Nummulaire hoofdpijn (munthoofdpijn): symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 13 februari 2024 by M.G. Sulman

Nummulaire hoofdpijn (NH), ook bekend als munthoofdpijn, heeft een ongebruikelijk onderscheidend kenmerk: het wordt gekenmerkt door lichte tot matige drukachtige pijn die uitsluitend wordt gevoeld in een scherp begrensd rond of ovaal gebied met een diameter van 2-6 cm. Hoewel elk gebied van het hoofd kan worden getroffen, is het pariëtale gebied de gebruikelijke lokalisatie van nummulaire hoofdpijn. Dus meer aan de achterkant van het hoofd. De pijn blijft beperkt tot hetzelfde gebied dat in de loop van de tijd niet van vorm of grootte verandert. De pijn is continu aanwezig, maar de pijn kan soms opvlammen en enkele seconden aanhouden of geleidelijk toenemen van 10 minuten tot 2 uur. Behandeling is zelden nodig en in de meeste gevallen is geruststelling voldoende.

Wat is nummulaire hoofdpijn?

Nummulaire hoofdpijn is een zeldzame vorm van hoofdpijn die een scherpe of stekende pijn van de hoofdhuid veroorzaakt. Het gaat om een muntgrote plek op de schedel die pijn doet.

Munthoofdpijn werd in 2003 voor het eerst beschreven door de Spaanse neuroloog Pareja.¹JA Pareja & J Pareja, ‘Nummular headache: diagnosis and treatment‘, gepubliceerd in Expert Review of Neurotherapeutics van 2003; 3(3): pagina’s 289-292.

Symptomen van munthoofdpijn

Kenmerken

Munthoofdpijn wordt gekenmerkt door kleine afgebakende gebieden van continue pijn op het hoofd. De pijn wordt vaak omschreven als stekend of drukkend. Nummulaire hoofdpijn is over het algemeen van lichte tot matige intensiteit en beperkt tot een rond of ovaal onveranderlijk gebied met een diameter van 2 tot 6 cm. De pijn is continu of intermitterend (met onderbrekingen) aanwezig, hoewel in een grote minderheid van de gevallen spontane remissies van weken tot maanden kunnen optreden.

Excacerbaties en abnormale sensaties

Bovenop de continue pijn kan stekende pijn optreden die aanvankelijk enkele seconden duurt, maar geleidelijk kan toenemen tot minuten of uren. Sommige mensen merken ook abnormale sensaties op in het pijngebied, waaronder tintelingen en gevoelloosheid, nadat de hoofdpijn is gestopt. Ook kan een arts de gevoeligheid reproduceren wanneer hij tijdens een lichamelijk onderzoek op het gebied drukt.

Lokatie

Het pariëtale gebied is het gebied van de hoofdhuid dat het vaakst wordt getroffen. Dat is meer aan de achterkant van het hoofd. Zelden komt een nummulaire hoofdpijn aan beide kanten van het hoofd voor of treft meer dan één plek op de hoofdhuid tegelijkertijd.

Andere klachten

Nummulaire hoofdpijn gaat niet gepaard met misselijkheid, braken, gevoeligheid voor licht of geluid, loopneus, tranenvloed, rode ogen of neurologische, focale verschijnselen, zoals schitteringen, gekleurde of donkere vlekken of gezichtsuitval.

Oorzaken van nummulaire hoofdpijn

De waarschijnlijke oorzaak van nummulaire hoofdpijn is een plaatselijke zenuwirritatie (neuralgie) van één van de takken van de nervus trigeminus, die sensorische signalen van het gezicht naar de hersenen transporteert. Het is een aandoening van het pijnsysteem en niet van de huid.²Duijn, Nico. (2014). Shoppen in China en munthoofdpijn. Huisarts en wetenschap. 57. 147-147. 10.1007/s12445-014-0071-4.

Er kan ook een verband zijn tussen nummulaire hoofdpijn en migraine. Sommige mensen ervaren nummulaire hoofdpijn na hoofdtrauma.

Onderzoek en diagnose

Lichamelijk – en beeldvormend onderzoek

Om ​​​​nummulaire hoofdpijn te diagnosticeren, zal de arts beeldvormend onderzoek laten verrichten zoals een CT-scan of MRII-scan om eventuele andere oorzaken van d ehoofdpijn uit te sluiten.

De arts zal de hoofdhuid zorgvuldig onderzoeken om er zeker van te zijn dat er geen sprake is van bijvoorbeeld gordelroos, die nummulaire hoofdpijn kan nabootsen. Andere aandoeningen die nummulaire hoofdpijn kunnen nabootsen, zijn onder meer:

• uitgezaaide kanker
• botinfecties zoals osteomyelitis
• multipel myeloom
• de botziekte van Paget

Criteria

De International Headache Society heeft criteria opgesteld voor het stellen van de diagnose. Deze criteria zijn:

A. Lichte tot matige hoofdpijn die voldoet aan criteria B en C.

B. De pijn wordt exclusief gevoeld in een rond of ellipsvormig gebied van 2-6 cm in diameter.

C. De pijn is chronisch, continu of met spontane remissies die weken tot maanden kunnen duren.

D. Niet terug te voeren op een andere aandoening

Behandeling van nummulaire hoofdpijn

Behandeling van nummulaire hoofdpijn is vaak niet nodig omdat de pijn vaak relatief licht is. In de meeste gevallen is bevestiging dat er niets ernstigs aan de handis, voldoende.

Ondanks de overvloed aan behandelingsopties, is geen enkele behandeling effectief gebleken in het substantieel verminderen van de ernst en/of frequentie van de klachten.

Medicatie

Veel verschillende medicijnen, zoals paracetamol, niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s) en gabapentine kunnen worden gebruikt om de nummulaire hoofdpijn te verlichten. Gabapentine is een geneesmiddel uit de groep van anti-epileptica. Tricyclische antidepressiva zoals amitriptyline kunnen bij sommige personen met munthoofdpijn ook nuttig zijn.

Botox

Botox kan een optie zijn ter behandeling van nummulaire hoofdpijn, vooral als het niet reageert op medicatie. Botulinumtoxine wordt geproduceerd door de Clostridium botulinum-bacterie en werkt door zenuwverbindingen op de hoofdhuid te blokkeren.

Massage van de hoofdhuid

Wat soms ook verlichting kan geven, is massage van de hoofdhuid. Doe dit door met je vingertop zachte draaiende bewegingen te maken op je hoofdhuid.

Andere behandelmogelijkheden

De literatuur vermeldt ook het gebruik van TENS-stroomstootjes ter plekke en lokale verdoving (lokale infiltratie met lidocaïne).

Prognose

Hoewel nummulaire hoofdpijn vaak samengaat met andere primaire hoofdpijn ( = hoofdpijn zonder een aantoonbare neurologische afwijking), heeft het een onafhankelijk verloop. Behandeling is zelden nodig en in de meeste gevallen is  geruststelling door de arts voldoende.

Video van een jongen met nummulaire hoofdpijn

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over nummulaire hoofdpijn, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.