Jonesfractuur: symptomen, oorzaak en behandeling

Last Updated on 31 juli 2023 by M.G. Sulman

Een Jonesfractuur is de term die vaak wordt gebruikt voor een fractuur aan de basis van het vijfde middenvoetsbeentje, het bot aan de buitenkant van je voet. Jonesfracturen zijn een van de meest voorkomende voetblessures. Een dergelijke fractuur geneest vaak langzaam vanwege een beperktere bloedtoevoer naar het gebied en de hoeveelheid kracht die op dit deel van de voet wordt uitgeoefend. Mensen met hoog gebogen voeten lopen een verhoogd risico op een Jonesfractuur. Dit komt doordat de hoge boog ervoor zorgt dat er meer druk wordt uitgeoefend op de buitenkant van de voeten. Een Jonesfractuur veroorzaakt stmptomen als pijn, zwelling, blauwe plekken en moeite met lopen. Sommige mensen kunnen pijn ervaren voordat de breuk optreedt.

Wat is een Jonesfractuur?

Een Jonesfractuur is een botbreuk van het middenvoetsbeen van de kleine teen, ook wel het os metatarsale V genoemd. Het is dus een breuk in het vijfde middenvoetsbot, dat zich bevindt aan de buitenkant van de middenvoet, richting de kant van de kleinste teen.

Wie krijgt het?

Iedereen kan getroffen worden door een Jonesfractuur. Je loopt meer risico op een Jonesfractuur als je je voeten regelmatig belast op een manier die de meeste mensen niet doen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• Atleten
• Dansers
• Werknemers die het grootste deel van de tijd lopen of staan

Mannen rond de 30 en vrouwen ouder dan 70 hebben ook meer kans op het krijgen van een Jonesfractuur dan andere leeftijdsgroepen.

Mensen met osteoporose (botontkalking) hebben een verhoogd risico op alle soorten botbreuken, waaronder een Jonesfractuur. 

Risicogroepen

De volgende groepen lopen meer risico op het ontwikkelen van een Jonesfractuur:

• Mensen met hoog gebogen voeten.
• Atleten en sporters die veel impact op hun voeten ervaren.
• Personen met een voorgeschiedenis van voetblessures.
• Ouderen vanwege verminderde botdichtheid.
• Mensen die repetitieve activiteiten uitvoeren die de voeten belasten.
• Mensen met osteoporose (de botten zijn daardoor minder stevig).
• Personen met een onstabiele enkel of voetgewrichten.
• Balletdansers en andere dansers, vanwege herhaalde belasting van de voeten tijdens sprongen en draaibewegingen.
• Militair personeel en soldaten die zware uitrusting dragen en vaak langdurige marsen maken.
• Mensen die onjuist schoeisel dragen of schoenen met onvoldoende ondersteuning.
• Mensen die een ongeval hebben gehad waarbij de voet plotseling een sterke impact heeft opgelopen.
• Patiënten met reeds bestaande voet- of enkelproblemen, zoals platvoeten of een instabiel enkelgewricht.
• Mensen met overgewicht, aangezien dit extra belasting op de voeten kan veroorzaken.
• Rokers, aangezien roken de botdichtheid vermindert en het genezingsproces vertraagt.

Symptomen van een Jonesfractuur

In geval van een Jonesfractuur, dan kun je last krijgen van één of meer van de volgende symptomen:

• Een scherpe pijn aan de buitenkant van je voet
• Pijn die verergert bij het bewegen van de voet of bij het belasten ervan.
• Moeite met het belasten van de aangedane voet.
• Moeite met lopen
• Beperkte bewegingsvrijheid van de enkel en de kleine teen.
• Een knappend of krakend geluid bij het bewegen van de voet.
• Verkleuring of blauwe plekken
• Stijfheid
• Zwelling
• Gevoeligheid
• Warmtegevoel in het gebied rondom de fractuur.
• Verminderde mobiliteit en activiteitenniveau als gevolg van de pijn en beperkingen.

Oorzaak van een Jonesfractuur

Een Jonesfractuur ontstaat wanneer er een plotselinge impact is op de voet terwijl deze verdraaid is, vaak met de hiel opgetild. Dit kan gebeuren als gevolg van een verkeerde stap, een ongeval of tijdens het beoefenen van sporten waarbij de voet veel druk en belasting ervaart. De krachtige combinatie van de draaiende beweging en de druk op de voet kan leiden tot een breuk in het vijfde middenvoetsbeentje, een zogenaamde Jonesfractuur.

Enkele van de meest voorkomende oorzaken zijn:

• Herhaaldelijk overmatig gebruik: te lang lopen, rennen of staan op harde oppervlakken.
• Sportblessures: Springen zoals bij basketbal of dansen, of snel draaien zoals bij voetbal of voetbal.
• Vallen en uitglijden: Struikelen op de trap, of plotseling betrappen na uitglijden op een natte vloer bijvoorbeeld.

Onderzoek en diagnose

Iemand met een Jonesfractuur realiseert zich mogelijk niet eens dat er een fractuur is opgetreden.

De diagnose wordt gesteld op basis van een vraaggesprek met de arts, lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s.

Behandeling van een Jonesfractuur

Gips

Een niet-gecompliceerde Jones-fractuur wordt behandeld zonder chirurgische ingreep en in plaats daarvan kiezen artsen voor een conservatieve aanpak. Dit betekent dat het bot wordt geïmmobiliseerd en vastgezet met behulp van een gipsspalk. De patiënt draagt deze gipsspalk gedurende een periode van 6 tot 8 weken. Deze behandeling heeft een hoge mate van succes, met een effectiviteit tussen de 72% en 93% van de gevallen waarin het wordt toegepast. Dit betekent dat de meeste patiënten met een niet-gecompliceerde Jones-fractuur goed herstellen met deze conservatieve aanpak, zonder dat een operatie nodig is.

Chirurgie

Bij sporters of als de botstukken meer dan 2 mm van elkaar verwijderd zijn, kan een operatie worden overwogen. Voor personen die geen sporter zijn, wordt een operatie mogelijk niet aanbevolen, tenzij genezing niet optreedt na conservatieve behandeling (met gips).

Preventie

Neem deze maatregelen in acht om het risico op letsel te verminderen:

• Draag de juiste beschermingsmiddelen voor alle activiteiten en sporten.
• Zorg ervoor dat je huis en werkruimte vrij zijn van rommel waar je over zou kunnen struikelen.
• Ga nooit op stoelen, tafels of werkbladen staan om een klusje te doen. gebruik een trap(je).
• Om een goede botgezondheid te behouden, is het belangrijk om een uitgebalanceerd dieet en oefenplan te volgen (zoals gewichtdragende oefeningen, zoals wandelen, joggen, dansen of traplopen, ter stimuleren van de botaanmaak en behoud van botdichtheid).
• Overleg met je husiarts over een botdichtheidstest als je ouder bent dan 50 of als je een familiegeschiedenis van osteoporose hebt.
• Vermijd indien mogelijk overmatig gebruik van je voeten.
• Geef je lichaam de tijd om te rusten en te herstellen na een intensieve fysieke activiteit.
• Als je een rollator of wandelstok gebruikt om te lopen, probeer dan nooit zonder te lopen.
• Wees voorzichtig bij het lopen op oneffen oppervlakken.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een Jonesfractuur, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.