Last Updated on 18 april 2024 by M.G. Sulman
Een gescheurde plasbuis of urethra, ook wel urethraruptuur genoemd, is een zeldzame maar ernstige complicatie van penisletsel, verkeerd gebruik van een katheter, straddle-letsel, een stomp trauma van het perineum, of een bekkenfractuur. Het trauma kan de plasbuis of urethra beschadigen, waardoor urine en bloed in omliggende weefsels kunnen lekken. Afhankelijk van de locatie van de schade, kan urine zich verspreiden naar verschillende gebieden, zoals het scrotum, de penis en de peritoneale ruimte.
Wat is een gescheurde urinebuis?
Een gescheurde urinebuis, ook wel urethrale ruptuur genoemd, is een verwonding aan de buis die urine van de blaas naar buiten transporteert en het wordt vaak veroorzaakt door ongelukken of trauma’s. De urinebuis, ook wel urethra of pisbuis genoemd, is een lang, buisvormig kanaal dat de urineblaas verbindt met de buitenkant van het lichaam.
Urethraal letsel staat zelden op zichzelf en komt vaak voor bij andere verwondingen. Voorste letsels worden meestal veroorzaakt door straddle-ongevallen en kunnen later problemen veroorzaken, soms met infecties door gelekte urine. Achterste letsels komen vaak voor bij auto- en motorongevallen en worden meestal geassocieerd met een bekkenfractuur.
Je kunt bij een gescheurdde urinebuid bloed zien bij het plassen. Ook kun je moeite hebben met plassen en kunnen blauwe plekken hebben in het perineale gebied. Bij mannen kan de prostaat anders aanvoelen of niet voelbaar zijn als er een hematoom zit tussen de prostaat en het rectum.
Synoniemen
Synoniemen van een gescheurde urinebuis:
- Gescheurde plasbuis
- Gescheurde urethra
- Urinebuisletsel (of urinebuisruptuur)
- Plasbuisletsel (of plasbuisruptuur)
- Urethrale scheur in de urinebuis
- Urethrale breuk van de urinebuis
- Urethrale ruptuur van de urinebuis
- Urethraal trauma van de urinebuis
- Urethrale breuk van de plasbuis
- Urethraal letsel
- Urethraal trauma
- Urethrale scheur
- Urethraal ruptuur
- Urethrale breuk
- Urethraal letsel
- Urethraal defect
- Urethraruptuur
Symptomen van een gescheurde urethra
Symptomen van een gescheurde urethra kunnen bestaan uit:
- Niet kunnen plassen
- Bloed in de urine
- Zwelling van de balzak of scrotum (bij mannen), ook bekend als scrotale zwelling
- Pijn bij het plassen
- Pijn in de onderbuik of het bekkengebied (bekkenpijn)
- Perineale blauwe plekken (bij mannen)
- Hoogstaande prostaat (bij mannen)
- Vaginale bloedingen (bij vrouwen na letsel)
- Problemen met plassen na traumatisch letsel
Oorzaken van een gescheurde urethra
Oorzaken van een gescheurde urethra kunnen zijn:
- Traumatisch letsel aan het bekkengebied
- Straddle-letsel (bijvoorbeeld wanneer je valt en met het perineum op een hard oppervlak landt, zoals een fietsstang)
- Onjuiste plaatsing van een katheter
- Bekkenfracturen
- Auto- of motorongelukken
- Letsel tijdens sportactiviteiten
- Vaginale snijwonden (bij vrouwen na traumatisch letsel)
- Directe impact op het perineum (het gebied tussen de anus en de geslachtsorganen)
Risicogroepen
Risicogroepen van een gescheurde plasbuis zijn onder andere:
- Mannen en vrouwen met een verhoogd risico op trauma aan het bekkengebied, zoals bij bepaalde sporten of beroepen waarbij letsel kan optreden.
- Patiënten die een medische ingreep ondergaan waarbij een katheter wordt ingebracht.
- Mensen die betrokken raken bij auto- of motorongelukken.
- Personen met een voorgeschiedenis van bekkenfracturen of letsel aan het perineum.
Onderzoek en diagnose
De arts zal geen Foley-katheter – een 2-weg ballonkatheter die via de plasbuis in de blaas wordt ingebracht – invoeren voordat een retrograde urethrogram is uitgevoerd bij vermoedelijk urethraal letsel. Een retrograde urethrogram is een diagnostische procedure waarbij contrastvloeistof in de urethra wordt ingebracht om letsels of afwijkingen in dit gebied op röntgenfoto’s zichtbaar te maken.
De diagnose van een gescheurde urinebuis kan worden gesteld aan de hand van verschillende onderzoeken, waaronder:
- Retrograde urethrogram: een procedure waarbij contrastvloeistof in de urethra wordt ingebracht om letsels of afwijkingen zichtbaar te maken op röntgenfoto’s.
- Lichamelijk onderzoek: inspectie van de urethraopening en palpatie van het perineum om tekenen van letsel op te sporen.
- Bloedonderzoek: om de aanwezigheid van bloed in de urine te bevestigen.
- CT-scan of MRI: om de omvang van het letsel en mogelijke complicaties te beoordelen.
- Urethroscopie: een endoscopisch onderzoek waarbij de arts een dunne buis met een camera in de urethra inbrengt om het letsel direct zichtbaar te maken.
Behandeling van een urethraruptuur
Een urethraruptuur kan op de volgende manieren behandeld worden:
- Suprapubische katheterisatie om de blaas te ledigen. Een suprapubische katheter is een katheter die een uroloog door de buik, net boven het schaambeen, in de blaas plaatst om urine af te voeren.
- Chirurgisch herstel van de gescheurde urethra.
- Antibiotica om infecties te voorkomen.
- Opvolging met regelmatige controles teineinde eventuele complicaties te monitoren.
- Indien nodig zullen er aanvullende behandelingen uitgevoerd worden in geval van complicaties zoals een urineweginfectie of vernauwingen van de urethra. Dit laatste heet plasbuisvernauwing of urethrastrictuur.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een gescheurde plasbuis, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
