TULIP: uitleg van de vijf punten van het calvinisme

Last Updated on 9 maart 2025 by M.G. Sulman

De Dordtse Leerregels zijn een belangrijk document in de geschiedenis van het Calvinisme, een protestantse stroming binnen het Christendom die naar reformator Johannes Calvijn is vernoemd. De Dordtse Leerregels zijn opgesteld tijdens de Nationale Synode van Dordrecht, die plaatsvond van 1618 tot 1619. De Leerregels bevatten een samenvatting van de belangrijkste leerstellingen van het Calvinisme, die ook wel de ‘vijf punten van het Calvinisme’ worden genoemd.

De Dordtse Leerregels

De Dordtse Leerregels zijn een verzameling van theologische stellingen die tijdens de Synode van Dordrecht (ook wel de Dordtse Synode genoemd) in 1618-1619 werden vastgesteld. Deze synode was een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van de Nederlandse Reformatie en werd bijgewoond door theologen uit verschillende landen. De Dordtse Leerregels zijn bedoeld als een reactie op de Vijf artikelen van de remonstranten, een document dat was opgesteld door een groep theologen die bekend stonden als de remonstranten. De remonstranten waren van mening dat de kerk zich moest aanpassen aan de tijdgeest en dat de persoonlijke overtuiging van ieder individu belangrijk was. De Dordtse Leerregels verwerpen deze opvatting en benadrukken in plaats daarvan de autoriteit van de Bijbel en de noodzaak om te leven volgens de leer van Christus en de apostelen.

Ten aanzien van deze vijf punten van het calvinisme is een gemakkelijk te onthouden ezelsbruggetje bedacht: TULIP. Mogelijk is deze naam ook een verwijzing naar de Nederlandse oorsprong van de Dordtse Leerregels.¹Dordtse leerregels. Tulip. https://www.dordtse-leerregels.nl/tulip (ingezien op 24-12-2022)

TULIP

TULIP is een acroniem voor de vijf hoofdpunten van het Calvinisme. Een acroniem is een afkorting die bestaat uit de eerste letters van andere woorden en uit te spreken is als een woord. TULIP is een ezelsbruggetje dat de vijf hoofdpunten van het calvinisme vertegenwoordigt, een systeem van protestantse theologie ontwikkeld door Johannes Calvijn in de 16e eeuw. De letters in het acroniem staan voor de volgende vijf punten:

• T: Total Depravity (Totale Verdorvenheid)
• U: Unconditional Election (Onvoorwaardelijke Verkiezing)
• L: Limited Atonement (Beperkte Verzoening)
• I: Irresistible Grace (Onweerstaanbare Genade)
• P: Perseverance of the Saints (Volharding der Heiligen)

TULIP in vogelvlucht

Deze vijf hoofdpunten zijn gebaseerd op de leer van de protestantse reformator Johannes Calvijn (1509-1564) en zijn opgenomen in de Dordtse Leerregels, een belangrijk document binnen het Calvinisme. De TULIP-punten zijn bedoeld om de belangrijkste leerstellingen van het Calvinisme op een heldere manier samen te vatten.

Total Depravity (Totale Verdorvenheid)

Total Depravity (Totale Verdorvenheid) betekent dat alle mensen van nature zondig zijn en dat ze daardoor niet in staat zijn om zichzelf te bekeren tot God of om Zijn genade te verdienen. Volgens dit hoofdpunt is het alleen door de genade van God en Zijn onvoorwaardelijke verkiezing dat mensen gered kunnen worden.

Unconditional Election (Onvoorwaardelijke Verkiezing)

Unconditional Election (Onvoorwaardelijke Verkiezing) betekent dat God alle mensen heeft voorbestemd om gered te worden of om verloren te gaan, en dat dit niet afhangt van de mensen zelf of van hun daden. Volgens dit hoofdpunt is het alleen door de onvoorwaardelijke verkiezing van God dat mensen gered kunnen worden.

“Folks, if we could lose our salvation, we would.”

― Voddie Baucham

Limited Atonement (Beperkte Verzoening)

Limited Atonement (Beperkte Verzoening) betekent dat de verzoening door het bloed van Jezus alleen bedoeld is voor degenen die door God zijn voorbestemd om gered te worden. Volgens dit hoofdpunt is de verzoening niet bedoeld voor alle mensen, maar alleen voor degenen die door God zijn uitverkoren.

