Last Updated on 18 april 2024 by M.G. Sulman
De urinebuis, plasbuis of urethra is een lange cilindrische holte die de urineblaas verbindt met de buitenkant van het lichaam. De plasbuis loopt dus van de blaas tot aan het uiterste puntje van de penis. Letsel, schade of trauma aan de plasbuis komt niet vaak voor. Plasbuisschade kan het gevolg zijn van een val op de stang van de fiets (straddle injury) of iets anders hards, of een bekkenfractuur. Snelle diagnose ne behandeling is in deze gevallen van belang.
Wat is schade of trauma aan de urinebuis of plasbuis?
Schade of trauma aan de urinebuis of plasbuis staat ook bekend als ‘urethraal trauma’. Dit is wanneer de urethra, urinebuis of plasbuis verwond is geraakt. Bijvoorbeeld een gescheurde plasbuis.
Oorzaken
Trauma aan het voorste gedeelte van de urinebuis is vaak het gevolg van een zogeheten straddle injury. Dit kan gebeuren met een harde klap op het perineum (gebied tussen de geslachtsdelen en de anus), bijvoorbeeld door een val op de stang van de fiets, een dwarsbalk, een hek of speeltoestellen. Dit type trauma kan leiden tot littekens in de urethra met plasbuisvernauwing of urethrastrictuur tot gevolg. Deze littekens kunnen de urinestroom uit de penis vertragen of blokkeren.
Trauma in het achterste deel van de urethra is bijna altijd het gevolg van een ernstig letsel. Bij mannen kan trauma aan dit deel van de urinebuis helemaal plaatsvinden onder de prostaat. Deze wonden kunnen littekenweefsel vormen dat de urinestroom vertraagt of blokkeert.
Bij vrouwen zijn urethrale verwondingen zeldzaam. Ze komen dan vaak door bekkenfracturen of snijwonden, scheuren of direct trauma aan het lichaam in de buurt van de vagina. Gebroken bekken kan ontstaan door een auto-ongeval of crush verwondingen. Crush letsel is letsel ontstaan door beklemming op beknelling. Een andere oorzaak is een val van zeer grote hoogte.
Urethraletsel kan ook het gevolg zijn van voorwerpen die de geslachtsorganen of het bekken doorboren. Bijvoorbeeld een verwonding door een schotwond (kogel) of een steekwond (door een mes of ander scherp voorwerp).
Voor vrouwen kunnen urethrale verwondingen ook worden veroorzaakt door aanranding / verkrachting. .
Voorts kan het ontstaan door problemen met het inbrengen van een blaaskatheter, waarbij er schade aan de plasbuis wordt gemaakt.
Tot slot kan schade of trauma aan de plasbuis ontstaan tijdens de seks, wanneer er een ‘penisbreuk’ ontstaat. Een penisbreuk is een scheur in de bindweefsellaag (en soms ook in de zwellichamen).
Wat gebeurt er onder normale omstandigheden?
De urinebuis, plasbuis of urethra is een buisachtig orgaan die urine transporteert van de blaas het lichaam uit. Bij mannen begint de urethra bij de blaas en loopt door de prostaatklier, perineum (de ruimte tussen het scrotum en de anus) en door de penis.
Bij vrouwen is de plasbuis veel korter: hij loopt van de blaas tot vlak voor de vagina. Het opent buiten het lichaam.
de normale urinestroom is pijnloos en kan worden gecontroleerd. je kan halverwege het plassen ook weer stoppen met plassen. Ja kunt normaliter ook je plas ophouden. De straal is sterk en de urine is helder zonder zichtbaar bloed.
Symptomen van schade of trauma aan de urinebuis
Trauma of letsel aan de urethra of urinebuis kan ervoor zorgen dat er bloed lekt uit de plasbuis. Andere symptomen zijn:
- problemen en pijn met plassen
- bloed in de urine
- zwelling (gezwollen penis) en blauwe plekken van de penis en scrotum (en pijn)
Urinebuisletsel kan soms ook pas jaren later voor problemen zorgen, als de plasbuis is genezen met littekenweefsel. Hierdoor kan de plasbuis vernauwd zijn waardoor het plassen moeilijker gaat.
Onderzoek en diagnose
Als je bloed opmerkt aan het einde van de penis of in de urine na een verwonding aan het urethrale gebied, dan moet je je huisarts raadplegen. De arts kan proberen een buis (‘katheter’) door de plasbuis te laten gaan. Het niet kunnen passeren van een buis in de urethra is het eerste teken van urethrale verwonding. Een röntgenfoto wordt gemaakt nadat een speciale kleurstof in de plasbuis is gespoten. De kleurstof wordt gebruikt om op een röntgenfoto te worden gezien. Er worden röntgenfoto’s gemaakt om te kijken of er iets van de kleurstof uit de urethra in je lichaam lekt. Dit zou betekenen dat er letsel is. Een röntgenfoto van de urethra wordt vaak gedaan na een bekkenfractuur, omdat urethrabeschadiging in deze gevallen vaak voorkomt (ongeveer 1 op de 10 gevallen).
Behandeling van plasbuistrauma
De behandeling van plasbuistrauma hangt af van waar en hoe erg de verwonding is. Veel gevallen van letsel aan het voorste deel van de urethra kunnen goed worden verholpen met een operatie. Een deel van deze verwondingen kunnen worden behandeld met een katheter door de urethra in de blaas. Dit zorgt ervoor dat de urine de urethra niet raakt en ondertussen kan herstellen. De katheter blijft vaak 14 tot 21 dagen zitten. Na die tijd wordt er een röntgenfoto gemaakt om te zien of het letsel in de tussentijd is genezen. Als het genezen is, de katheter kan worden verwijderd. Als de röntgenfoto nog steeds lekken vertoont, blijft de katheter langer zitten.
De behandeling van een dieper gelegen verwonding van de plasbuis is erg ingewikkeld. Dit komt omdat het bijna altijd gepaard gaat met andere ernstige verwondingen. Mogelijk dat het probleem niet meteen kan worden opgelost. De meeste urologen plaatsen eerst een katheter in de blaas op het moment van letsel en wachten 3 tot 6 maanden. Dit geeft het lichaam de tijd om de bloeding van de bekkenfractuur op te nemen. Het is bovendien gemakkelijker om de plasbuis na die periode te repareren, als de zwelling in de weefsels van een bekkenblessure is afgenomen. Vaak is een operatie nodig om de twee gescheurde delen aan elkaar te verbinden
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over schade of trauma aan de plasbuis of urinebuis, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
