Golfersbenen of wandelbenen: symptomen en behandeling

Last Updated on 25 januari 2024 by M.G. Sulman

Last van rode, jeukende en brandende vlekken op de onderbenen na een lange wandeling of trektocht? Mogelijk heb je last van golfersbenen of wandelbenen. Het staat ook bekend als ‘Disney-uitslag’, omdat je er ook last van kan krijgen na een lange dag in een pretpark rondgesjouwd te hebben. De medische naam is ‘inspannings-geïnduceerde vasculitis’.  (EIV). Het gaat hier om een pijnloze, niet-jeukende huidafwijking van de onderbenen. Deze treedt op enkele uren na inspanning. Deze aandoening is het gevolg van een combinatie van warm weer, blootstelling aan zonlicht en plotselinge, langdurige perioden van wandelen of sporten in de buitenlucht. Dat is de reden waarom wandelaars, golfers en mensen die lange dagen in themaparken slenteren er vatbaar voor zijn.

Golferbenen of wandelbenen / Bron: Wikimedia Commons

Wat zijn golfersbenen of wandelbenen?

Golfersbenen of wandelbenen is een veelvoorkomende uitslag die normaal gesproken gezonde mensen treft en meestal vanzelf overgaat. Er verschijnen donkerrode, soms paarse, vlekkerige plekken op de benen. Voorkeursplekken zijn onderbenen, maar ze kunnen soms ook op de bovenbenen verschijnen. De vlekken trekken binnen een week (of langer) weg. Ze kunnen onder geschikte omstandigheden steeds weer terugkomen. Vaak gaat het gepaard met jeuk, branderigheid of prikkeling in de huid.

Synoniemen

De medische benaming van golfersbenen of wandelbenen is ‘inspannings-geïnduceerde vasculitis’. Deze aandoening staat ook wel bekend als ‘Disney-uitslag’. Dit komt omdat de uitslag ook kan ontstaan na een dag slenteren, zoals bijvoorbeeld tijdens de tien kilometer die je gemiddeld loopt tijdens een dagje Disneyland Parijs.

Disneyland Park Parijs / Bron: Wikimedia Commons

Symptomen van wandelbenen

Symptomen van wandelbenen of golfersbenen kunnen zijn:

  • Een uitslag die gewoonlijk op beide onderbenen, enkels en (soms ook) dijen verschijnt en een week of langer aanhoudt.
  • Terugkerende uitslag als de omstandigheden gunstig zijn.
  • Huiduitslag die voornamelijk de blootgestelde huid aantast ( en dus niet de huid die bedekt is met kousen of sokken).
  • Erytheem (roodheid van de huid).
  • De uitslag kan variëren van helderrode vlekken op de onderbenen, tot harde, branderige paarse vlekken.
  • Zwelling.
  • Ernstige jeuk, branderigheid of pijn.

Oorzaken van golfersbenen

Golfersbenen of wandelbenen komen vaak voor wanneer je een flinke wandeling maakt en je ledematen worden blootgesteld aan hitte. Dit veroorzaakt een toename van de bloedtoevoer naar de middelgrote of kleine bloedvaten in de onderste ledematen. Het bloed stroomt naar de kleine bloedvaten om te voorkomen dat het lichaam oververhit raakt. Als er een probleem is met de terugkeer van de bloedstroom (venostasis of veneuze stasis genoemd), irriteert langdurige inspanning in een warme of vochtige omgeving het onderhuidse weefsel op de benen en enkels.

Wie krijgt het?

Vrouwen en mensen die ouder zijn dan 50 jaar, zijn meestal de dupe Mensen met wandelbenen zijn meestal verder gezond en actief.

Veel voorkomende activiteiten die golfersbenen kunnen veroorzaken, zijn onder meer:

  • joggen en hardlopen, vooral lange afstanden
  • wandelen en klimmen, vooral meerdaagse wandelevenementen
  • langdurig golfen
  • een hele dag of meerdere dagen op een evenement of pretpark rondsjouwen

Er wordt ook vermoed dat er een genetische of familiale aanleg is.

Nijmeegse Vierdaagse (Intocht Vierdaagse in 2006) / Bron: Wikimedia Commons

Onderzoek en diagnose

Een arts stelt de diagnose op basis van het uiterlijk van de uitslag en een vraaggesprek over je klachten. De arts kan zo nodig verdere tests doen om er zeker van te zijn dat de uitslag geen symptoom is iets anders.

