Last Updated on 27 december 2023 by M.G. Sulman
Een maagbloeding is een bloeding van de maagwand. Bij kleine bloedingen kan dit onzichtbaar zijn (occult) en dus ongemerkt blijven. In dat geval kan een maagbloeding alleen aangetoond worden door middel van diagnostisch onderzoek. Je kan een maagbloeding dus lang niet altijd herkennen. Bij grotere hoeveelheden kan het bloed zichtbaar zijn in ontlasting of in braaksel. Een hevige maagbloeding kan aanleiding geven tot zwarte teerachtige ontlasting (melaena) of bloedbraken (hematemesis). Een maagbloeding kan verder gepaard gaan met misselijkheid, bloedarmoede en shock. Dit is een medisch spoedgeval waarbij je zo snel mogelijk naar een ziekenhuis moet. Een maagbloeding kan dodelijk zijn als de bloeding heftig is en je in korte tijd veel bloed verliest. Bij een maagbloeding kan een spoedoperatie nodig zijn, waarbij de maag wordt geopend om de bloeding op te sporen te stelpen. Voorts kan behandeling van een maagbloeding bestaan uit absolute bedrust gedurende enkele weken, een streng dieet, en eventueel bloedtransfusie. Je kunt sterven als gevolg van een maagbloeding. Een maagbloeding is bij 5 tot 15 procent van de patiënten fataal.
Wat is een maagbloeding?
Onder een maagbloeding wordt een bloeding in de maagwand verstaan, wat kan worden veroorzaakt door verschillende onderliggende ziekten met bijbehorende symptomen en soms levensbedreigende gevolgen die een zo snel mogelijke actie en diagnose vereisen.
Symptomen van een bloeding in de maag
Aan de volgende symptomen kun je een maagbloeding herkennen:
Zwarte teerachtige ontlasting
De belangrijkste symptomen van een maagbloeding is het hebben van zwarte teerachtige ontlasting of het braken van bloed. De donkere kleur van de ontlasting komt door de locatie van de bloeding. Bij een maagbloeding gaat het om een bloeding hoog in het spijsverteringskanaal en dit zal door vertering van het bloed leiden tot zwarte ontlasting. Een bloeding die zich bijvoorbeeld verderop in het spijsverteringskanaal bevindt zal leiden tot rood bloed bij de ontlasting, aangezien een dergelijke bloeding minder heeft blootgestaan aan vertering.
Bloedbraken
Een maagbloeding kan ook leiden tot het braken van bloed. Maar ook door een bloeding van de slokdarm of de twaalfvingerige darm kan bloed opgebraakt worden.
Bloedarmoede
Als er regelmatig (hevige) bloedingen optreden of als je steeds kleine hoeveelheden bloed verliest, kan er bloedarmoede (anemie) ontstaan. Bloedarmoede gaat gepaard de volgende klachten: vermoeidheid; een bleke huidskleur; of een abnormale daling van de bloeddruk bij het rechtop gaan zitten of staan vanuit een liggende houding.
Verbloedingsshock
Een toenemende bloeding kan leiden tot een verbloedingsshock, een potentieel levensbedreigende situatie waarbij acuut medisch ingrijpen nodig is. Een dergelijke toestand ontstaat door veel bloedverlies, waardoor het lichaam te weinig bloed heeft om al zijn organen van voldoende zuurstof en voedingsstoffen te voorzien.
Als je bloedverdunners gebruikt, moet je extra voorzichtig zijn, want die maken je bloed dunner en laten het sneller stromen.
Hoe voelt een maagbloeding?
Hoe voelt een maagbloeding eigenlijk? De symptomen van een maagbloeding kunnen subtiel beginnen voordat ze ernstiger worden. Hieronder staan mogelijke sensaties beschreven die je zou kunnen ervaren bij een maagbloeding:
Buikpijn
Een doffe, zeurende pijn of kramp in de bovenbuik kan optreden bij een bloeding in de maag.
Brandend maagzuur
Een brandend gevoel in de maag of achter het borstbeen kan voorkomen.
Misselijkheid en braken
Gevoelens van misselijkheid, mogelijk resulterend in braken, kunnen optreden.
Zwarte ontlasting
Een teken van een maagbloeding kan het passeren van zwarte, teerachtige ontlasting zijn. Dit wijst op de aanwezigheid van verteerd bloed in je poep.
Bloedbraken
In ernstige gevallen kan er braken van bloed plaatsvinden. Dit braaksel ziet eruit als koffiedik.
Duizeligheid en zwakte
Bloedverlies kan leiden tot duizeligheid en zwakte, vooral bij ernstige bloedingen.
Snelle hartslag
Een snelle hartslag kan optreden als reactie op het verlies van bloed.