Irresistible Grace (Onweerstaanbare Genade)

Irresistible Grace (Onweerstaanbare Genade) betekent dat wanneer God iemand uitverkiest om gered te worden, Hij ook Zijn genade geeft om die persoon te bekeren en te redden. Volgens dit hoofdpunt kan de genade van God niet worden afgewezen of weerstaan.

Perseverance of the Saints (Volharding der Heiligen)

Perseverance of the Saints (Volharding der Heiligen) betekent dat degenen die eenmaal door God zijn gered, ook altijd gered blijven. Volgens dit hoofdpunt blijven deze mensen in de genade van God en zullen ze nooit verloren gaan.

Betekenis en uitleg van TULIP

Je hebt het vast weleens gehoord: de mens is van nature goed. “Er zit in ieder mens iets moois!” zeggen ze dan. Klinkt gezellig, maar de Bijbel schudt daar resoluut het hoofd bij. De realiteit? We zijn hopeloos verloren zonder God. En toch – en hier komt de plotwending die alle goede verhalen nodig hebben – God grijpt in. Hij verkiest. Hij redt. Hij houdt vast. Geen willekeurig lot, geen menselijke prestatie, maar een goddelijk meesterplan. TULIP, de eeuwenoude samenvatting van de genadeleer, zet dit alles op een rij.

T: Totale Verdorvenheid – Het hart is geen Disney-film 💀🖤

Mensen willen zichzelf graag zien als een ‘work in progress’. Een beetje verkeerd, maar met de juiste begeleiding komt alles goed. Maar dat is niet hoe de Schrift het schetst. De Bijbel is meedogenloos eerlijk: de mens is niet zomaar een beetje stuk; we zijn compleet verdorven. Geen soft grijs gebied, geen fifty-fifty. De diagnose is fataal.

📖 Genesis 6:5 – “De HEERE zag dat de slechtheid van de mens op de aarde groot was en dat al de gedachten van zijn hart elke dag alleen maar slecht waren.”

Of deze klassieker van Paulus:

📖 Romeinen 3:10-12 – “Er is niemand rechtvaardig, ook niet één. Er is niemand die verstandig is, niemand die God zoekt. Allen zijn zij afgeweken, samen zijn zij nutteloos geworden.”

Niet een paar mensen. Niet alleen de ‘slechteriken’. Allen. Er is geen spirituele “self-made man”. Iedereen is geboren als een opstandeling, niet als een neutrale toeschouwer. Totale verdorvenheid betekent dat zonder Gods ingrijpen, er niets in de mens is dat naar Hem verlangt. Geen kiem van goedheid die zelf kan ontspruiten. Het hart is niet een schattig, verdwaald lammetje dat terug naar de kudde wil. Nee, het is een wolf.

Waarom dit ertoe doet? Omdat als we dit niet begrijpen, we denken dat we Jezus alleen maar een ‘zetje’ nodig hebben. Alsof genade een upgrade is van wat we al hebben. Maar genade is een complete reddingsoperatie van iemand die al verdronken is.

U: Onvoorwaardelijke Verkiezing – God kiest, punt. 🎯✨

Dit is zo’n leerstuk waar mensen nerveus van worden. “Dat is toch niet eerlijk?” zeggen ze dan. Maar laten we even heel kalm en eerlijk zijn: als God ons niet zou verkiezen, wat dan? Dan zou niemand Hem zoeken. Totale verdorvenheid is niet alleen een probleem, het is een gevangenis. En hier komt de verkiezing als een ontsnappingsplan van God Zelf.

📖 Efeze 1:4-5 – “Zoals Hij ons in Hem uitverkoren heeft vóór de grondlegging van de wereld… in liefde heeft Hij ons ertoe bestemd als Zijn kinderen.”

Dat is vóór de grondlegging van de wereld. Dus voordat jij bestond. Voordat je iets goeds of slechts deed. Dit is geen reactie van God op iets in ons. Dit is een vrije daad van God.

En even praktisch: als Gods keuze zou afhangen van onze eigen keuze, dan zouden we allemaal verloren gaan. God keek niet de geschiedenis in om te zien wie ‘ja’ zou zeggen. Hij besloot. Hij riep. Hij gaf het geloof om dat ‘ja’ überhaupt te kunnen zeggen.

Het is als een doof kind dat de muziek niet kan horen totdat God het gehoor geeft. Niet een kwestie van “wel willen maar niet mogen.” Nee, zonder verkiezing zouden we “niet willen en nooit kunnen.”

