updated on 8 februari 2023 by M.G. Sulman
Een prostaatcyste komen relatief vaak voor. Meestal geven prostaatcysten geen symptomen. Ze worden vaak per ongeluk gevonden met abdominale echografie, computertomografie (CT-scan) of magnetische resonantie beeldvorming (MRI-scan). Aangezien sommige grote prostaatcysten een hoog serum prostaatspecifiek antigeen (PSA) zouden hebben, moet het worden onderscheiden van andere aandoeningen zoals prostaatkanker. Een verhoogde PSA-waarde kan namelijk op prostaatkanker duiden. Prostaatcysten zijn geen risicofactor voor prostaatkanker. Prostaatcarcinoom groeit in de regel niet cystisch maar in vaste vorm, als vast weefsel.
Vóórkomen
Prostaatcysten komen vaak voor. Ongeveer 5-8% van de mannen zullen er één ooit krijgen. Prostaatcyste wordt zelden gediagnosticeerd als het geen symptomen veroorzaakt. Een prostaatcyste wordt vooral vaak aangetroffen. bij mannen die worden onderzocht op onvruchtbaarheid.
Oorzaak van een cyste in de prostaat
De oorzaak van prostaatcysten is anno 2023 onbekend. Ze kunnen aangeboren of verworven zijn. Een prostaatcyste kan bijvoorbeeld ontstaan wanneer er iets mis gaat tijdens de embryonale ontwikkeling van de prostaat. Een cyste in de prostaat kan echter ook in een later stadium ontstaan. Een prostaatcyste wordt geassocieerd met prostaatontsteking, goedaardige prostaatvergroting (benigne prostaat hyperplasie, afgekort als BPH), obstructie van het ejaculatiekanaal en atrofie van de prostaatklier.
Symptomen van een prostaatcyste
Meestal veroorzaakt een prostaatcyste geen klachten. Symptomen zijn vaak afhankelijk van de grootte van de cyste. Symptomen variëren en kunnen bestaan uit:
- terugkerende urineweginfecties
- bijbalontsteking
- bloed in de urine
- de aanwezigheid van pus, en daarmee witte bloedcellen, als vlokken in de urine (pyurie)
- urine-incontinentie
- het onvermogen om de blaas volledig of gedeeltelijk te legen (urineretentie)
- moeite met de urinelozing (dysurie)
- het langzaam op gang komen van het plassen, een slappe straal bij het plassen en loze aandrang
- obstipatie
- obstructie van de blaasuitgang
- gevoel van ongemak of een zwaar gevoel in de onderbuik / pijn in de onderbuik
- lage rugpijn
- penispijn (vaak een wat weeïg gevoel)
- perineale pijn (pijn tussen de anus en de balzak)
- teelbalpijn (pijn in teelbal)
- bekkenpijn
- pijn boven het schaambeen
- rectale pijn
- bloed in sperma (hematospermie)
- een te laag volume van het ejaculaat (oligospermie)
- onvruchtbaarheid
- pijnlijke ejaculatie (pijn bij het klaarkomen)
Onderzoek en diagnose
Een prostaatcyste kan gemakkelijk worden aangetoond met behulp van echografie. Ook een CT- en MRI-scan kunnen worden uitgevoerd.
Onderstaande video laat een prostaatcyste zien in een vergrote prostaat:
Behandeling van een prostaatcyste
Geen behandeling
Behandeling van een goedaardige prostaatcysten is vaak niet nodig. In het algemeen worden alleen mannen met klachten behandeld.
Aanprikken van de cyste
Wanneer de cyste klachten veroorzaakt of een aanhoudende prostaatontsteking, dan kan worden overgegaan tot behandeling. De cyste kan dan geopend worden door deze via de plasbuis aan te prikken. De cystewand blijft hierbij achter in de prostaat.
TURP
Een grote cyste die voor prostaatklachten zorgt, kan worden verwijderd door een een transurethrale resectie van de prostaat (TURP). Hierbij wordt operatief via de plasbuis (urethra) de cyste en omliggend prostaatweefsel verwijderd dat de plasbuis dichtdrukt. Deze ingreep vindt plaats onder algehele of plaatselijke verdoving.
Operatieve ingreep
Bij grotere prostaatcysten kunnen open chirurgische of laparoscopische ingrepen (kijkoperatie) via de buikwand noodzakelijk zijn.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een prostaatcyste, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