Complicaties
Bloedarmoede, lage bloeddruk en shock
Een maagbloeding kan leiden tot ernstige complicaties als het bloedverlies te groot is. Dit kan leiden tot bloedarmoede, lage bloeddruk en shock. Als het bloedverlies niet op tijd gestopt wordt, kan het leiden tot een levensbedreigende situatie.
Een maagbloeding kan dodelijk zijn
Een maagbloeding kan levensbedreigend en dodelijk zijn, vooral als de bloeding hevig is en snel optreedt. Je maag is een orgaan dat rijk is aan bloedvaten, en als een van deze vaten scheurt of breekt, kan dit leiden tot interne bloedingen. Als het bloeden niet snel wordt gestopt, kan dit leiden tot ernstige bloedarmoede, shock en zelfs overlijden.
Oorzaken van een maagbloeding
Een maagbloeding kan worden veroorzaakt door een ontsteking van het maagslijmvlies (gastritis), een maagzweer (ulcus pepticum) en maagkanker (maagcarcinoom). Een ontsteking van het maagslijmvlies kan ontstaan doordat bacteriën of bepaalde geneesmiddelen het beschermlaagje van het maagslijmvlies aantasten, als gevolg waarvan de maagwand niet meer beschermd is tegen de zure maaginhoud. Hierdoor raakt het maagslijmvlies geïrriteerd en ontstoken, en kan het gaan bloeden.
Drink je veel en regelmatig alcohol, dan raakt je maag aangetast en kun je ook een maagbloeding krijgen. Alcohol prikkelt het maagslijmvlies. Het stimuleert tevens de ontwikkeling van maagzuur. Dit kan leiden tot aantasting van het maagslijmvlies, wat op een gegeven ogenblik kan leiden tot maagontsteking of gastritis. Een zogeheten alcoholische gastritis. Deze ontsteking kan zich alleen voordoen aan het oppervlak van het slijmvlies. Het kan echter ook het hele slijmvlies aantasten. Dit laatste kan in het ergste geval leiden tot plotselinge, hevige maagbloedingen. Dit staat bekend als acute hemorragische gastritis.1Medic Info. Alcoholische maagslijmvliesontsteking (gastritis). https://encyclopedie.medicinfo.nl/alcoholische-maagslijmvliesontsteking-gastritis (ingezien op 20-11-2022)
Andere mogelijke oorzaken zijn een corpus alienum (vreemd voorwerp) in de maag en het eten of drinken van giftige stoffen. Soms komt het ook voor dat bloedverdunners het bloed zo sterk verdunnen, dat een klein wondje in de maagwand maar moeilijk stopt met bloeden.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
de arts zal vragen naar je klachten met behulp van een ontlastingstest kan de arts zien of er kleine bloeddeeltjes in de ontlasting van de patiënt zitten. Bovendien zal de arts je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Heb je eerder een maagbloeding gehad of ben je bekend met een maagzweer? Bovendien zal de arts informeren of je al lange tijd ontstekingsremmende geneesmiddelen zoals diclofenac of ibuprofen gebruikt.
Bloedtelling
Als een maagbloeding wordt vermoed, moet er een bloedtelling worden gemaakt om aan te tonen of, en zo ja, hoe ernstig het bloedverlies is (Hb-daling). Bloedtelling is het aantal rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes in een bloedmonster. Bovendien moet zo snel mogelijk een gastroscopie worden uitgevoerd. Hierbij wordt een slangetje met camera door de slokdarm in de maag geduwd. De maag wordt geïnspecteerd en de bronnen van bloeding worden opgespoord.
MRI-enterografie
In onduidelijke gevallen kan indien nodig een MRI-enterografie worden uitgevoerd. Hierbij brengt de radioloog je dunne darm in beeld. Oraal contrastmiddel wordt toegediend vóór het MRI-onderzoek, om met name het slijmvlies van de dunne darm te visualiseren.
Behandeling van een maagbloeding
De behandeling van een maagbloeding bestaat mogelijk uit ene operatie om de bloeding op te sporen en deze te stelpen, absolute bedrust gedurende enkele weken, een streng dieet, en eventueel bloedtransfusie.
Medicijnen
Bij een maagbloeding krijg je medicijnen toegediend die het maagslijmvlies beschermen tegen de zure maaginhoud.
Behandeling van de onderliggende oorzaak
De behandeling van een maagbloeding bestaat uit opsporing en behandeling van de oorzaak. Vaak zal hiervoor een gastroscopie (kijkonderzoek) nodig zijn. Hierbij wordt met een flexibele kijkbuis de binnenkant van de maag bekeken. Soms wordt meteen geprobeerd de bloeding te stoppen. Dit kan worden gedaan door het dichtschroeien van het bloedende bloedvat, of het injecteren van bepaalde stollingsmedicijnen. Wanneer dit onvoldoende soelaas biedt, kan een operatie uitkomst bieden.
