Last Updated on 6 april 2024 by M.G. Sulman
Een cefaal hematoom (CH) is de benaming voor een bult op het hoofd van een pasgeborene, die veroorzaakt wordt door een bloeding tussen het schedelvlies en de schedel. Dit moet onderscheiden worden van een caput succedaneum, een zwelling op het hoofdje van de baby die bestaat uit wondvocht en tijdens de bevalling ontstaat (zie afbeelding). Een cefaal hematoom is een ongevaarlijke aandoening die ervoor zorgt dat bloed zich onder de hoofdhuid van een pasgeborene verzamelt na een moeilijke vaginale bevalling. Door druk tijdens de bevalling, waaronder een bevalling waarbij gebruik is gemaakt van een verlostang of een vacuümpomp, kunnen bloedvaatjes die door het schedelbot heenlopen breken. Het vereist zelden behandeling, maar het kan het risico op geelzucht, bloedarmoede en infecties verhogen.
Wat is een cefaal hematoom?
Een cefaal hematoom is bloed dat zich verzamelt tussen de hoofdhuid en het schedelvlies van een pasgeborene. Hematoom betekent bloed dat zich buiten de bloedvaten verzamelt. Cefaal verwijst naar het hoofd. Dit type geboorteletsel treedt op wanneer druk op het hoofdje van een boreling optreedt, waardoor bloedvaatjes die door het schedelbot heenlopen scheuren. Het bloed verzamelt zich onder de hoofdhuid en vormt een zachte uitstulping die uiteindelijk hard wordt.
Hoe vaak komt het voor?
Een dergelijke zwelling gevuld met bloed komt voor bij ongeveer 2,5% van de langdurige, moeilijke vaginale bevallingen. Een geassisteerde bevalling waarvoor vacuümextractie of een tang nodig is, verhoogt het risico tot ongeveer 1 op de 10 baby’s die op deze manier worden geboren. Een geassisteerde bevalling kan soms ook wat andere (tijdelijke) sporen nalaten op het hoofdje van de baby. Vanwege anno 2024 nog onbekende redenen komt een cefaal hematoom vaker voor bij mannelijke dan bij vrouwelijke zuigelingen.
Oorzaak
Een cefaal hematoom is een lichte verwonding die het vaakst optreedt tijdens de bevalling. Als het hoofd van je baby bijvoorbeeld groot en je hebt een smal bekken, dan is de kans op CH groter. Een baby kan tijdens de bevalling zijn hoofd tegen het bekken van de moeder stoten, waardoor er bloedvaatjes stuk gaan.
Wanneer er een tang of vacuümpomp aan te pas komt, dan is het optreden van een cefaal hematoom ook waarschijnlijker. Vrouwen die een moeilijke of langdurige bevalling hebben, kunnen deze apparaten nodig hebben, en de lange bevallingstijd kan het risico op CH verhogen.
Risicofactoren
Alle baby’s kunnen een cefaal hematoom ontwikkelen, maar bepaalde factoren verhogen het risico. Vrouwen met een langere of gecompliceerde bevalling hebben meer kans op een baby met CH. Een zogenaamde kunstverlossing geeft ook een hoger risico. Dit is een bevalling waarbij gebruik wordt gemaakt van een verlostang of een vacuümpomp.
Deze risicofactoren kunnen een lange of gecompliceerde bevalling waarschijnlijker maken:
- Een grote baby kan moeite hebben om door het geboortekanaal te bewegen, wat de bevalling vertraagt.
- Het geboortekanaal is te smal voor het kind.
- Zwakke samentrekkingen (contracties) van de baarmoeder duwen het kind niet in het geboortekanaal.
- Een abnormale positie van de baby kan de bevalling langer en gecompliceerder maken.
- Pasgeborenen die problemen hebben met de bloedstolling, hebben meer kans op het ontwikkelen van CH.
Symptomen van een cefaal hematoom
Het meest kenmerkende symptoom van een cefaal hematoomis een zachte, ongewone uitstulping of bult op de achterkant van de schedel van de baby. Je zal waarschijnlijk geen snee of blauwe plek op de bult waarnemen. CF kan pijnlijk zijn, waardoor de boreling wat huilerig is.
In de loop van een paar weken kan de uitstulping harder aanvoelen naarmate het cefaal hematoom verkalkt. Na een paar weken zal het bloed beginnen te verdwijnen en zal de uitstulping kleiner worden. Soms verdwijnt het midden van de uitstulping echter voor de randen. Dat kan de plek een kraterachtig aspect krijgen.
Complicaties
Mogelijke complicaties zijn:
Calcificaties
Bij een cefaal hematoom die langer dan vijf weken aanhoudt, kunnen zich verharde botafzettingen (calcificaties) rond de massa vormen. Dit zeldzame probleem kan van invloed zijn op de schedelvorming. Bij een verkalkt cefaal hematoom is er een operatie nodig om deze verkalking te verwijderen.
Infecties
Een cefaal hematoom is vatbaarder voor infecties. Bij een infectie wordt de huid over het hematoom rood en warm. Het kind wordt ziek en krijgt koorts. In zeldzame gevallen kan het leiden tot levensbedreigende osteomyelitis (botinfectie), cellulitis (een bacteriële infectie van het onderhuidse bindweefsel) of sepsis (bloedvergiftiging).
Geelzucht
Aangezien het lichaam van een baby het bloed van een cefaal hematoom absorbeert, kunnen de bilirubinespiegels in de bloedbaan stijgen. Hierdoor kan geelzucht ontstaan. Je baby heeft dan een gele verkleuring van de huid en ogen.
Schedelfracturen
Maar liefst 1 op de 4 baby’s met een cefaal hematoom heeft ook een schedelbarst of lineaire schedelfractuur. Hoewel dit misschien alarmerend klinkt, verplaatst dit type botbreuk de botten in de schedel niet. Een schedelbarst behoeft niet te worden behandeld. Binnen korte tijd groeit het bot weer aan elkaar.
Bloedarmoede
Bij grote hematomen kan bloedarmoede ontstaan, of zelfs een verlaagde bloeddruk (hypotensie).
Onderzoek en diagnose
De diagnose zal in veel gevallen op grond van het lichamelijk onderzoek worden gesteld. Soms is het nodig om ter bevestiging van de diagnose beeldvormend onderzoek te doen, zoals:
- röntgenfoto
- CT-scan
- MRI scan
- echografie
Behandeling van een cefaal hematoom
In bijna alle gevallen een cefaal hematoom niet behandeld te worden. Dat komt omdat het meestal vanzelf geneest. Je kunt verwachten dat de bult binnen enkele weken tot een paar maanden verdwijnt. Soms kan het tot drie maanden duren voordat het volledig genezen is. Bij pijn kan paracetamol helpen.
Het aanprikken en leegzuigen van het hematoom is gevaarlijk, omdat er dan een infectie kan ontstaan.
Soms is een operatie nodig, bijvoorbeeld als er een infectie bij is gekomen of bij een verkalking en verbening van het hematoom.
Prognose
De vooruitzichten voor een baby met een cefaal hematoom zijn positief. CH heeft geen invloed op de hersenontwikkeling van je kind en is niet gevaarlijk. Hoewel het eng kan zijn om een dergelijke zwelling op het hoofd van je baby te voelen en te zien, is de kans zeer groot dat het spontaan zal verdwijnen zonder blijvende gevolgen.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een cefaal hematoom. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
