Last Updated on 29 maart 2023 by M.G. Sulman
Bij een darminvaginatie schuift een deel van de darm in het daaropvolgende deel van de darm. Een invaginatie van de darm is een ernstige aandoening, waarbij de doorgang van voedsel of vloeistof vaak wordt geblokkeerd. Invaginatie snijdt ook de bloedtoevoer naar het deel van de darm af dat is getroffen. Dit kan leiden tot infectie, afsterven van darmweefsel of een scheur in de darm (darmperforatie). Een darmperforatie is een gaatje in de darmwand waardoor de inhoud van je darm in je buikholte lekt.
Wat is een darminvaginatie?
Een darminvaginatie is een vorm van darmobstructie waarbij een deel van de darm in een ander segment telescopeert. Het kan overal in het darmkanaal voorkomen, maar meestal doet het zich voor waar de dunne en dikke darm samenkomen.
Invaginatie is de meest voorkomende oorzaak van darmobstructie bij kinderen jonger dan 3 jaar. Vaak is de oorzaak ervan bij kinderen onbekend. Het komt zelden voor bij volwassenen. Vaak is het bij volwassenen het gevolg van een onderliggende medische aandoening, zoals een tumor.
Bij kinderen kunnen de darmen meestal met een kleine ingreep weer op hun plaats worden geduwd. Bij volwassenen is dikwijls een operatie nodig om het probleem op te lossen.
Definitie en betekenis
Bij een invaginatie van de darm schuift een deel van de darm in het daaropvolgende deel van de darm, waardoor er een darmafsluiting ontstaat.
Synoniemen
Een andere naam voor darminvaginatie of vaginatie van de darm, is intussusceptie van de darm.
Vóórkomen
Invaginatie komt het meest voor tussen de leeftijd van 3 en 36 maanden, maar kan op elke leeftijd voorkomen. Ook bij volwassenen en ouderen. Het wordt gezien bij grofweg 1 op de 1.200 kinderen, en vaker bij jongens dan bij meisjes. Darminvaginatie komt het meest voor in de herfst- en wintermaanden tijdens het virale seizoen, wanneer verkoudheidsvirussen en griepvirussen rondwaren, maar kan op elk moment van het jaar gebeuren.
Symptomen van darminvaginatie
Het belangrijkste symptoom van darminvaginatie is hevige, krampende buikpijn, afgewisseld met perioden zonder pijn. De pijnaanvallen kunnen 10 tot 15 minuten of langer duren, gevolgd door perioden van 20 tot 30 minuten zonder pijn, waarna de pijn terugkeert. Nadat de symptomen een tijdje aanwezig zijn geweest, kunnen sommige kinderen lethargisch worden en zich erg moe en uitgeput voelen. Kleine kinderen kunnen tijdens de pijnaanvallen hun knieën naar hun borst trekken.
Andere mogelijke symptomen van darminvaginatie zijn:
- Misselijkheid
- Braken
- Rectaal bloedverlies (rode geleiachtige ontlasting), soms vermengd met slijm (slijm bij de ontlasting)
Deze symptomen beginnen plotseling, meestal een week na een niet-specifieke virale ziekte.
Volwassenen
Een darminvaginatie komt zelden voor bij volwassenen. Aangezien de klachten van de aandoening vaak overlappen met symptomen van andere stoornissen, is het vaak geen sinecure om de juiste diagnose te stellen. Het meest voorkomende symptoom is buikpijn die komt en gaat. Misselijkheid en braken kunnen ook voorkomen. Mensen hebben soms wekenlang klachten voordat ze medische hulp inroepen.
Oorzaken van een invaginatie van de darm
Kinderen
In de meeste gevallen van darminvaginatie bij kinderen is de oorzaak onbekend. Deze aandoening lijkt vaker voor te komen in de herfst en winter, in het zogenaamde ‘griepseizoen’. En omdat veel kinderen met het probleem ook griepachtige symptomen hebben, wordt vermoed dat een virus een rol kan spelen bij de aandoening. Soms kan een geleidingspunt worden geïdentificeerd als de oorzaak van de aandoening, zoals een Meckel divertikel. Dit is een zeldzame, aangeboren afwijking van de dunne darm. Het Meckel divertikel is een uitstulping van de dunne darm.
Volwassenen
Bij volwassenen is invaginatie meestal het gevolg van een medische aandoening of procedure, waaronder:
- Een poliep of tumor.
- Littekenachtig weefsel in de darm, bekend als verklevingen.
- Chirurgie voor gewichtsverlies, zoals een maagbypass of een andere operatie aan het darmkanaal.
- Zwelling in de darmen als gevolg van darmziekten, zoals de ziekte van Crohn.
Onderzoek en diagnose
De arts kan de darminvaginatie opsporen door zachtjes op de buik van het kind te drukken om de gezwollen darm te voelen. Een echografie zal meestal de diagnose bevestigen.
Behandeling van darminvaginatie
Een invaginatie dient snel behandeld te worden. Het risico bestaat namelijk dat de een deel van de darmwand afsterft, wat kan leiden tot een darmperforatie.
De ernst van invaginatie is een van de belangrijkste factoren bij het bepalen van de behandeling. De leeftijd en algemene gezondheid van je kind zijn ook factoren die daarin meespelen. Vaak zal men eerst niet-chirurgische behandelmethoden overwegen.
Niet-chirurgische methoden
Een bariumzoutoplossing of een klysma met pneumatische druk kan voldoende zijn om een invaginatie te behandelen. Hierbij begint de arts met het injecteren van lucht in de darm, waardoor het aangetaste weefsel teruggeduwd wordt naar zijn oorspronkelijke positie.
Een bariumzoutoplossing die via een buis in je rectum wordt toegediend, kan ook helpen om het weefsel op de juiste plaats terug te brengen.
Niet-chirurgische methoden hebben bij kinderen een slagingspercentage van ongeveer 85 tot 90 procent.
Chirurgische methoden
Als een klysma geen soelaas biedt of als er tekenen zijn van darmnecrose (dood van een stuk darmweefsel), kan een operatie nodig zijn.
Een chirurgische ingreep is de primaire benadering voor volwassenen met invaginatie en kinderen die erg ziek zijn door de aandoening.
Tijdens de operatie
Tijdens de operatie word je (kind) onder algehele narcose gebracht, omdat voor de operatie een incisie in de buik nodig is. De chirurg kan de ingreep uitvoeren via een kleine incisie en met behulp van kleine camera’s (laparoscopie), of via een grotere incisie.
De chirurg kan de darm mogelijk handmatig in zijn oorspronkelijke positie herstellen. Indien er ernstige weefselschade is opgetreden, zal de chirurg mogelijk een deel van de darm verwijderen. Vervolgens worden de twee delen aan elkaar genaaid.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over darminvaginatie, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
