Last Updated on 15 december 2023 by M.G. Sulman
Het corpus luteum, ook wel bekend als het ‘gele lichaam’, is een endocriene structuur in de eierstokken van een vrouw. Het speelt een belangrijke rol bij de productie van progesteron, estradiol en inhibine A. Fun fact: De kleur van het corpus luteum komt van carotenoïden, zoals luteïne, die we uit onze voeding halen. En het scheidt niet alleen hormonen af, maar het remt ook de afgifte van gonadotropine-releasing hormoon (GnRH), LH en FSH. Elke menstruatiecyclus is als een nieuw hoofdstuk voor het corpus luteum. Het ontwikkelt zich opnieuw en doet zijn magische hormonale dans!
Corpus luteum: betekenis
De letterlijke betekenis van “corpus luteum” is “geel lichaam” in het Latijn. Het corpus luteum is een tijdelijke endocriene structuur in de eierstokken die progesteron produceert en een cruciale rol speelt in de voorbereiding van de baarmoeder voor een mogelijke zwangerschap.
Wat doet jouw corpus luteum eigenlijk? Nou, het is in feite een soort normale cyste die maandelijks verschijnt op je eierstok als je een vruchtbare vrouw bent. Deze “cyste” is eigenlijk een groepje cellen dat zich vormt tijdens elke menstruatiecyclus. Het komt tevoorschijn zodra een eicel je eierstok verlaat (ovulatie).
Ondanks dat het zich in je eierstokken bevindt, hefet het als functie om van je baarmoeder een gezonde plek te maken waar je kindje kan groeien. Het geeft een belangrijk hormoon vrij, progesteron genaamd. Dit hormoon maakt je baarmoeder klaar voor een mogelijke zwangerschap. Zodra het niet meer nodig is om progesteron te produceren, verdwijnt jouw corpus luteum als sneeuw voor de zon.
Functie van het corpus luteum
Tijdens de ovulatiefase, na het vrijgeven van een eicel, vormt zich het corpus luteum. Dit wonderbaarlijke orgaan blijft ongeveer 14 dagen actief. Het geeft als functie om jouw baarmoeder klaar te maken voor het verwelkomen van een potentiële baby. Door progesteron vrij te geven, wordt de baarmoeder groter, wordt het slijmvlies dikker voor implantatie en zorgt het voor de optimale omgeving voor de ontwikkeling van een gezonde foetus.
De ovariële cyclus bestaat uit drie fasen: follikelvorming, ovulatie en de luteale fase. Hier komt het corpus luteum in actie, gevormd uit het materiaal van de vrijgegeven follikel. Het produceert oestrogeen en progesteron, maar het is vooral de progesteron die de hoofdrol speelt in de luteale fase.
Soms kan het corpus luteum te vroeg afbreken of niet de juiste hoeveelheid hormonen produceren. Dit kan leiden tot complicaties.
Als het corpus luteum zijn taak heeft volbracht, verdwijnt het op natuurlijke wijze. Of het nu een zwangerschap ondersteunt of zich voorbereidt op de volgende cyclus, jouw lichaam weet wat het doet.
Ligging, uiterlijk en waar is het van gemaakt?
Het corpus luteum nestelt zich in de eierstokken nestelt op de plek van de voormalige dominante follikel. Bij vruchtbare vrouwen groeien elke maand eiblaasjes in de eierstokken. Slechts één eicel rijpt in de dominante follikel en wordt vrijgegeven. Als de eicel niet wordt bevrucht, volgt menstruatie wanneer het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten.
Follikels zijn ene soort van kleine zakjes die een ontwikkelende eicel kunnen huisvesten. Tijdens de ovulatie breekt dit zakje open wanneer de eicel de follikel verlaat. Op die plek ontstaat een saffraangele celmassa die de breuk verzegelt en zich ontwikkelt tot een nieuwe structuur: het corpus luteum. De grootte van dit orgaan kan variëren, ergens tussen iets minder dan 2 centimeter tot 5 centimeter.
Wat betreft de samenstelling van het corpus luteum, hier komen twee belangrijke spelers naar voren: folliculaire thecacellen en folliculaire granulosacellen. Beide cellen zijn afkomstig uit de follikels in de eierstokken. Een hormoon genaamd humaan choriongonadotroop (HCG) fungeert als de dirigent, die deze cellen aanspoort om progesteron te produceren. Kortom, het corpus luteum is een samenspel van cellen en hormonen dat de cruciale taak heeft om de baarmoeder voor te bereiden op de mogelijkheid van zwangerschap.
Stoornissen betreffende het corpus luteum
Corpus luteum cysten:
- Meestal pijnloos en onschadelijk.
- Ontdekt tijdens routine zwangerschapsonderzoek.
- Kan invloed hebben op vrouwen, zwanger of niet.
- Verdwijnt vaak vanzelf in het tweede trimester bij zwangerschap.
- Gewoonlijk binnen enkele weken tot drie menstruatiecycli verdwenen bij niet-zwangerschap.
Corpus luteum stoornis:
- Moeilijkheden bij zwanger worden of behouden van zwangerschap.
- Geassocieerd met aandoeningen zoals anorexia nervosa, endometriose, polycysteus ovariumsyndroom (PCOS).
- BMI te hoog of te laag, overmatige lichaamsbeweging, ongezonde stress als mogelijke factoren.
Veel voorkomende symptomen:
- Bekkenpijn, buikpijn, pijn in de onderrug.
- Ongemak tijdens plassen of poepen.
- Pijn aan één kant van het lichaam.
- Dyspareunie (pijn bij geslachtsgemeenschap).
- Bloederige afscheiding buiten menstruatie.
- Gevoelige borsten of specifieke lichaamsdelen.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het corpus luteum, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