Behandeling van ernstig bloedverlies
Bij ernstig bloedverlies kan een opname op de Intensive Care afdeling nodig zijn. Bij ernstig bloedverlies worden er via een infuus vloeistoffen toegediend. Soms is een bloedtransfusie noodzakelijk. Deze handelingen worden verricht om een eventuele verbloeding te voorkomen.
Zelfzorg
Hier zijn enkele maatregelen die je kunt nemen bij een maagbloeding of bij het herstel:
- Neem contact op met je arts of ga naar het ziekenhuis voor medische hulp.
- Rust uit en blijf rustig.
- Neem geen medicijnen die de maag kunnen irriteren, zoals aspirine en ibuprofen.
- Drink geen koffie, alcohol of andere dranken die de maag kunnen irriteren.
- Eet voedsel dat rijk is aan ijzer, zoals vlees, volkoren granen en groenten, om bloedarmoede te voorkomen.
- Neem bloedverdunners alleen zoals voorgeschreven door je arts.
- Volg de aanwijzingen van je arts voor het nemen van medicijnen en andere behandelingen om een herhaling van de maagbloeding te voorkomen.
Prognose (overlijden)
Grofweg 5-15% van de mensen met een maagbloeding komt hieraan te overlijden. Dit kan ook tijdens de slaap gebeuren. Factoren die van invloed zijn op de prognose, zijn een nieuwe bloeding, de onderliggende aandoening en je leeftijd.
Een maagbloeding is dus een ernstige medische aandoening. Als deze niet tijdig wordt behandeld, kan je sterven van een maagbloeding. Het is daarom van cruciaal belang om de symptomen van een maagbloeding, zoals bloedbraken en zwarte ontlasting, serieus te nemen en onmiddellijk medische hulp in te roepen om het risico op sterven van maagbloeding te verminderen. Het vroegtijdig herkennen en behandelen van een maagbloeding kan levens redden.
Over het algemeen zijn de volgende factoren van invloed op de prognose: ernst, oorzaak, leeftijd en algehele gezondheid en of er tijdig geïntervenieerd wordt.
De mate van bloedverlies is een belangrijke factor bij de prognose. Een milde maagbloeding kan vaak met medicatie worden behandeld en heeft meestal een goede prognose. Een ernstige, levensbedreigende bloeding vereist echter onmiddellijke medische interventie en heeft een slechtere prognose.
De onderliggende oorzaak van de maagbloeding speelt ook een rol in de prognose.
Je algemene gezondheid en je leeftijd kunnen invloed hebben op de prognose. Ouderen en mensen met bestaande gezondheidsproblemen lopen een verhoogd risico op complicaties.
Een snelle diagnose en behandeling zijn cruciaal voor een gunstige prognose bij een maagbloeding. Des te eerder de bloeding wordt gestopt en de oorzaak wordt aangepakt, des te beter de kans op herstel.
Preventie
Onder meer de volgende maatregelen kunnen helpen om een maagbloeding te voorkomen:
- Beperk het gebruik van NSAID’s, aangezien deze pijnstillers bijwerkingen kunnen geven, zoals maagklachten en maagbeschadigingen.
- Beperk het gebruik van alcohol, aangezien overmatig alcoholgebruik ervoor kan zorgen dat het slijmvlies van de maag beschadigd raakt en dat je meer maagzuur in je maag krijg.
- Stop met roken, aangezien roken het slijmvlies van de maag irriteert.
Maagbloeding bij ouderen
Acute gastro-intestinale bloedingen bij ouderen vormen een veel voorkomend medisch probleem, met toenemende opnamepercentages voor acute gastro-intestinale bloedingen bij patiënten van 60 jaar en ouder.2Alkhatib AA, Elkhatib FA, Alkhatib AA, Maldonado A, Abubakr SM, Adler DG. Acute upper gastrointestinal bleeding in elderly people: presentations, endoscopic findings, and outcomes. J Am Geriatr Soc. 2010 Jan;58(1):182-5. doi: 10.1111/j.1532-5415.2009.02633.x. PMID: 20122055. Dit kan worden toegeschreven aan factoren zoals het gebruik van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) en een hogere prevalentie van Helicobacter pylori en gastro-oesofageale refluxziekte bij ouderen. Voorbeelden van NSAID’s zijn: diclofenac, indometacine, meloxicam, piroxicam, ibuprofen, naproxen, fenylbutazon, celecoxib, etoricoxib.3Radboud UMC. Wat is een NSAID? https://www.radboudumc.nl/patientenzorg/behandelingen/nsaid-bij-reumatische-aandoeningen/wat-is-een-nsaid (ingezien op 27-2-2023) Een maagzweer is de meest voorkomende oorzaak van acute gastro-intestinale bloedingen bij ouderen.
Maagbloeding in 1875
Een maagbloeding met fatale afloop in het jaar 1875:
Video over maagbloeding
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een maagbloeding, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