Allergietesten van mensen met de uitslag leverden geen boosdoeners op. Huidbiopten tonen aan dat wat zich onder de huid afspeelde leukocytoclastische vasculitis was, wat betekent dat er resten van witte bloedcellen in de wanden van de kleine bloedvaten aanwezig zijn. Bij leukocytoclastische vasculitis zijn de kleine bloedvaatjes in je huid ontstoken

Bloedonderzoek laat niets opmerkelijks zien op het gebied van infectie of systemische aandoeningen in geval van wandelbenen.

Behandeling van golfersbenen

Neem de volgende maatregelen in acht:

Gebruik koele washandjes of handdoeken

Je kunt je voeten en onderbenen koelen in bad of met natte washandjes of handdoeken. Door je benen koel te houden kun je irritatie verminderen en zwelling verminderen.

Breng anti-jeukcrème aan

Jeuk kan worden tegengegaan door het gebruik van vrij verkrijgbare antihistaminica of het gebruik van lokale corticosteroïden. Je kunt ook zinkzalf gebruiken tegen jeuk en branderigheid.

Voldoende drinken

Zorg ervoor dat je gehydrateerd blijft door voldoende te drinken.

Water drinken
Voldoende drinken / Bron: Pixabay

Leg je voeten hoger

Las rustpauzes in en leg dan je voeten hoog. Rusten met je benen omhoog biedt echt soelaas.

Compressiekousen dragen

Steeds meer wandelaars gebruiken compressiekousen tijdens hun wandelingen. Dit type kousen wordt vanwege de voordelen al langer gebruikt door hardlopers. Deze kousen hebben een bevorderende werking op de pompfunctie van het hart. Ze zorgen er voor dat afvalstoffen in het bloed makkelijker worden afgevoerd.

Preventie

Iedereen kan wandelbenen krijgen, maar vrouwen ouder dan 50 lopen het meeste risico. Je kan echter een aantal preventieve maatregelen nemen om de kans op golfersbenen te verkleinen:

Bescherm je huid tegen de zon

Het kan helpen als je je benen en enkels bedekt met lichte kleding, zoals sokken, kousen of broeken. Dit vermindert de blootstelling van je huid aan zowel direct als gereflecteerd zonlicht.

Het gebruik van zonnebrandcrème heeft hetzelfde effect. Bijvoorbeeld het regelmatig insmeren van rode/jeukende vlekken met aftersun gel. Dit houdt de huid koel en heeft een verzachtende werking. Dit verlicht de jeuk.

Gebruik zonneblaasjesgel

Veel wandelaars hebben goede ervaringen met zonneblaasjesgel. Deze gel is verkrijgbaar bij de drogist. Smeer hier je enkels en onderbenen mee in voordat je op pad gaat. Neem bij lange wandelingen de tube mee. Dan kun je de gel onderweg nog een keer aanbrengen.

Draag compressiekousen

Mensen die al een keer last hebben gehad van wandelbenen kunnen toekomstige episodes voorkomen door compressiekousen te dragen. Er zijn ook compressieleggings en -broeken verkrijgbaar.

Masseer je benen

Handmatige lymfedrainage-massage kan ook nuttig zijn. Deze zachte massagetechniek is gericht op het afvoeren van lymfe (vocht) uit de benen en het vergroten van de bloedstroom in zowel diepe als oppervlakkige beenaders.

Drink water en eet niet te veel zout

Drink veel vocht en vermijd het eten van zout voedsel. Dit zal de zwelling helpen voorkomen die gepaard gaat met wandelbenen.

Draag vochtafvoerende kleding

Als het warm en zonnig is, zorg er dan voor dat je je benen beschermt tegen blootstelling aan de zon door ze te bedekken met lichtgekleurde stof of zonnebrandcrème. Als het vochtig is, draag dan vochtafvoerende (wandel)sokken voor extra comfort. Door je huid te bedekken, voorkom je verdere irritatie en klachten. Speciale wandelcompressiesokken zorgen ervoor dat tijdens het wandelen de bloedtoevoer van je benen goed geregeld wordt.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over wandelbenen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.