Myxoedeem: symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 30 november 2023 by M.G. Sulman

Myxoedeem is een medische term die zijn oorsprong vindt in de oude Griekse woorden voor ‘slijm’ en ‘zwelling’. Het gaat hierbij om een toestand die wordt gekenmerkt door slijmerige vochtophoping in de huid. Het ontstaat door de vorming van mucopolysacchariden in de lederhuid of dermis, die vocht binden en leiden tot zwelling. In tegenstelling tot regulier oedeem, laat myxoedeem geen putjes achter na lokale druk, maar kan het leiden tot secundair ‘pitting oedeem’ door de verdrukking van lymfevaten. Dit fenomeen manifesteert zich vaak op onverwachte delen van het lichaam, zoals de scheenbenen, handen, ellebogen, armen of zelfs het gelaat.

Myxoedeem op handen en benen / Bron: Wikimedia Commons

Wat is myxoedeem?

Myxoedeem, een aandoening waarbij slijmerig vocht zich ophoopt in de huid, onderscheidt zich doordat er geen putje achterblijft na lokale druk, in tegenstelling tot regulier oedeem. Het verschijnt niet noodzakelijk op de laagste delen van het lichaam, zoals bij zwaartekrachtgerelateerd oedeem, maar wordt opmerkelijkerwijs vaak gezien op de scheenbenen en soms ook op handen, ellebogen, armen of het gelaat. De huid vertoont een gelige tint en voelt koud aan.

Myxoedeem kan worden veroorzaakt door langdurige hypothyreoïdie, zoals bij Hashimoto, of hyperthyreoïdie, zoals bij de Ziekte van Graves.

De term ‘myxoedeem’ stamt uit het oude Grieks en verwijst naar slijm of slijmerige substantie.

Symptomen van myxoedeem

Myxoedeem presenteert zich met kenmerkende symptomen, waaronder slijmerige vochtophoping in de huid, vooral op de scheenbenen. In sommige gevallen kan het ook optreden op de handen, ellebogen, armen of het gelaat, vergezeld van peri-orbitaal oedeem (oedeem rond de ogen, oedeem van de oogleden). De huid vertoont vaak een gelige tint en voelt koud aan. Anders dan bij ‘gewoon’ oedeem, blijven er geen putjes achter bij lokale druk. Dit is dan ook het onderscheidende kenmerk.

Oorzaken

Myxoedeem kan verschillende oorzaken hebben, waarvan langdurige of ernstige hypothyreoïdie een belangrijke is. Bij hypothyreoïdie maakt je schildklier te weinig schildklierhormonen. Dit kan bijvoorbeeld voortkomen uit de ziekte van Hashimoto. De ziekte van Hashimoto is een aandoening van de schildklier waarbij je immuunsysteem zich richt op schildkliercellen, wat resulteert in beschadigde cellen. Dit leidt tot een geleidelijke vertraging van de schildklierfunctie en een afname in de productie van schildklierhormoon.

Hyperthyreoïdie, voortkomend uit aandoeningen zoals de ziekte van Graves, kan ook myxoedeem veroorzaken. Hyperthyreoïdie is de medische term voor een schildklier die te snel werkt. Je schildklier maakt dan teveel hormonen aan.

Schildklier
Schildklier / Bron: wikimedia Commons

Behandeling van myxoedeem

De behandeling van myxoedeem richt zich op het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Bij hypothyreoïdie kunnen schildklierhormoonsupplementen worden voorgeschreven om het evenwicht te herstellen. In het geval van hyperthyreoïdie kunnen door de behandelend arts medicijnen of andere therapieën worden overwogen. Het beheer van deze aandoening vereist een holistische benadering op maat, waarbij de behandeling is afgestemd op je specifieke behoeften.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over myxoedeem, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.