L: Beperkte Verzoening – Jezus redt, Hij probeert niet te redden 🩸✝️

Dit is misschien de meest controversiële van de vijf, want men zegt: “Jezus stierf toch voor iedereen?” Maar hier moeten we even goed nadenken. Als Jezus letterlijk voor iedereen stierf en al hun zonden droeg, dan zou iedereen behouden zijn. Toch? Maar dat is niet wat de Bijbel leert.

📖 Matteüs 1:21 – “U zult Hem de naam Jezus geven, want Hij zal Zijn volk redden van hun zonden.”

📖 Johannes 10:11 – “Ik ben de goede Herder. De goede Herder geeft Zijn leven voor de schapen.”

Niet voor de wolven. Niet voor iedereen. Voor de schapen.

Wat Jezus aan het kruis deed, was niet een potentieel aanbod van vergeving, zoals een cheque die je nog moet innen. Het was een daadwerkelijke redding van een specifieke groep: Zijn volk, Zijn uitverkorenen. De verzoening is effectief, niet gewoon beschikbaar.

I: Onweerstaanbare Genade – Je loopt niet weg als God je roept 🌊🔥

Als God roept, dan kom je. Punt. Dit betekent niet dat mensen tegen hun wil in worden meegesleept. Het betekent dat God hun hart zo verandert dat ze niets liever wíllen dan tot Hem komen.

📖 Ezechiël 36:26 – “Ik zal u een nieuw hart geven en een nieuwe geest in uw binnenste geven. Ik zal het hart van steen uit uw lichaam wegnemen en u een hart van vlees geven.”

Geen voorstel. Geen uitnodiging. Een daad. Een wonder.

Denk aan Paulus. Hij was op weg naar Damascus om christenen te vervolgen, en Jezus verscheen. Was er ruimte voor “even over nadenken”? Nee. Paulus moest komen, en hij wilde komen. Als God roept, dan roept Hij niet tevergeefs.

P: Volharding der Heiligen – Gered en geborgd 🔐🏆

Een christen kan niet verloren gaan. Niet omdat wij zo standvastig zijn, maar omdat God ons vasthoudt.

📖 Filippenzen 1:6 – “Hij Die in u een goed werk begonnen is, zal het voltooien tot op de dag van Jezus Christus.”

📖 Johannes 10:28-29 – “Niemand zal hen uit Mijn hand rukken.”

Dus nee, geen ‘eens gered, altijd gered’ in de zin van ‘ik kan leven zoals ik wil’. Maar wel: als God je redt, dan houdt Hij je vast. Niet op basis van onze prestaties, maar op basis van Zijn belofte.

Tot slot: Waarom dit alles?

Omdat als je dit begrijpt, je weet hoe diep de genade gaat. Het is niet een ‘duwtje in de rug’. Het is een complete, radicale redding.

📖 Romeinen 11:36 – “Want uit Hem en door Hem en tot Hem zijn alle dingen.”

TULIP is geen kille theologie. Het is de adem van de Schrift zelf. Een God Die kiest, een Zoon Die redt, een Geest Die levend maakt, een genade die onwankelbaar is. Dat is het Evangelie. Dat is de hoop.

Soli Deo Gloria. 🌿🔥

TULIP in één oogopslag

TULIP	Term	Uitleg
T	Totale verdorvenheid	De mensheid wordt van nature beïnvloed door zonde en is geestelijk verdorven. Als gevolg daarvan is de mens niet in staat om zichzelf te redden of God te kiezen zonder goddelijke genade.
U	Unconditional election	God kiest op soevereine wijze wie er zal worden gered, zonder dat deze keuze afhangt van menselijke verdienste of vooruitziende geloof. Dit wordt ook wel predestinatie genoemd.
L	Limited atonement	Het offer van Jezus Christus aan het kruis was bedoeld om alleen degenen te verlossen die door God zijn uitverkoren. Dit betekent dat de verlossing beperkt is tot de uitverkorenen.
I	Irresistible grace	Wanneer God iemand kiest voor verlossing, is Zijn genade onweerstaanbaar. Mensen kunnen Gods genade niet afwijzen; zij die zijn uitverkoren zullen zeker tot geloof komen.
P	Perseverance of the saints	Degenen die echt zijn uitverkoren en tot geloof komen, zullen tot het einde volharden. Ze kunnen niet definitief afvallen van het geloof of hun redding verliezen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.